1844 yılında Heybeliada’daki Umut Tepesi’nde açılan Heybeliada Ruhban Okulu, İstanbul’un fethi sonrası Türklerin hâkimiyetine girmesine rağmen, Osmanlı İmparatorluğu tarafından varlığı tutulan İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi’nin doğrudan ilgi ve yetki alanında hareket eden bir kurumdur. Doğu Bloku’nun çöküşü ve küreselleşme süreçleriyle birlikte dinî değerlerin toplumlar nezdinde yükselişe geçmesi, dinin dünya siyasetinde öneminin artıp daha belirgin bir araç olarak kullanılması, Türkiye’de hem İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi’ni hem de 1971’de kapatılmış olan HRO’yu gündeme taşımıştır. 1971 yılından bu yana kapalı olan Heybeliada Ruhban Okulu, özellikle bu tarihten sonra Türkiye, Yunanistan ve Patrikhane arasında siyasî, hukukî ve kültürel gelişme ve ihtilaflara konu olan temel kurumsal bir sorun konumu kazanmıştır. Hatta bu sorun, son yıllarda ABD ve AB’nin de müdahil olduğu uluslararası bir nitelikkazanmıştır. Bu çalışmanın amacı, her şeyden önce bir hukuk devleti olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin Heybeliada Ruhban Okulu’nun geleceği konusunda uygulayabileceği siyasayı, söz konusu okulun geçmişten günümüze İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi ile ilişkileri, statüleri ve Türk-Yunan sorunlarına etkileri açısından salt hukukî mülahazalar çerçevesinde irdeleyerek ortaya koymaktır.

Although the Theological School of Halki which was established on the Hill of Hope on Heybeliada in 1844 had gone under Turkish sovereignty following the conquest of İstanbul, this school acted under the direct of control and interest of the Greek Orthodox Patriarchate of İstanbul which the presence was saved by the Otoman Empire. The Theological School of Halki which was closed since 1971, turned out to be a main institutional issue which is the subject of political, legal and cultural disputes and developments, particularly after 1971. Even this issue gained an international status in which the US and the EU recently envolved. The aim of this paper is to analyze and reveal legally its impacts and status regarding Greco-Turkish problems relations with the Greek Orthodox Patriarchate of İstanbul from past to present and policy which the Republic of Turkey, primarily as an law state, could apply regarding the future of the Theological School of Halki inconsistency of thesis of Greece in this respect, who wants to expand her sovereign rights that are transfered by the Greek Orthodox Patriarchate of İstanbul.