İşten Ayrılma Niyeti ve Toksik Liderliğin Etkisi

Bireyin tedbirini alarak kendi isteği ile çalıştığı kurumdan ayrılması veya böyle bir karara varması yorumunu getiren işten ayrılma niyetine sahip bir iş görenin bu niyeti çoğunlukla işten ayrılma ile sonuçlanmaktadır. Ancak örgüt için personelin işten ayrılması genellikle negatif bir durumdur. Çalışan devir hızı, yetenek kaybı, ek işe alım ve eğitim masrafları bakımından bir örgüt için gerçek bir sorun teşkil etmektedir. Bir örgütte çalışanların çalışmaya başlamaları kadar işten ayrılmak istemeleri de doğal bir tutumdur. Bir çalışanın hayatının sonuna kadar aynı örgütte çalışması gibi bir zorunluluğu yoktur. Aynı örgüte uzun süreler çalışmak, çalışan ve örgüt bütünlüğü açısından gerekli olsa da bu gereklilik her zaman gerçekleştirilemeyebilir. Bu bağlamda çalışmada işten ayrılma niyetinin kapsamlı tanımı, bahsi geçen niyetin oluşma nedenleri, sonuçları, işten ayrılma niyetinin nasıl önlenebileceği ve toksik liderliğin işten ayrılma niyetine etkisine dair alan yazında inceleme yapılmıştır. Kurumlar için oldukça önemli olan bu konu hakkında yapılan çalışmanın hem gerçek hayata hem de alan yazında faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

İşten Ayrılma Niyeti, toksik liderlik

Intending to Quit and the Effect of Toxic Leadership

The intention of an employee who intends to leave the job by taking the precautionary measure of the individual or leaving his / her own voluntary work or making such a decision often results in leaving the job. However, for the organization, the dismissal of staff is often a negative situation. Employee turnover is a real problem for an organization in terms of loss of talent, additional recruitment and training costs. It is a natural attitude that employees in an organization want to leave as much as they start working. An employee does not have to work in the same organization until the end of his life. Although it is necessary to work for the same organization for long periods of time in terms of employee and organization integrity, this requirement may not always be fulfilled.Toxic behavior and the emotion it creates give employees both physically and emotionally. This naturally leads to organizational silence followed by a reduction in organizational ties and ultimately an intention to quit. There is a close relationship between intention to leave or stay in the organization and professional commitment. Some studies in this area show that individuals with high levels of professional commitment have lower tendency to quit and have higher commitment to their organizations.In this context, a comprehensive definition of intention to leave, reasons for the occurrence of this intention, results, how to prevent intention to leave and the effect of toxic leadership on intention to leave were examined in the literature. It is considered that this study, which is very important for institutions, will be beneficial both in real life and in literature.

Keywords:

