Türkiye’de Uzlaşma Müessesesi Ve Uygulama Sonuçlarının İncelenmesi (2012-2016)

Vergi uyuşmazlıklarını çözmede, mükellefle, vergi idaresinin karşılıklı taviz vermek suretiyle anlaşması yöntemi olarak tanımlayabileceğimiz uzlaşma müessesesi, Türkiye’de 1963 yılından bu tarafa uygulanmaktadır. Uzlaşma müessesesi ve uygulama biçimi hakkındaki tartışmalar devam etmektedir. İncelediğimiz gelişmiş bazı batı ülkelerinin uzlaşma sistemlerinin hemen hepsinde uzlaşma ve benzeri yöntemlerin geniş olarak uygulandığı ve uyuşmazlıkların çoğunun uzlaşma ve benzeri idari yöntemlerle çözüldüğü ve yargıya az sayıda uyuşmazlığın intikal ettiği anlaşılmaktadır.Türkiye’de 2012-2016 yılları arasındaki tarhiyat öncesi ve tarhiyat öncesi uygulama sonuçları etraflıca analiz edilmiştir. Türkiye’de vergi uyuşmazlıklarının az bir kısmının uzlaşma yönetimiyle çözüldüğü ve kalan çoğuna çözüm üretilemediği gözlemlenmektedir.Türkiye’de, vergi uyuşmazlıklarına karşı yargı yolundan önce uzlaşmaya başvurma zorunluluğu olmadığı, uzlaşmaya başvurmada süre kısıtlaması olduğu, vergi cezaları bakımından uzlaşmaya başvurmada engeller bulunduğu, uzlaşma görüşmelerinde objektif kriterler esas alınmadığı, uzlaşmada mükellefin ödeme gücü dikkate alınmadığı gibi hususların uzlaşma müessesesinin etkinliğini azaltan unsurlar olarak öne çıktığı görülmektedir.

The Instıtutıon Of Reconcılatıon In The Tax Law In Turkey And Analysıs Of Its Implementation Results (2012-2016)

The institution of reconciliation which we can describe as an agreement method where the taxpayer and tax administration agree by making a concession to solve tax disputes has been continued to be implemented in Turkey since 1963. Discussions about the institution of reconciliation and its implementation manner are ongoing It is understood that reconciliation and similar methods have been widely applied in almost all the reconciliation systems of some developed western countries and most of the disputes have been solved by reconciliation and similar administrative methods and few disputes have passed to the judiciary..The results of reconciliation before and after assessment between the years 2012 and 2016 are analyzed thoroughly in Turkey. It is observed that a small portion of the tax disputes in Turkey are solved through reconciliation and a solution for most of the rest could not be found.It is understood that there is not an application obligation for reconciliation before judiciary remedy, there is a time limitation for reconciliation, there are obstacles in applying to reconciliation in terms of tax penalties, reconciliation negotiations are not based on objective criteria, the taxpayer's ability to pay is not taken into consideration and these deficiencies are distinguished as factors which reduce the efficiency of the institution of reconciliation in Turkey.

