Öğrencilerin Sosyal Görünüş Kaygı Düzeylerinin İncelenmesi (Kayseri İli Örneği)

Bu çalışmanın amacı, lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerini belirlemektir. Araştırmada betimsel tarama deseni kullanılmıştır. Araştırma Kayseri İli Kocasinan, Melikgazi ve Talas merkez ilçelerindeki ortaöğretim kurumlarındaki 588 lise öğrencisinin katılımı ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma verileri “Sosyal Görünüş Kaygı Ölçeği” aracılığıyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, frekans, standart sapma, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Bağımsız Örneklemler İçin t-Testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, öğrencilerin sosyal görünüş kaygı puan ortalamalarının yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Kız öğrencilerin sosyal görünüş kaygı düzeyleri erkek öğrencilere göre daha yüksek düzeydedir. Okul türüne göre ise, Sosyal Bilimler Lisesi öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeyleri, Meslek Lisesi öğrencilerine göre daha yüksek düzeyde bulunmuştur. Buna karşın, sosyal görünüş kaygısı puan ortalamalarında; sınıf seviyesi, anne ve babanın öğrenim düzeyi değişkenlerine göre anlamlı farklılık elde edilmemiştir. Öğrencilerin sosyal görünüş kaygı seviyelerinin azaltılmasında, özgüven arttırıcı psikososyal çalışmalar ve kendilerini kabul düzeylerini yükseltmeye yönelik etkinlikler düzenlenebilir. Sosyal Bilimler Lisesindeki öğrencilerin sosyal görünüş kaygı düzeylerini düşürebilmek için grup ve akran rehberliği çalışmaları yapılabilir. Bazı sınırlıklara rağmen araştırmanın gelecekte yapılacak çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

sosyal görünüş kaygısı, sosyal kaygı, sosyal görünüş, öğrenciler

An Investigating The Students’ Social Appearance Anxiety Levels (Example of Kayseri Province)

The purpose of this study it was to determine the high school students’ social appearance anxiety levels. In this research, it was used that descriptive survey model. The study, it was conducted with the participation of 588 high school students in secondary education institution in the central districts of Kocasinan, Melikgazi and Talas in Kayseri city. They were obtained that research data through the “Social Appearance Anxiety Scale”. In the analysis, it was used that arithmetic mean, frequency, standard devation, percentage distribution, one-way analysis of variance (ANOVA) and t-test. According to the findings, it was determined that the students' social appearance anxiety mean levels were at a high level. The female students had higher social appearance anxiety levels than male students. According to the school type, it was found that The Social Sciences high school students had higher social appearance anxiety levels than Vocational high school students’ social appearance anxiety levels. On the other hand, social appearance anxiety mean scores; it wasn’t obtained that there was no significant difference according to the variables of grade level, education level of the mother and father. It can be organized psychosocial studies to reduce students' social appearance anxiety levels and increase self-confidence and self-acceptance levels. In future studies, it can be used larger samples to increase the generalizability of the results. It can be carried out group and peer guidance studies in order to reduce the social appearance anxiety levels of students in Social Sciences High School. Despite their limitations, this work is thought to contribute to further work in the future.

Keywords:

socail appearance anxiety, social anxiety, social appearance, students,

PDF

___

Alemdağ S., Alemdağ C., & Özkara A. B. (2016). Social appearance anxiety fitness participants, Baltic Journal of Sport and Health Science, 3(102), 2-7.
Alemdağ, S. (2013). Öğretmen adaylarında fiziksel aktiviteye katılım, sosyal görünüş kaygısı ve sosyal öz-yeterlik ilişkisinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi.
Alemdağ, S., & Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS),3(3), 287-300. https://doi.org/10.14486/IJSCS291
Alımcı, D. (2018). Ortaokul öğrencilerinin akran zorbalığı ve sosyal görünüş kaygıları ile kendine saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi.
Amil, O., & Bozgeyikli, H. (2015). Investigating the relationship between social appearance anxiety and loneliness of Turkish University youth. Journal of Studies in Social Sciences, 11(1), 68–96.
Ataş, M. B. (2018). Ergenlerde akıllı telefon bağımlılığı ve sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Üsküdar Üniversitesi.
Aydın, A., & Tekinsav-Sütçü, S. (2007). Ergenler Için Sosyal Kaygi Ölçeği’nin (ESKÖ) geçerlilik ve güvenirliliğinin incelenmesi. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 14(2), 79-89.
Aygör, N. (2010). 12-14 yaş grubu ergenlerde beden bölgelerinden ve özelliklerinden hoşnut olma durumu ve beden imajının değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Haliç Üniversitesi.
Baltacı, Ö. (2010). Üniversite öğrencilerinin sosyal kaygı, sosyal destek ve problem çözme yaklaşımları arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Selçuk Üniversitesi.
Berscheid, E., Dion, K., Walster, E., & Walster, G. W. (1971). Physical attractiveness and dating choice: A test of the matching hypothesis. Journal of Experimental Social Psychology, 7(2), 173-189. https://doi.org/10.1016/0022-1031(71)90065-5
Boursier, V., Gioia, F., & Griffiths, M. D. (2020). Do selfie-expectancies and social appearance anxiety predict adolescents’ problematic social media use?. Computers in Human Behavior, 110, 1-8. https://doi.org/10.1016/j.chb.2020.106395
Büyüköztürk, Ş. (2016). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (22. Baskı). Pegem Akademi.
Çakmak, A., & Sakarya, S. (2020). Farklı türde liselere devam eden öğrencilerin sosyal görünüş kaygıları ile sosyal karşılaştırma düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 680-691. https://doi.org/10.17755/esosder.582927
Çakmak, E. (2018). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanım düzeyleri ile sosyal görünüş kaygısı arasındaki ilişkinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Beykent Üniversitesi.
Çelik, E. (2013). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin biliş üstü farkındalık düzeyleri açısından incelenmesi. In ULEAD 2013 Annual Congress: ICRE, Multi-paradigmatic Transformative Research in Education: Challenges and Opportunities.
Çelik, E., Turan, M. E., & Arıcı, N. (2014). The role of social appearance anxiety in meta-cognitive awareness of adolescents. International Journal of Learning, Teaching and Educational Research, 7(1), 138-147.
Çepikkurt, F., & Çoşkun, F. (2010). Original article social physique anxiety and body image satisfaction levels of collegian dancers. Mukkale Journal of Sport Sciences, 1(2), 17-24.
Çetin, S., & Ece, C. (2021). Investigation of social appearance anxiety in university students. Pakistan Journal of Medical and Health Sciences, 15(5), 1694-1698. https://doi.org/10.53350/pjmhs211551694
Ciba, B. (2018). Üniversite öğrencileri arasında sosyal medya kullanımı ve sosyal kaygı arasındaki ilişkinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yakın Doğu Üniversitesi.
Çınar, H., & Keskin, N. (2015). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısının öğrenim yeri tercihlerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 14, 457-464.
Claes L., Hart T. A., Smits D., Van Den Eynde F, Mueller A., & Mitchell J. E. (2012). Validation of the social appearance anxiety scale in female eating disorder patients. European Eating Disorder Review, 20, 406–409. https://doi/pdf/10.1002/erv.1147
Çok, F. (1990). Body image satisfaction in Turkish adolescents. Adolescence, 25(98), 409-413.
Cunningham, M. R. (1986). Measuring the phpysical in physical attractiveness: quasi-experiments on the sociobiology of female facial beauty. Journal of Personality and Social Psychology, 50(5), 925-935. https://psycnet.apa.org/buy/1986-21934-001
Delfabro, H. P., Wınefıeld, H. A., Anderson, S., Hammarström, A., & Wınefıeld, H. (2011). Body image and psychological well-being in adolescents: the relationship between gender and school type. The Journal of Genetic Psychology, 172(1), 67-83. https://doi.org/10.1080/00221325.2010.517812
Dinç Altun, M. (2016). Lise öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi], Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