intention to quit, toxic leadership,

PDF

___

Arnold, H. J., & Feldman, D. C. (1982). A multivariate analysis of the determinants of job turnover. Journal of applied psychology, 67(3), 350-360.
Appelbaum, S. H., & Roy-Girard, D. (2007). Toxins in the workplace: affect on organizations and employees. Corporate Governance: The international journal of business in society, 7(1), 17-28.
Aubrey, D. W. (2012). The effect of toxic leadership. Army War Coll Carlisle Barracks Pa.
Balay, R. (2000). Yönetici ve öğretmenlerde örgütsel bağlılık. Ankara: Nobel.
Beehr, T. A., & Newman, J. E. (1978). Job stress, employee health, and organizational effectiveness: A facet analysis, model, and literature review 1. Personnel psychology, 31(4), 665-699.
Beğenirbaş, M., & Çalışkan, A. (2014). Duygusal emeğin iş performansı ve işten ayrılma niyetine etkisinde kişilerarası çarpıklığın aracılık rolü. Business and Economics Research Journal, 5(2), 109-127.
Chang, W. J. A., Wang, Y. S., & Huang, T. C. (2013). Work design–related antecedents of turnover intention: A multilevel approach. Human Resource Management, 52(1), 1-26.
Cotton, J. L., & Tuttle, J. M. (1986). Employee turnover: A meta-analysis and review with implications for research. Academy of management Review, 11(1), 55-70.
Çarıkçı, İ. H., & Çelikkol, Ö. (2009). İş–Aile Çatışmasının Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyetine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (9), 153-170.
Efeoğlu, İ. E., & Özgen, H. (2006). İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 237-254.
Elçi, M. & Karabay, M. E. (2016). İşletmelerde Yıldırmaya Maruz Kalma Algısının Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine ve Örgütsel Sessizlik Davranışlarına Etkisi: Hizmet Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 14(1), 125-149.
Elnaga, A., & Imran, A. (2013). The effect of training on employee performance. European Journal of Business and Management, 5(4), 137-147.
Erdil, O., Keskin, H., İmamoğlu, S. Z., & Erat, S. (2011). Yönetim tarzı ve çalışma koşulları, arkadaşlık ortamı ve takdir edilme duygusu ile iş tatmini arasındaki ilişkiler: Tekstil sektöründe bir uygulama. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 5(1), 17-26.
Ertürk, M. (2009). İşletmelerde yönetim ve organizasyon. İstanbul: Beta Basım Yayım.
Fındıkçı, İ. (2006). İnsan kaynakları yönetimi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
Frost, P. J. (2004). Handling Toxic Emotions:: New Challenges for Leaders and their Organization. Organizational Dynamics, 33(2), 111-127.
Gaertner, S. (1999). Structural determinants of job satisfaction and organizational commitment in turnover models. Human resource management review, 9(4), 479-493.
Gim, G. C., Desa, N. M., & Ramayah, T. (2015). Competitive psychological climate and turnover intention with the mediating role of affective commitment. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 172, 658-665.
Goldman, A. (2006). High toxicity leadership: Borderline personality disorder and the dysfunctional organization. Journal of Managerial Psychology, 21(8), 733-746.
Griffeth, R. W., Hom, P. W., & Gaertner, S. (2000). A meta-analysis of antecedents and correlates of employee turnover: Update, moderator tests, and research implications for the next millennium. Journal of management, 26(3), 463-488.
Gürbüz, S., & Bekmezci, M. (2012). İnsan kaynakları yönetimi uygulamalarının bilgi işçilerinin işten ayrılma niyetine etkisinde duygusal bağlılığın aracılık ve düzenleyicilik rolü. Istanbul Business Research, 41(2), 189-213.
Hadadian, Z., & Zarei, J. (2016). Relationship between toxic leadership and job stress of knowledge workers. Studies in Business and Economics, 11(3), 84-89.
Hemdi, M. A., & Nasurdin, A. M. (2006). Predicting turnover intentions of hotel employees: The influence of employee development human resource management practices and trust in organization. Gadjah Mada International Journal of Business, 8(1), 21-42.
Houkes, I., Janssen, P. P., Jonge, J., & Bakker, A. B. (2003). Specific determinations of intrinsic work motivation, emotional exhaustion and turnover intention: A multisample longitudinal study. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 76(4), 427-450.
Hughes, L. W., Avey, J. B., & Nixon, D. R. (2010). Relationships between leadership and followers’ quitting intentions and job search behaviors. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(4), 351-362.
Jackofsky, E. F. (1984). Turnover and job performance: An integrated process model. Academy of Management review, 9(1), 74-83.
Johannes, A.V., van der Heijden, Marloes L. van Engen and Jaap Paauwe, (2009). Expatriate career support: Predicting expatriate turnover and performance. The International Journal of Human Resource Management, 20(4), 831-845.
Jones, E., Chonko, L., Rangarajan, D., & Roberts, J. (2007). The role of overload on job attitudes, turnover intentions, and salesperson performance. Journal of Business Research, 60(7), 663-671.
Joo, B. K., & Park, S. (2010). Career satisfaction, organizational commitment, and turnover intention: The effects of goal orientation, organizational learning culture and developmental feedback. Leadership & Organization Development Journal, 31(6), 482-500.
Kirschenbaum, A., & Weisberg, J. (2002). Employee's turnover intentions and job destination choices. Journal of Organizational Behavior, 23(1), 109-125.
Lee, T. W., Mitchell, T. R., Sablynski, C. J., Burton, J. P., & Holtom, B. C. (2004). The effects of job embeddedness on organizational citizenship, job performance, volitional absences, and voluntary turnover. Academy of Management journal, 47(5), 711-722.
Lee, T. W., & Mowday, R. T. (1987). Voluntarily leaving an organization: An empirical investigation of Steers and Mowday's model of turnover. Academy of Management journal, 30(4), 721-743.
