MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN DEMOGRAFİK DEĞİŞKENLER İLE İLİŞKİSİNİN ARAŞTIRILMASI: İSTANBUL İLİNDE BİR UYGULAMA

Meslek, bir kimsenin hayatını kazanmak için yaptığı, kuralları toplumca belirlenmiş ve belli bir eğitimle kazanılan bilgi ve becerilere dayalı etkinlikler bütünüdür. Ayrıca insanın yaşamını sürdürebilmesi için gerekli olan, eğitim ve bilgi birikimi gerektiren süreçlerin sonunda bireylerin kazandığı unvanın adıdır (Milli Eğitim Bakanlığı). Çağdaş bir toplumda, bir bireyin mesleğini seçmesi yaşamındaki en önemli kararlardan biridir. Günlük yaşamın büyük bir bölümünün çalışılan ortamda ve çalışılan işe yönelik faaliyetlerle geçtiği bilinmekte ve meslek seçiminin ne kadar önemli bir karar olduğu toplum tarafından kabul edilmektedir. Meslek seçimi sadece bireyin ne iş yapılacağı ile ilgili değil aynı zamanda nasıl bir yaşam sürüleceği ile de ilgilidir. Bireyin seçtiği meslek gelecekteki yaşam standardını, tarzını ve sosyal yaşantılarını belirleyici bir rol oynamaktadır. Bu nedenle meslek seçimi ile ilgili verilen karar bir anlamda gelecek yaşamla ilgili verilen önemli bir karardır. Meslek seçiminin bilinçli yapılması hem birey hem de ülke geleceği için önemlidir. Bu bağlamda çalışmamızda bireylerin meslek seçiminde etkili olan unsurlar belirlenmeye çalışılmıştır. Bu amaçla, öncelikle meslek seçiminde etkili olan faktörler araştırmak amacıyla ilgili yazın incelenmiş, daha sonra İstanbul da çalışan farklı demografik unsurlara sahip 481 birey üzerinde bir anket çalışması ile bir uygulama yapılmıştır. Araştırma sonucunda bireylerin meslek seçimin etkileyen 5 faktöre ulaşılmıştır, bu faktörler; mesleki bilgi ve beceri, yüksek kazanç ve sorumluluk beklentisi, statü beklentisi, aile ve eğitim çevresi, mesleğin yapısal özellikleridir. Meslek seçiminde etkili olan bu faktörlerin demografik değişkenler ile ilgisi incelenmiş ve cinsiyete, medeni duruma, yaş gruplarına, çalışma durumu ve eğitim durumuna göre farklılıkları olduğu görülmüştür. Araştırmanın, ülkemizde bireylerin hangi faktörleri göz önünde bulundurarak meslek seçimi yaptıklarını özetleme ve bu unsurlar için, medeni durum, eğitim durumu ve yaş grupları arasındaki farklılıkları ortaya koyma açısından, ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Meslek Seçimi, Cinsiyet, Yaş Grupları, Eğitim, Medeni Durum

AN INVESTIGATION ON THE RELATIONSHIP BETWEEN DEMOGRAPHIC VARIABLES AND THE FACTORS AFFECTING OCCUPATIONAL CHOICE: AN APPLICATION IN ISTANBUL

An occupation, which is necessary to earn a good living, is a collection of activities based on knowledge and skills that are formed by a certain education and defined by a society. The choice of profession is not just about what an individual is doing, but also about what kind of life he/she is going to live. In this context, we tried to determine the factors that are effective in the choice of the occupation of the individuals. For this purpose firstly, the related literature was examined with the aim of investigating the factors that are effective in choosing an occupation and then, a survey was conducted on 481 individuals with different demographic factors working in Istanbul. As a result of the research, five factors affecting the occupation choice of the individuals were reached. These factors are; professional knowledge and skills, high yield and liability expectations, status expectation, family and educational environment, occupational structural characteristics. It was determined that the choice of profession varies according to sex, marital status, age groups, working status and educational status. The results of the research are important in order to summarize what factors affect the individuals choice of occupation in our country.

