Post Pandemik Dönem Kamusal Alan Tasarımının Aldo Rossi Aforizması Üzerinden Okunması

Modern Dönem, özellikle Avrupa’da Reform ve Rönesans hareketleri ile yükselişe geçen Sanayi Devrimi’nin etkisinde toplumun gündelik hayatına sızdığı ekonomik, siyasi, sosyolojik ve psikolojik anlamda değişimler yarattığı kırılma noktasını oluşturmuştur. Kırılma noktasını akıbet olarak tanımlayan Stavrides’in görüşüne göre “akıbet” (Stavrides, 2016, s.70), bir kentin değişmez çalışma sisteminin ve kalıplaşan düzeninin çatırdaması için gerekli görülen bir kavramdır. Günümüzdeki kırılma noktası ile ilişkilendirildiğinde ise “Covid-19 Pandemisi”ne karşılık geleceği söylenebilir. Bu çalışmanın amacı, pandemi süreci ile tekrar yaşanan kırılma noktasından doğan akıbetin kamusal alanların yeniden tasarlanmasında oluşacak olası faydalarını ortaya çıkarmaktır. Modern Dönem öncesi kent ve kamusal alan ilişkileri, çalışmanın söylem analizi yöntemini belirleyen Aldo Rossi’nin “Özne -Nesne ve Bağlam ilişkisi” (Rossi, 1982, s.4) aforizması üzerinden okunarak, post pandemik dönem ile ilişkileri ortaya koymaktadır. Çalışmanın bulguları, post pandemik dönemde tasarlanacak kamusal alanlar için örnek alınması gereken bağlamın Modern Dönem öncesinde de bulunduğunu ve yapılı çevrenin açık alanlar ile ilişkisini birbirine entegre etmenin yollarını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

modern dönem, covid-19 pandemisi, kamusal alan, akıbet, öteki mekân

Reading Post Pandemic Period Public Space Design through Aldo Rossi's Aphorism

The Modern Period constituted breaking point where the daily life of tsociety under the influence of the Industrial Revolution, which rose with the Reform and Renaissance movements in Europe, and created economic, political, sociological and psychological changes. According to Stavrides the breaking point is "Fate" (Stavrides, 2016, p.70). Fate is a concept deemed necessary for a city's constant working system and stereotyped order to crack. When it is associated with today's breaking point, it can correspond to "Covid-19 Pandemic". The aim of this study is to reveal the possible benefits of fate arising from the breaking point experienced again with the pandemic process in the redesign of public spaces. Pre-Modern City and Public sphere relations, which can be reference to proposals can be read through the aphorism "Subject -Object and Context relation" (Rossi, 1982, p.4) of Aldo Rossi, who determined the discourse analysis method of study, and its relations with the Post Pandemic period synthesizes. The findings show that the context that should be taken as an example for public spaces to be designed in the Post Pandemic period also existed before the Modern Period and the ways of integrated relationship of built environments with open spaces.

Keywords:

