Sağlıklı Kent Bağlamında Çocuk Parklarındaki Oyun Alanları Analizi: Eskişehir Kenti Örneği

Çocukluk dönemi, bireyin hayatı anlamlandırmaya başladığı, karakterine yön verdiği ilk dönemdir. Bu dönemin sağlıklı bir şekilde geçirilmesi hem birey hem de toplum açısından önemlidir. Sağlıklı bir kent için ihtiyaçların karşılanması gerekir. Bu sebeple çocuk oyun alanlarının tasarlanması sağlıklı kent için gerekli bir adımdır. Sağlıklı kent kriterleri bağlamında çocuk oyun alanları Eskişehir kent merkezi üzerinden incelenmiştir. Nitel araştırma olarak betimsel araştırma bağlamında örnek olay kapsamındadır. En son 2006 yılında Eskişehir’de çocuk oyun alanları ile ilgili yapılan bir çalışma (Uz ve Çabuk, 2006) bulunmaktadır. 2006-2020 yılları arasında kent merkezindeki çocuk oyun alanları ele alınmıştır. Mevcutta var olan geleneksel oyun alanlarının, sadece basit fiziksel aktivitelere yönelik olduğu görülmüştür. Çocukların yaratıcılık, keşfetme ve deneyimleme ihtiyaçlarına cevap verebilecek çeşitlilikte, farklılıkta ve yeteri kadar donanımda olmadığı saptanmıştır. Sonuç olarak, Eskişehir kent merkezinde bulunan çocuk oyun alanları analiz edilerek, “Sağlıklı Kent” kavramına göre ideal tasarım kriterlerine uygunlukları irdelenmiş, bu alanların geliştirilmesi için öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sağlıklı kent, kentte çocuk olmak, çocuk oyun alanı, Eskişehir

Analysis of Playgrounds in Children's Park in The Context of Healthy City: Example of Eskisehir City

Childhood is the first period in which an individual begins to make sense of life and gives direction to his character. Passing this period in a healthy way is important for both the individual and the society. Needs must be met for a healthy city. For this reason, the design of children's playgrounds is a necessary step for a healthy city. In the context of healthy city criteria, children's playgrounds were examined through Eskişehir city center. As a qualitative research, it is within the scope of the case study in the context of descriptive research. There is a study (Uz and Çabuk, 2006) about children's playgrounds in Eskişehir in 2006. Between 2006 and 2020, children's playgrounds in the city center were discussed. It has been observed that the existing traditional playgrounds are for simple physical activities only. It has been determined that children are not in diversity, diversity and adequately equipped to meet their creativity, exploration and experience needs. As a result, children's playgrounds in the city center of Eskişehir were analyzed, and their compliance with the ideal design criteria according to the concept of "Healthy City" was examined, and suggestions were presented for the development of these areas.

Keywords:

