Türkiye’de Dernek Yöneticilerinin Sosyal Güvenliği ve Güveni Kötüye Kullanma İkilemi

Dernek kurma, Anayasa ile güvence altına alınmış kişisel haklar arasında yer almaktadır. Türkiye’de dernek yöneticilerinin sigortalılığı konusunda yasal bir boşluk bulunmaktadır. Bu konu Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkartılan Genelge ile açığa kavuşturulmuştur. Buna göre, dernek yöneticileri, bu göreve seçimle geldiklerinden, aralarındaki hukuki ilişki de vekalet akdine dayandığından sigortalı sayılmamaktadırlar. Ancak dernek yöneticileri, bu görevleri haricinde, hizmet akdine tabi olarak, üçüncü şahısların yapabilecekleri işleri yapmaları karşılığında ücret ödenmesi şartıyla 5510 sayılı Kanun (4/a) kapsamında sigortalı sayılmaktadırlar. Bununla birlikte, dernek yöneticilerinin dernek bütçesinden aldıkları bazı ödemeler Dernekler Kanunu ve Türk Ceza Kanunu uyarınca güveni kötüye kullanma suçu olarak nitelendirilebilmektedir. Dolayısıyla ortada bir ikilem bulunmaktadır. Ancak Yargıtay kararları dernek yöneticilerine yapılan ödemeleri, gerçeği yansıtması ve bir hizmet karşılığı olması şartıyla, güveni kötüye kullanma kapsamında saymamaktadır. Bu noktada özellikle kamu görevlisi kavramının tayini ve yapılan ödemenin sebebi önem taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Dernek, Dernek yöneticisi, Sosyal güvenlik, Güveni kötüye kullanma

In Turkey Social Security of Association Managers and the Dilemma of Abuse of Trust

Establishment of an association is among the personal rights guaranteed by the Constitution. There is a legal vacuum on subject of Social security of association managers in Turkey. This issue was clarified by the Circular issued by the Social Security Institution. According to this circular, association managers are not considered insured. Because the association managers come to this duty by election and the legal relationship between them is based on the power of attorney agreement. However, if the managers of the associations work in the works that third parties can do and the wages are paid, they are considered insured under the Law No. 5510 (4/a). However, some payments received by association managers from the budget of the association may be considered as a crime of abuse of trust under the Law on Associations and the Turkish Penal Code. Therefore, there is a dilemma. However, the decisions of the Court of Cassation do not count the payments made to the managers of the association within the scope of abuse of trust provided that it reflects the truth and is in return for a service. At this point, the determination of the concept of public servant and the reason for the payment made are particularly important.

Keywords:

Association, Association manager, Social security, Abuse of trust,

PDF

___

Aday, S (2017). Dernek Çalışanlarının Sigortalılığı. E-Yaklaşım Dergisi. 300.
Arıcı, K. (2015). Türk Sosyal Güvenlik Hukuku. Gazi Kitabevi, Ankara.
Aytekin İnceoğlu, A. (2018). Güveni Kötüye Kullanma Suçu. Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 2018/1
Benzer, M. (2018). Dernek Üyelerinin Sigortalılığı. Lebib Yalkın Mevzuat Dergisi. 172. DPB-Devlet Personel Başkanlığı (2013). 08/01/2013- 19348 Sayılı Görüş. http://www.dpb.gov.tr/tr-tr/gorus/baska-is-ve-ticaret-yasagi (Erişim Tarihi: 26.11.2019).
Dönmez Hukuk Bürosu (2017). Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası Hukuk Müşavirliği Bilgilendirme Notları. Kütahya.
Ecer, H. (2017). Derneklerin Kuruluşu ve Tüzel Kişilik Kazanması. Dicle Üniversitesi Adalet Meslek Yüksekokulu Dicle Adalet Dergisi. 1 (2).
Güzel, A., Okur, A.R. ve Caniklioğlu, N. (2018). Sosyal Güvenlik Hukuku. Beta Yayınevi, İstanbul.
İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğü (2019). Dernek Denetçileri Denetim Rehberi. Ankara.
Kaymazlar, E. (2017). Dernek Yönetim ve Denetim Kurulu Üyeleri Derneklerde ve İktisadi İşletmelerinde Sigortalı Olabilirler mi? Vergisel Açıdan Değerlendirilmesi. E-Yaklaşım Dergisi. Ocak 2017. 189.
Koca, M. ve Üzülmez, İ. (2017). Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler. Adalet Yayınevi, Ankara.
Meraklı, S. (2009). Güveni Kötüye Kullanma Suçu. Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi. 11 (Özel Sayı 2009).
Sosyal Güvenlik Kurumu, Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. 2013/11 Sayılı Genelge. https://kms.kaysis.gov.tr/Home/Kurum/22620739#collapse5 (Erişim Tarihi: 18/11/2019)
Sümer, R. (2008). Muhafaza Görevini Kötüye Kullanma Suçu. TBB Dergisi. 75.
Türk Dil Kurumu (2019). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr (Erişim Tarihi: 18/11/2019)
Tüysüz, F. (2017). Dolandırıcılık Suçu. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Başkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kamu Hukuku Anabilim Dalı. Ankara.
Varon, L. vd. (2019). Dernekler İçin Yasal Mevzuat Rehberi. TÜSEV Yayınları, İstanbul.
Yalçın, A. ve Öz, Y. (2011). Sivil Toplum Örgütleri İçin Hukuk Rehberi. Odak Yayın, Ankara.
Yavuzyiğit, M.H. (1995). Dernekler ve Demokrasi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 50 (1).
Yıldırım, R. (2016). İdare Hukukuna Giriş. Anadolu Üniversitesi Yayınları. Yayın No: 2466.