PDF

___

ADİBEŞ, Cuma- AKKURT, İsmail, Eldeki Bir Elma Daldaki İki Elmadan Daha mı İyidir, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı 314, Kasım 2014
AKDOĞAN, Abdurrahman, İngiltere’de Vergi Yönetimi ve Ülkemiz Açısından Bazı Değerlendirmeler, Yeni İş Dünyası Dergisi, Sayı 59, Eylül 1984
AKSOY, Hüseyin, Amerikan Federal Vergileme Sisteminde Uzlaşma Müessesesi, Vergi Dünyası Dergisi, Haziran, 1996
AKSOY, Şerafettin, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma, İstanbul Üniversitesi Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, İstanbul, 1993
AKSOY, Şerafettin, Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi, Filiz Kitapevi, İstanbul, 1999
AKSOY, Şerafettin, Vergi Yargısı ve Türk Vergi Yargısı Sistemi, Filiz Kitabevi, 2. Baskı, İstanbul, 1999
AYKIN, Hasan– DİLAVER, Mevlüt, Tarhiyat Öncesi Uzlaşma mı, Yoksa Tarhiyat Sonrası Uzlaşma mı Tercih Edilmeli? , Vergi Danışmanlık, 26.01.2018, https://vergidanismanlik.net/.../tarhiyatoncesi-uzlasma-mi-yoksa-tarhiyat-sonrasi-uzla , (E.T.: 01.12.2017)
Bilgili Denetim, Uzlaşmada Vergi ve Cezalar Buharlaşıyor Mu? , 19 Kasım 2012, www.bilgilidenetim.com/uzlasmada-vergi-ve-cezalarbuharlasiyor-mu.html , (E.T.: 18.02.2018)
BUZ, Funda, Vergi Uyuşmazlıklarında Bir Çözüm Yolu: Uzlaşma Müessesesi ve Türkiye’deki Etkinliği, II. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi - Bildiriler Kitabı V, Bursa, 6-8 Mayıs 2013
CANDAN, Turgut, Vergilendirme Yöntemleri ve Uzlaşma, 2. Baskı, Maliye ve Hukuk Yayınları, 2006
ERDEM, Tahir, Vergi Hukukunda Uyuşmazlıkların İdari Aşamada Çözümü ve Alternatif Çözüm Yolları (Türkiye ve ABD Karşılaştırmalı), Seçkin Yayınları, Ankara, 2012
Gelir İdaresi Başkanlığı, 2012-2013-2014-2015-2016 Yılları Faaliyet Raporları, www.gib.gov.tr/kurumsal/stratejik-yonetim/faaliyet-raporlari
HOCAOĞLU, Celal, Vergi Hukukunda Uzlaşma, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, Cilt:5, Sayı:5, 2015
Internal Revenue Service | An official website of the United States https://www.irs.gov/, (E.T.: 04.07.2018)
SOI Tax Stats IRS Data Book | Internal Revenue Service - IRS.gov https://www.irs.gov/statistics/soi-tax-stats-irs-data-book (E.T.: 05.07.2018)
İNALTONG, Ceyhan, Gelişmiş Ülke Uygulamaları Işığında Türk Vergi Sisteminde Uzlaşma Müessesi, Vergi Dünyası Dergisi, Sayı:375, Kasım 2012
KIZILOT, Şükrü – KIZILOT, Zühal, Vergi İhtilafları ve Çözüm Yolları, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara, 2009
KIZILOT, Şükrü, Vergi Uyuşmazlıkları ile İlgili Danıştay Kararları ve Özelgeler (Muktezalar), Cilt I, Cilt II, Yaklaşım Yayınları, Ankara, 1994
KIZILOT, Şükrü, Vergi ve Cezadan Kurtulma Yolları, Hürriyet Gazetesi, 10 Mayıs 2014
Killian, T, M, Offer in Compromise, Bankruptcy and Tax Court, http://taxtime.about.com/od/problemissues, 2006
KOTAY, Fatih, Uzlaşma Müessesesi, Vergi Raporu Dergisi, Sayı:108, Eylül 2008
MUTLUER, Metin Kamil, Vergi Genel Hukuku, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları İstanbul, 2006.
OECD Revenue Statistics, Revenue Statistics - OECD countries: Comparative tables - OECD.Stat https://stats.oecd.org/index.aspx?DataSetCode=REV, (E.T.:06.07.2018)
ÖNCEL, Mualla-KUMRULU, Ahmet-ÇAĞAN, Nami, Vergi Hukuku, 8. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2000
ÖZYER, Mehmet Ali, Açıklama ve Örneklerle Vergi Usul Kanunu Uygulaması, 4. Baskı, Maliye Hesap Uzmanları Derneği Yayınları, İstanbul, 2008
ÖZYER, Mehmet Ali, Uzlaşma Hükümlerinde Yapılan Değişiklik, Maliye Postası Dergisi, Eylül 1998
PEHLİVAN, Osman, Vergi Hukuku, Derya Kitapevi, Trabzon, 2002
SAYGILIOĞLU, Nevzat, Vergi Yönetimi Açısından Vergi Yargısına Bakış, Danıştay ve İdari Yargı Günü 144. Yıl Sempozyumu, Ankara, 11 Mayıs 2012, Danıştay Yayın No:83
TAŞ, Bülent, Vergi Denetimleri, Etkinlik ve Vergi Afları, Vegrialgınet, 08 Haziran 2014
TAŞCI, Kenan, Türkiye’de Vergi Uyuşmazlıklarının Çözümünde Uzlaşma Müessesesinin Değerlendirilmesi ve Öneriler, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya, 2010
TÜRKAY, İmdat, Vergi ve Cezada İdari Başvuru Yolu Uzlaşma, Vergialgınet, 19 Şubat 2017, (E.T.: 15.11.2017)
Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı, 2012- 2013-2014- 2015- 2016 Yılları Faaliyet Raporları, https://www.vdk.gov.tr/tr-TR/DosyaListesi/Faaliyet-Raporlari?nm=1048&dt=0