Healthy city, being a child in the city, children’s playground, Eskişehir,

PDF

___

Çanakçıoğlu, N. G. (2012). Çocukta mekân algısının gelişimi ve mekânsal imge zenginliği bakımından malzemenin önemi. Mimarlıkta Malzeme(2), 1-8.
Özerk, G. B. (2014). 21. Yüzyıl kentinde çocuk olmak... Mimarlar Odası Adana Şubesi Dergisi(16), 14-16.
Özservet, Y. Ç. (2017, Ağustos). 1990'lardan bu yana çocuk dostu bir şehir: 10 Ekim 2019 tarihinde Fano.https://www.researchgate.net/publication/265709118_1990%27lardan_bu_yana_Cocuk_Dostu_bir_Sehir_Fano adresinden erişildi.
Özservet, Y. Ç., ve Doğan, E. (2014). Creating a public space for children in the city's center: The case of Kasimpasa-Turabibaba Library in İstanbul. Şehir merkezinin yeniden buluşu (s. 1-14). içinde Bursa: TMMOB Mimarlar odası Bursa Şubesi. doi: 10.13140/2.1.3240.2880
Öztürk, A. Ç. (2010). Bir sosyal hizmet projesi: "zihinsel engelli çocuklar rekreasyon parkı". Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 23(2), 137-149.
Aksoy, Y. (2011). Çocuk oyun alanları üzerine bir araştırma İstanbul, Isparta, Eskişehir, Erzurum, Kayseri, Ankara, Zonguldak ve Trabzon illeri örneği. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 3(11), 82-106.
Alpan, A. (2015). Mekân sahipliliği için mekânı çocuklarla birlikte üretmek: Eskişehir odunpazarı için bir model önerisi. İdealkent, 6(17), 202-251.
Başaran, İ. (2007). Sağlıklı kentler kavramının gelişiminde sağlıklı kentler projesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(3), 207-229.
Bartlett, S. (2002). Building better cities with children and youth. Environment and Urbanization, 14(2), 3-10. doi:10.1177/095624780201400201
Barton, H., ve Tsorou, C. (2005). Sağlıklı şehir planlaması. (T. S. Başkanlığı, Çev.) Türkiye Sağlıklı Kentler Birliği. Birol, G. (2009). Çocuk dostu kent neresidir? Megaron Balıkesir, Mimarlar Odası Balıkesir Şubesi, 10-13.
Bishop, K., ve Marshall, N. (2017). Social interactions and the quality of urban public space. Encyclopedia of Sustainable Technologies, 63-70. doi:https://doi.org/10.1016/B978-0-12-409548-9.10177-0
Bourdieu, P. (1984). Distinction: a social critique of the judgement of taste. London & New York: Routledge. Brown, C., Lannoy, A., McCracken, D., Gill, T., Grant, M., Wright, H., ve Williams, S. (2019). Special issue: child-friendly cities. Cities & Health, 3(1-2), 1-7. doi:10.1080/23748834.2019.1682836
Churchman, A. (2003). Is there a place for children in the city? Journal of Urban Design, 8(2), 99-111. doi:10.1080/13574800306482
Emür, S. H., ve Onsekiz, D. (2007). Kentsel yaşam kalitesi bileşenleri arasında açık ve yeşil alanların önemi-Kayseri/Kocasinan ilçesi park alanları analizi. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 367-396.
Ergen, S., ve Çelik, A. (2018). Eskişehir istatistikleri 2017. 06 Eylül 2019 tarihinde http://www.eskisehir.bel.tr/dosyalar/istatisliklerle_eskisehir/2017.pdf adresinden erişildi.
Ermiyagil, M. A., ve Gürçınar, C. S. (2015). Kentsel mekânın gelişiminde çocuk oyun alanlarının rolü: K.K.T.C’de yeni kent Gönyeli örneği. İdealkent, 6(17), 12-45.
Etli, D. P., ve Yamaçlı, R. (2015). Çocuklar için sokakların güvenlik koşullarının irdelenmesi: Eskişehir Odunpazarı örneği. Turkish Studies, 10(14), 225-244. doi:http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8997
Gökmen, H. S. (2008). Çocuk dostu kentler oluşturmak. Mimar.ist (Üç Aylık Mimarlık Kültürü Dergisi), 8(28), 49-54.
Gökmen, H. S. (2009). Birlikte oynamak. Mimarlık(347), 47-50.
Gazete, T. R. (1999, Eylül 2). T.C. Resmi Gazete. 05 Ağustos 2019 tarihinde https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/23804.pdf adresinden erişildi.
Harvey, D. (2015). Asi şehirler (4. b.). (A. D. Temiz, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
Herrington, S., ve Brussoni, M. (2015). Beyond physical activity: the importance of play and nature-based play spaces for children’s health and development. Economy and Environment(4), 477–483. doi:10.1007/s13679-015-0179-2