Doğan, T. (2009). Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Sakarya Üniversitesi.
Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygisi Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
Doğan, T. (2011). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin psikometrik özelliklerinin ergenlerden oluşan bir örneklemde incelenmesi. İlköğretim Online Dergisi, 10(1), 12-19.
Düşmez, İ., & Küçük, E. (2015). Adölasanlarda sosyal görünüş kaygısı ve etkili faktörlerin incelenmesi. 18. Ulusal Halk Sağlığı Kongresi.
Emiroğlu, D., & Özmaden, M. (2020). An analysis on the level of social physical anxiety of students studying for university entrance exam: Üniversite giriş sınavına hazırlanan öğrencilerin sosyal fizik kaygı düzeyinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 17(4), 1034-1046. https://orcid.org/0000-0002-2807-0639
Erdemir, A. V., Bağcı, S. I., İnan, E. Y., & Turan, E. (2013). Akne vulgarisli hastalarda sosyal görünüş kaygısı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. İstanbul Tıp Dergisi, 14(1), 35-39.
Eriş, Y., & İkiz, F. E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleri arasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Electronic Turkish Studies, 8(6), 179-193.
Erözkan, A. (2004). Üniversite öğrencilerinin reddedilme duyarlılıkları ile sosyal kaygı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. 13. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. Malatya İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi.
Göksan, B. (2007). Ergenlerde bedan imajı ve beden dismorfik bozukluğu [Uzmanlık Tezi], Şişli Etfal Eğitim ve Araştırma Hastanesi.
Göksel, A. G., Çağdaş, C. A. Z., Yazıcı, Ö. F., & Zorba, E. (2018). Spor hizmeti alan bireylerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel mutluluklarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(3), 88-101. https://doi.org/10.31680/gaunjss.434184
Gümüş A. E. (2000). Üniversite öğrencilerinin yalnızlık ve beden imgelerinden doyum sosyal kaygı düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33(1), 99-108. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000037
Haase A. M, Mountford V., & Waller G. (2007). Understanding the link between body checking cognitions and behaviors: The roll of social physique anxiety. International Journal of Eating Disorders, 40, 241-246. https://doi.org/10.1002/eat.20356
Hagger, M. S., & Stevenson, A. (2010). Social physique anxiety and physical self-esteem: Gender and age effects. Psychol and Health, 25(1), 89-110. https://doi.org/10.1080/08870440903160990
Hart, E. A., Leary, M. R., & Rejeski, W. J. (1989). The Measurement of Social Physique Anxiety. Journal of Sport and Exercise Psychology, 11(1), 94-104.
Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., & Heimberg, R. G. (2008). Development and examination of ehe social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48-59. https://doi.org/10.1177/1073191107306673
Işıkol Ö. F. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Üsküdar ilçesi örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
İzgiç, F., Akyüz, G., Doğan, O., & Kuğu, N. (2000). Üniversite öğrencilerinde sosyal fobi yaygınlığı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(4), 207-214.
Jose, P. E., Wilkins, H., & Spendelow J. S. (2012). Does social anxiety predict rumination and co-rumination among adolescents? Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 41(1), 86–91. https://doi.org/10.1080/15374416.2012.632346
Kalafat, T., & Kıncal, R.Y., (2008). Üniversite öğrencilerinin beden memnuniyeti düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23, 41-47.
Kara, A. (2016). Sosyal görünüş kaygısı ile utangaçlık arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Birey ve Toplum Sosyal Bilimler Dergisi, 6(11), 95-106.
Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel.
Kılıç, M., & Karakuş, Ö. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Journal of Human Sciences, 13(3), 3837-3852. https://doi.org/10.14687/jhs.v13i3.4054
Kılıç, S. K. (2020). Lise öğrencilerinde sosyal görünüş kaygısı ve fiziksel aktiviteye katılım motivasyonu ilişkisi. International Journal of Active Learning, 5(2), 69-85.https://doi.org/10.48067/ijal.827568
Ko, N. (2010). The role of body shame, social appearance anxiety, and body checking behavior on body dissatisfaction and disordered eating behaviors: a crosscultural study in Germany and Korea [Doctoral Dissertation], Universitätsbibliothek Freiburg.
La Greca, A. N., & Harrison, H. M. (2005). Adolescent peer relations, friendships, and romantic relationships: do they predict social anxiety and depression? Journal of Clinical Child And Adolescent Psychology, 34(1), 49–61.https://doi.org/10.1207/s15374424jccp3401_5