Loi, R., Hang‐Yue, N., & Foley, S. (2006). Linking employees' justice perceptions to organizational commitment and intention to leave: The mediating role of perceived organizational support. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79(1), 101-120.
Maitlis, S., & Ozcelik, H. (2004). Toxic decision processes: A study of emotion and organizational decision making. Organization Science, 15(4), 375-393.
Mobley, W. H., Griffeth, R. W., Hand, H. H., & Meglino, B. M. (1979). Review and conceptual analysis of the employee turnover process. Psychological bulletin, 86(3), 493-522.
Morrison, J. F. (2014). A time to think, a time to talk: Irish Republican prisoners in the Northern Irish peace process. In Prisons, Terrorism and Extremism (pp. 97-108). Routledge.
Motowidlo, S. J., Packard, J. S., & Manning, M. R. (1986). Occupational stress: its causes and consequences for job performance. Journal of applied psychology, 71(4), 618-629.
Nergiz, E., & Yılmaz, F. (2016). Çalışanların İş Tatmininin Performanslarına Etkisi: Atatürk Havalimanı Gümrüksüz Satış İşletmesi Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 50-79.
Onay, M., & Kılcı, S. (2011). İş Stresi Ve Tükenmişlik Duygusunun İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri: Garsonlar ve Aşçıbaşılar. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 363-372.
Örücü, E., & Kışlalıoğlu, R. (2014). Örgütsel bağlılık üzerine bir alan çalışması. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 10(22), 45-65.
Özdemir, L., Erdem, H., & Kalkın, G. (2016). Kamu Çalışanlarının Güvenlik İklimi Algılarının İş Tatmini ve İş Performansı Üzerine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 7(15), 59-69.
Özer, G., & Günlük, M. (2010). Örgütsel Adaletin Muhasebecilerin İş Memnuniyeti ve İşten Ayrılma Eğilimlerine Etkisi (The Effect of Organizational Justice on Accountants’ Job Satisfaction and Turnover Intention). Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 459-485.
Özgan, H., Özgan, H., Külekçi, A.., & Külekçi, E. (2012). Öğretim Elemanlarının Sessizlik Nedenleri ve Üniversitelerine Etkileri/The Reasons of Academic Staff Silence and Its Effect on Their University. E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(4), 33-49.
Polat, M., & Meydan, C. H. (2010). Örgütsel özdeşleşmenin sinizm ve işten ayrılma niyeti ile ilişkisi üzerine bir araştırma. Savunma Bilimleri Dergisi, 9(1), 145-172.
Poyraz, K., & Kama, U. B. (2008). Algılanan İş Güvencesinin, İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin İncelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 143-164.
Qureshi, I., Jamil, R., Iftikhar, M., Arif, S., Lodhi, S., Naseem, I., & Zaman, K. (2012). Job stress, workload, environment and employees turnover intentions: Destiny or choice. Archives of Sciences (Sciences Des Archives), 65(8), 230-241.
Rousseau, D. M., & McLean Park, J. (1993). The contracts of individuals and organizations. Research In Organizational Behavior, 15, 1-43.
Sarıoğlan, M. Otel İşletmeleri Yiyecek-İçecek Ünitelerinde İşgören Devri Üzerine Görgül Bir Araştırma. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2010(5), 200-213.
Senge, P. M. (2011). Beşinci disiplin. (A. İldeniz , & A. Doğukan, Çev.) İstanbul: Yapıkredi Yayınları.
Shamsuzzoha, A.H. M., & Shumon, M. R. H. (2007). Employee Turnover- a Study of its Causes and Effects to Different Industries in Bangladesh. Manufacturing Engineering/ Vyrobne Inzinierstvo, 6(3), 64-68.
Spencer, D. G. (1986). Employee voice and employee retention. Academy of Management Journal, 29(3), 488-502.
Suğur, N., Suğur, S., & Şavran, T. G. (2008). Türkiye’de Orta Sınıfın Mazbut Hizmetkârları: Kapıcılar, Gündelikçiler ve Çocuk Bakıcıları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 63(03), 161-183.
Şimşek, M., Akgemci, T., & Çelik, A. (2008). Davranış Bilimlerine Giriş ve Örgütlerde Davranış. Ankara: Gazi Kitabevi.
Tak, B., & Çiftçioğlu, B. A. (2008). Mesleki bağlılık ile çalışanların örgütte kalma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik görgül bir çalışma. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi; Yıl s. 2008 Cilt s. 63 Sayı s. 4; 155-178.
Tekingündüz, S., & Tengilimoğlu, D. (2013). Hastane Çalışanlarının İş Tatmini, Örgütsel Bağlılık ve Örgütsel Güven Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Turkish Court of Accounts/Sayistay Dergisi, 77-103.
Tett, R. P., & Meyer, J. P. (1993). Job satisfaction, organizational commitment, turnover intention, and turnover: path analyses based on meta‐analytic findings. Personnel psychology, 46(2), 259-293.
Tütüncü, Ö., & Demir, M. (2003). Konaklama işletmelerinde insan kaynakları kapsamında işgücü devir hızının analizi ve Muğla bölgesi örneği, Dokuz Eylül Üni. SBE Dergisi, 5(2), 146-169.
Unur, K., & Pekerşen, Y. (2017). İş stresi ile toksik davranışlar arasındaki ilişki: Aşçılar üzerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1), 108-129.
Uysal, H. T., Akbulut, H., & Ertan, S. (2015). Aşırı İş Yükünün Performans Perspektifinden Çalışma Psikolojisinde Negatifliğe Etkisi: Muhasebe Meslek Mensuplarına Yönelik Bir Araştırma. Journal of International Social Research, 8(38), 942-950.
Yasım, Y. K., & Adem, U. (2016). Bankacı Kadınların Örgütsel Sinizmin Algılarının İşten AyrıChaveslma Niyetine Etkisi: Ordu İli Örneği. ODÜ Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (ODÜSOBİAD), 6(15), 554-572.
Yenihan, B., Mert, Ö.., & Çiftyıldız, K. (2014). İş stresi ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişki: Otomotiv işletmesinde bir araştırma. Çalışma İlişkileri Dergisi, 5(1), 38-49.
Yıldırım, M. H., Erul, E. E., & Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34-44.
Yılmaz, B., & Halıcı, A. (2010). İşgücü Devir Hızını Etkileyen Etmenler: Sekreterlik Mesleğinde Bir Araştırma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (4), 93-108.
Yozgat, U., Yurtkoru, S., & Bilginoğlu, E. (2013). Job stress and job performance among employees in public sector in Istanbul: examining the moderating role of emotional intelligence. Procedia-Social and behavioral sciences, 75, 518-524.