modern period, covid-19 pandemic, public space, fate, other space,

PDF

___

Abusaada, H. ve Elshater, A. (2020). Covid-19’s challenges to urbanism: social distancing and the phenomenon of boredom in urban spaces. Journal of urbanism: International research on placemaking and urban sustainability, p.1-3.
Adilhan, Ö. ve Ünverdi, L. (2018). Kentsel yenileme sürecinde kentsel tasarımın önemi: Aydın-Söke örneği. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), s.226-261.
Acar, Z. B. (2017). Modern dünya, gündelik yaşam ve modern özne. Farklılıklar, çatışmalar ve eylemlilikler çağında sosyoloji. VIII. Ulusal Sosyoloji kongresi. Ankara: Odtü.
AK, Özlem. (2020). Pandemi mimarisi, TÜBİTAK Bilim ve Teknik Dergisi. Ağustos 2020, s.42-45. Artun, N. ve Ojalvo, R. O. Y. S. İ. (Der.). (2012). Arzu mimarlığı. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
Aydoğan, D. (2013). Gündelik yaşam pratiklerinde anlamı inşa eden toplumsal dinamikler. Sosyoloji Dergisi, (28), s.1-18.
Baba, E. (2020). İdeal kent arayışında mimari ütopyalar. İstanbul: Yem Yayınevi.
Baudelaire, C. (2009). Modern hayatın ressamı. Berktay, A. (Çev). İstanbul: İletişim Yayınları.
Berman, M. (1994). Katı olan her şey buharlaşıyor. Ü. Altuğ ve B. Peker (Çev). İstanbul: İletişim. (1982)
Bilgin, İ. (2020). Karantina sonrasına dair tahayyüllerimiz. Mimarlık Dergisi, (414), Temmuz - Ağustos, s.1.
Bozdoğan, S. (2003). Sonuç modernizm ve ulusun inşası. Arkitera Diyalog. Caen et ses grands magasins. (2017, 31 Mayıs). Erişim adresi: http://www.cadomus.org/articles/caen-et-ses-grands-magasins
Certeau, M., Giard, L., Mayol, P. (2009). Gündelik hayatın keşfi-II. Konut, mutfak işleri. Eroğlu, Ç., ataçay, E. (Çev.) Ankara: Dost Kitapevi yayınları. (1990).
Corona Lasers,Visual representation of social distancing system. Photo: Joery Verweij (2021, Ocak). Erişim adresi: https://www.damnmagazine.net/company_news/functional-social-distancing-art/
Çelik, H., Ekşi, H. (2008). Söylem analizi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 27 (27), s.99-117.
Doğrucan, P.(2013-2014), Ütopyalar hep var! Almanak, İstanbul Teknik Üniversitesi, s.6-17 Étonnant : la trottinette électrique a déjà 100 ans Étonnant : la trottinette électrique a déjà 100 ans”. (2019, 31 Ocak). Erişim adresi: https://detours.canal.fr/etonnant-trottinette-electrique-a-deja-100-ans/
Harvey, D. (2008). Umut mekânları. Gambetti, Z. (Çev.) İstanbul: Metis Yayınları. (2000).
Habermas, J. (1994). The philosophical discourse of modernity- Twelve lectures. Cambridge, Oxford: Polity Press.
Habermas, J. (1996). “Modernity: An unfinished project”, Habermas and the unfinished project of modernity: critical essays on the philosophical discourse of modernity. Maurizio passerin d'entreves ve Seyla Benhabib (Der.) Cambridge: Polity Press.
Habermas, J. (2002). Öteki olmak, ötekiyle yaşamak. Aka,İ. (Çev.) İstanbul: Yapı kredi yayınları (1997).
Hays, K. M. (2015). Mimarlığın arzusu: Geç avangardı okumak. Gambetti, Z. (Çev.) Atmaca, V., Demirhan, B. (Çev.) İstanbul : YEM Yayınları. (2010)
‘Human parking spots’ could help Philly residents keep social distance at parks. (2020, 19 Mayıs). Erişim adresi: https://whyy.org/articles/human-parking-spots-could-help-philly-residents-keep-social-distance-at-parks/
Intérieur du passage Bellivet, bimbeloterie les Touristes. (2017, 31 Mayıs). Erişim adresi: http://www.cadomus.org/articles/caen-et-ses-grands-magasins
Kaldık, B. (2017). Türkiye’de modernite bağlamında Kent (li) leşme. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 27-41.
