Tunceli Kentinin Nüfus Özellikleri

Doğu Anadolu bölgesinin Yukarı Fırat bölümünde, Tunceli dağlık yöresinde yer alan Tunceli kenti, 26,7 km2’lik yüzölçüme sahiptir. Nüfus bakımından 2017 yılı itibariyle 973 ilçe içinde 386. il merkezleri arasında ise 81 il merkezi arasında 79. sıradadır. 2004 yılında DPT tarafından hazırlanan sosyo-ekonomik gelişmişlik araştırmasına göre 6 gruba ayrılan ilçeler içinde, gelişmişlik bakımından 2. grupta yer almaktadır. Kentin 1935 yılında kurulmasına karar verilmiş ve 1947 yılında valiliğinin Elazığ’dan buraya taşınmasıyla il merkezine dönüşmüştür. Çalışmada TÜİK’ten 1940-2018 yıllarına ait nüfus verilerine ulaşılmış, ayrıca kentte mahalle bazında değerlendirme yapabilmek için nüfus, eğitim, konut ve ekonomi gibi başlıklarda veriler talep edilerek değerlendirilmiştir. Kentteki nüfusun gelişimi durağan artış dönemi (1940-1960), dinamik artış dönemi (1960-1990) ve ikinci durağan artış dönemi (1990-2018) olarak belirtilebilir. Kentin en önemli problemi, nüfus tutma kapasitesinin düşük olmasıdır. Bu problemi azaltmak için 1968 yılından beri kalkınmada öncelikli bölge olarak kabul edilen il’de, il merkezi başta olmak üzere kamusal yatırımlar arttırılmaktadır. Tunceli bir mahalle olarak baştan inşa edilmesinden, orta ölçekli bir kente dönüşme süreci nüfusun değişimiyle doğrudan ilişkilidir. Ancak bu nüfusun değişimi ve bileşenleri üzerinde kentin konumu, sosyo-kültürel yapısı, tarihsel süreç içinde meydana gelen olaylar ve devletin müdahaleleri oldukça belirleyici olmuştur. Bu nedenle Tunceli kenti de, demografik yapısı da kendine özgü yapıda olan bir yerleşmedir.

Anahtar Kelimeler:

Tunceli, Nüfus, Göç, Sosyo-Ekonomik Yapı, Kent

Population Characteristics of the City of Tunceli

PDF

___

Akın, M. (2010). Kentin bugünü: ekonomik, siyasal ve demografik görünüm (Herkesin bildiği sır Dersim: tarih, toplum, ekonomi, dil ve kültür, Ed. Şükrü Aslan), s.49-64, İstanbul: İletişim Yayınları.
Canpolat, F.A. (2017). Pınarbaşı ilçesinin (Kayseri) beşeri ve iktisadi coğrafyası, Doktora Tezi. Elazığ: Fırat Üniversitesi.
Newbold, K. B. (2014). Population geography: tools and issues. ABD: Rowman & Littlefield.
Solak, A. (Ed.) (2015). Tunceli İli Sosyal Analiz Çalışması. Ankara: Hegem Yayınları.
Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2018). Yıllar İtibarıyla Kalkınmada Öncelikli Yöreler, (Erişim: 20.12.2018) http://www3.kalkinma.gov.tr/PortalDesign/PortalControls/WebIcerikGosterim.aspx?Enc=83D5A6FF03C7B4FC0B6C445B8568FF66
Şaşmaz, M. (2014). Türkiye idari taksimatı ansiklopedisi (1920-2013) XIV.Cilt. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
Timor, A. (1997). Orta büyüklükteki şehirler ve taşıdıkları önem. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Bölümü Dergisi, (5), 83-103.
Towfighi, P. S. (1970). The Strategy of Concentrated Decentralizatıon For Regional Growth, Doktora Tezi, ABD: Massachusetts Institute of Technology University. https://dspace.mit.edu/handle/1721.1/78228#files-area (Erişim Tarihi: 5.3.2019)
Tuncel, M. (2012). "Tunceli", TDV İslâm Ansiklopedisi, (Erişim: 21.01.2019), https://islamansiklopedisi.org.tr/tunceli#1
Tunceli Belediyesi, (2017). Tunceli (Merkez) İlave-Revizyon Nazım ve Uygulama İmar Planı Plan Açıklama Raporu, Tunceli.
Tunceli İl Milli Eğitim Müdürlüğü (2018). Brifing Raporu, Tunceli.
Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası (2018). Brifing Raporu, Tunceli.
TÜİK (1940-2000). Genel Nüfus Sayımları, (Erişim: 20.12.2018) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK, (1990-2000). Genel Nüfus Sayımı, Ekonomik Nitelikler https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK, (1990-2000). Genel Nüfus Sayımı, Sosyal ve Demografik Nitelikler https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK (2000-2017). Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, Nüfus İstatistikleri (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
TÜİK (2018). ADNKS, Doğum İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK (2017). ADNKS, Eğitim İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK (2018). ADNKS, Ölüm İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
TÜİK (2018). ADNKS, Medeni Durum İstatistikleri, (Erişim: 15.02.2019) https://biruni.tuik.gov.tr/nufusapp/idari.zul
YÖK (2018). Yüksek Öğretim Bilgi Yönetim Sistemi, (Erişim: 10.02.2018) https://istatistik.yok.gov.tr/