Ünal, M. (2009). Çocuk gelişiminde oyun alanlarının yeri ve önemi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 95-109.
IPA. (2020). General statement. 09 Eylül 2020 tarihinde http://ipaworld.org/about-us/general-statement/ adresinden erişildi.
ISGlobal, B. I. (2018). 5 keys to healthier cities. 02 Mart 2020 tarihinde https://www.isglobal.org/en/ciudadesquequeremos adresinden erişildi.
Iveta. (2017). Danish Company Creates the best playgrounds in the world that even grown ups can’t resist. 11.Kasım 2020 tarihinde https://www.boredpanda.com/children-playgrounds-monstrum-denmark/ adresinden erişildi.
Koçan, N. (2012). Çocuk oyun alanlarının yeterliliği üzerine bir araştırma: Uşak kenti Kemalöz Mahallesi örneği. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(4), 315-321.
Morval, J. (1985). Çevre psikolojisine giriş. (N. Bilgin, Çev.) İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
Muhacir, E. A., ve Özalp, A. Y. (2016). Planlama ve tasarım süreçleri bağlamında çocuk oyun alanlarına ilişkin temel kalite kriterlerinin belirlenmesi. Artvin Çoruh Üniversitesi Artvin Çoruh Üniversitesi, 17(2), 220-230.
Murray, J. (1900). Murray's Hand-book Constantinople Brusa, and the Throad. London: John Murray.
Park, R. E. (2018). Topluluğun örgütlenmesi ve çocuk. R. E. Park, ve E. W. Burgess içinde, Şehir: kent ortamındaki insan davranışlarının araştırılması üzerine öneriler (P. K. Kayalıgil, Çev., s. 145-158). Ankara: Heretik Yayınları.
Peyzax, B. v. (2011, 11 30). Oyunun çocuk gelişimine etkisi ve çocuk oyun alanları tasarım kriterleri. 04 Nisan 2020 tarihinde https://peyzax.com/oyunun-cocuk-gelisimine-etkisi-ve-cocuk-oyun-alanlari-tasarim-kriterleri/ adresinden erişildi.
Ramazan, M. O., ve Özdemir, A. A. (2015). Çocuk oyun alanlarının/parklarının fiziksel özelliklerinin ve kullanıcılarının davranışlarının incelenmesi. Arama Sonuçları, 12(1), 1558-1576.
Rebecchi, A., Buffoli, M., Dettori, M., Appolloni, L., Azara, A., Castiglia, P., Capolongo, S. (2019). Walkable environments and healthy urban moves: urban context features assessment framework experienced in Milan. Sustainability, 11(10), 1-18. doi:10.3390/su11102778
Roitman, S. (2010). Gated communities: definitions, causes and consequences. Urban Design and Planning, 163(1), 31-38.
Rojek, C. (2000). Indexing, dragging and the social construction of tourist sights. C. R. Urry içinde, Touring cultures. transformation of travel and theory (s. 52-74). New York: Routledge.
Seçmen, S. (2016). Kentsel mekan kullanım hakkı ve çocuk. Arkitekt(526), 40-48.
Şişman, E. E., ve Özyavuz, M. (2010). Çocuk oyun alanlarının dağılımı ve kullanım yeterliliği: Tekirdağ örneği. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7(1), 13-22.
Tandoğan, O. (2014). Çocuk için daha yaşanılır bir kentsel mekan: dünyada gerçekleştirilen uygulamalar. Megaron, 9(1), 19-33. doi:10.5505/MEGARON.2014.43534
Unicef. (1989, Kasım 20). Çocuk haklarına dair sözleşme. 09 Nisan 2020 tarihinde https://www.unicef.org/turkey/%C3%A7ocuk-haklar%C4%B1na-dair-s%C3%B6zle%C5%9Fme adresinden erişildi.
Unicef. (2021). Unicef for every child. 02 Nisan 2020 tarihinde https://www.unicef.org/about-unicef adresinden erişildi.
Uysal, A. B. (2013). Bir kamusal mekan olarak çocuk oyun alanları. 01 Mart 2019 tarihinde https://www.researchgate.net/publication/304576182_Bir_kamusal_mekan_olarak_cocuk_oyun_alanlari adresinden erişildi.
Uz, Ö., ve Çabuk, A. (2006). Çocuk oyun alanlarına ilişkin yeterliliklerinin belirlenmesinde coğrafi bilgi sistemlerinden yararlanılması: Eskişehir örneği. Bilişim Derneği, Yapı ve Kentte Bilişim Konferansı (s. 1-6). Ankara: Bilişim Derneği.
Üstün, B., ve Özkan, C. (2016). Eskişehir Hamamyolu Caddesi’nin Cumhuriyet döneminden günümüze mekansal değişimine yönelik bir araştırma. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(2), 54-77.
Yılmaz, S., ve Bulut, Z. (2003). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanlarının yeri ve önemi: Erzurum örneği. Milli Eğitim Dergisi(158).

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.