Kaya, İ. ve Şimşek, E. G. (2020). Dünya Sağlık Örgütü ve Uluslararasi Sağlık Tüzüğü: Covid-19 örneğinde Uluslararası hukukta salgın hastalıklarla mücadele. İstanbul Hukuk Mecmuası 78 (2), 983-1007
Lefebvre, H. (2013). Kentsel devrim. İstanbul: Sel Yayıncılık. Sezer, S. (Çev.), (1970).
Lefebvre, H. (2015). Şehir hakkı. İstanbul: Sel Yayıncılık. Ergüden, I. (Çev.), (1967).
Le Palais-Royal, havre de la séduction à Paris. (2016, 16 Mart). Erişim adresi: http://bluelionmobiletours.blogspot.com/2016/03/le-palais-royal-havre-de-la-seduction.html
Les galeries du Palais Royal en 1800 © Gallica / BnF”. (2021) Erişim adresi: https://www.pariszigzag.fr/secret/histoire-insolite-paris/les-marchandes-d-amour-du-palais-royal
Lithographie imprimerie oisselet dans passage . (2016, 29 Ocak). Erişim adresi: https://www.cparama.com/forum/viewtopic.php?p=111661&sid=46f3458e1717d041480ced09c67ecc67#p111661
L’Illustration (2018, 2 Nisan). Erişim adresi: https://wallhaveni.blogspot.com/2018/04/l-illustration.html adresinden 2 Şubat 2021 tarihinde erişildi.
Mon Oncle, (2010, 6 Mart). Erişim adresi: https://criterionaffection.wordpress.com/2010/06/03/111-mon-oncle/
Olgun, İ., Dinç, S., Çılgın, K. (2020). Pandemide ve Post-pandemide toplum ve mekân: Görüşler, Öngörüler, Öneriler. Sprektrum tasarım rehberleri, (02).
Özcü, A., Atanur Sayan, G. (2020). Kovid-19 pandemisinin kent yaşamına etkisi: kamusal alan üzerine değerlendirmeler. Paradoks ekonomi, sosyoloji ve politika dergisi. (16), (2), s.237-250.
Özdemir, S. F. ve Gökmen Karahan, M. (2016). Lojistiğin evrimi ve Türkiye’deki önlisans ve lisans programları yönünden lojistik öğretimi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Temmuz, 2016; 9(3)
Pandemi dönemi gençleri ve çocukları nasıl etkiledi? (2020, 12 Mayıs). Erişim adresi: https://gelisim.edu.tr/haber/pandemi-donemi-gencleri-ve-cocuklari-nasil-etkiledi Record death tolls in Mexico and Brazil add to fears of Covid-19 surge in Latin America. (2020, 13 Mayıs). Erişim adresi: https://www.theguardian.com/world/2020/may/13/brazil-mexico-coronavirus-pandemic-latin-america
Rossi, A., (1982). The architecture of the city . Eisenman, P. (Çev.). Cambridge, MA: MIT press. (1978).
Sözen, E. (1999). Söylem: belirsizlik, mübadele, bilgi, güç ve refleksivite. Istanbul: Paradigma Yayınları.
Stavrides, S. (2016). Kentsel heterotopya: özgürleşme mekânı olarak eşikler kentine doğru. İstanbul: Sel yayıncılık. Karatay, A. (Çev.), (2010).
Şimşek, A. (2008). Habermas ve "modernite" kavramı. Politika Dergisi sitesi, http://www.politikadergisi.com. Social distance at mall. (2020, 09 Haziran). Erişim adresi: https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/the-unlocking-of-malls-restaurants-see-how-they-look-like-now/tape-markings-on-urinals/slideshow/76279489.cms
Soja, E. W. (2017). Postmodern coğrafyalar. Eleştirel toplumsal teoride mekânın yeniden ileri sürülmesi. İstanbul: Sel Yayıncılık/Kentsel. Yunus, Ç. (Çev.), (1989).
Will the Shopping Mall Look the Same After COVID-19? (2020, 8 Nisan). Erişim adresi: https://sourcingjournal.com/topics/retail/coronavirus-shopping-mall-retail-rsr-mckinsey-american-dream-experiential-bopis-204489/
Worker feeding machine. Still from Charlie Chaplin’s Modern Times s (1936). (2011). Erişim adresi: https://www.researchgate.net/figure/Worker-feeding-machine-Still from-Charlie-Chaplins-Modern-Times-s-1936_fig1_227229384
1768-1771: Sanayi Devrimi’nin yükselişi – Gérard Vindt. (2019, 15 Eylül). Erişim adresi: https://sendika.org/2019/09/1768-1771-sanayi-devriminin-yukselisi-gerard-vindt-561314/

ISSN: 1307-9905
Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
Başlangıç: 2010
Yayıncı: ADAMOR Araştırma Danışmanlık Medya Organizasyon Yayıncılık Ltd. Şti.