Keywords:

profession, selection factor, age groups, education, marital status, work status,

PDF

___

Arslan, K. (2002). Üniversiteli gençlerde mesleki tercihler ve girişimcilik eğilimleri.
Akbayır, K. (2002). Öğretmenlik mesleğine yönelmede ailenin ve branş seçiminde cinsiyetin rolü. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi Dergisi, 2, 1183-1188.
Akkoç, F. (2012). Lise öğrencilerinin mesleki kararsızlıkları ile kariyer inançları arasındaki ilişki. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 49-70.
BATUR, H. Z., & ADIGÜZEL, O. (2015). 31) Schein'in Kariyer Değerleri Perspektifinde Öğrencilerin Kariyer Tercihlerini Etkileyen Faktörler Üzerine Bir Araştirma: Isparta Ili Fen Lisesi Öğrencileri Örneği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42(42).
Cantor, M. H. (1991). Family and community: Changing roles in an aging society. The Gerontologist, 31(3), 337-346.
Çelik, N., & Üzmez, U. (2014). Üniversite öğrencilerinin meslek seçimini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi: Çağrı merkezi hizmetleri örneği.http://acikerisim.kocaeli.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11493/1711/%C3%9CN%C4%B0VERS%C4%B0TE%20%C3%96%C4%9ERENC%C4%B0LER%C4%B0N%C4%B0N%20MESLEK%20SE%C3%87%C4%B0M%C4%B0N%C4%B0%20ETK%C4%B0LEYEN.pdf?sequence=1&isAllowed=y
Dinç, E. (2008). Meslek Seçiminde Etkili Faktörlerin İncelenmesi: Meslek Yüksek Okulu-Muhasebe Programı Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma.
EKŞİ, İ. H., ÖZÇALICI, M., ve Büyükkonuklu, B. (2011). Meslek Algılanmasında Etkili Olan Faktörler: Muhasebecilik Örneği.
Gürbüz, S. (2015). Kuşak Farklılıkları: Mit mi, Gerçek mi?. İş ve İnsan Dergisi, 2(1), 39-57.
KOCA, A. İ. (2010). Kariyer Seçiminde Kariyer Değerleri İle Demografik Faktör İlişkisi: Çukurova Üniversitesi\'nde Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1).
Mooney, M., Glacken, M. ve O’Brien, F. (2008). Choosing nursing as a career: a qualitative study. Nurse Education Today, 28, 385-392.
OWEN, F. K., Kepir, D. D., ÖZDEMİR, S., Özlem, U. L. A. Ş., & YILMAZ, O. (2012). Üniversite öğrencilerinin bölüm seçme nedenleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3).
Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y., & Memiş, A. D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3). Sarikaya, T., & Khorshid, L. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimini Etkileyen Etmenlerin İncelenmesi: Üniversite Öğrencilerinin Meslek Seçimi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2).
Super, D. E., & Knasel, E. G. (1981). Career development in adulthood: Some theoretical problems and a possible solution. British Journal of Guidance and Counselling, 9(2), 194-201.
Meslek, http://www.tdksozluk.com/s/meslek/ erişim 30.07.2016
Meslek https://tr.wikipedia.org/wiki/Meslekerişim 30.07.2016
Uyguç, N. (2003). Cinsiyet, bireysel değerler ve meslek seçimi.http://dspace.deu.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/12345/1573/uyguc.pdf?sequence=1&isAllowed=y Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi, wikipediahttps://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%A7me,_Se%C3%A7me_ve_Yerle%C5%9Ftirme_Merkezi,erişim 01.08.2016
Özsoy, G., Özsoy, S., Özkara, Y., & Memiş, A. D. (2010). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde etkili olan faktörler. İlköğretim Online, 9(3).