Levinson, C. A., Rodebaugh, T. L., White, E. K., Menatti, A. R., Weeks, J. W., Lacovino, J. M., & Warren, C. S. (2013). Social appearance anxiety, perfectionism, and fear of negative evaluation. Distinct or shared risk factors for social anxiety and eating disorders? Appetite, 67, 125-133. https://doi.org/10.1016/j.appet.2013.04.002
Lunde C., Frisén A., & Hwang C. P. (2007). Ten-year-old girls’ and boys’ body composition and peer victimization experiences: Prospective associations with body satisfaction. Body Image, 4(1), 11-28. https://doi.org/10.1016/j.bodyim.2006.10.002
Markham A., Thompson T., & Bowling A. (2005). Determinants of body-image shame. Personality and Individual Differences, 38, 1529-1541. https://doi.org/10.1016/j.paid.2004.08.018
Mastro, S., Zimmer-Gembeck, M. J., Webb, H. J., Farrell, L., & Waters, A. (2016). Young adolescents' appearance anxiety and body dysmorphic symptoms: Social problems, self-perceptions and comorbidities. Journal of Obsessive-Compulsive and Related Disorders, 8, 50-55. https://doi.org/10.1016/j.jocrd.2015.12.001.
Mazalin, D., & Moore, S. (2004). Internet use, identity development and social anxiety among young adults. Behaviour Change, 21(2), 90-102. https://doi.org/10.1375/bech.21.2.90.55425
McCabe, M., & Ricciardelli, L. (2001). Parent, peer and media influences on body image and strategies to both increase and decrease body size among adolescent boys and girls. Adolescence, 36(142), 225-240.
Mehtalia, K. V., & Vankar, G. K. (2004). Social anxiety in adolescents. Indian Journal of Psychiatry, 46(3), 221-227.
Moreno, J. A., & Cervelló, E. (2005). Physical self-perception in Spanish adolescents: Effects of gender and involvent ın physical activity. Journal of Human Movement Studies, 48(4), 291-311.
Orsel, S., Canpolat, B. I., Akdemir, A., & Özbay, H. (2004). Diyet yapan ve yapmayan ergenlerin kendilik algısı, beden imajı ve beden kitle indeksi açısından karşılaştırılması. Türk Psikiyatri Dergisi, 15(1), 5-15.
Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş. C., & Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal of Mood Disorders, 3(3), 107-13. https://doi.org/10.5455/jmood.20130507015148
Özge, F. I. (2013). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Üsküdar İlçesi Örneği) [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Yeditepe Üniversitesi.
Şahin, D. (2018). Ortaöğretim kurumlarına devam eden 14-18 yaş arası ergenlerin anne baba tutumları ve öz anlayışlarının sosyal görünüş kaygılarına etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Gazi Üniversitesi.
Şahin, E. (2012). Bazı değişkenlere göre ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin benlik saygıları ve sosyal görünüş kaygıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. On Dokuz Mayıs Üniversitesi.
Şahin, E., Barut, Y., & Ersanlı, E. (2013). Sociodemographic variables in relation to social appearance anxiety in adolescents. The International Journal of Social Sciences, 15(1), 56–63.
Şahin, Ş., & Özçelik, Ç. Ç. (2016). Ergenlik dönemi ve sosyalleşme. Cumhuriyet Hemşirelik Dergisi, 5(1), 42-49.
Sebastian, C., Burnett, S., & Blakemore, S. J. (2008). Development of the self-concept during adolescence. Trends in Cognitive Sciences, 12, 441–446. https://doi.org/10.1016/j.tics.2008.07.008
Seki, T. (2014). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı ve öznel iyi oluşlarının sahip oldukları değerler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
Senger, K. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin incelenmesi. TURAN-SAM, 9(36), 751-756. https://doi.org/10.15189/1308-8041
Serin, B. N., & Öztürk, S. (2007). Anne-babası boşanmış 9-13 yaş grubu çocuklar ile aynı yaş grubundaki anne-babası boşanmamış çocukların benlik saygısı ve kaygı düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2,) 117-128.
Şimşek, O., & Koçak, O. (2019). Türk ve yabancı öğrencilerin karşılaştırmalı olarak sosyal görünüş kaygı düzeylerinin değerlendirilmesi. Middle East Journal of Refugee Studies , 4(1) , 23-45.
Şimşir, Z., Seki, T., & Dilmaç, B. (2019). Sosyal görünüş kaygısında cinsiyet farklılıkları: Bir meta analiz çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 615-637. https://doi.org/10.26466/opus.519967
Soylu, Y., Atik, F., & Öçalan, M. (2017). Ergenlerin sosyal görünüş kaygısı düzeylerinin incelenmesi (Kırıkkale İli Örneği). Sportif Bakış Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 38-45.
Stein, M. B. (1994). Setting thresholds for social phobia considerations from a community survey of social anxiety. Psychiatry, 37, 224-228.
Teachman, B. A., & Allen, J. P. (2007.) Development of social anxiety: social interaction predictors of implicit and explicit fear of negative evaluation. Journal of Abnormal Child Psychology, 35(1), 63-78. https://dx.doi.org/10.1007%2Fs10802-006-9084-1
Telli, E., & Ünal, Z. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: Bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146. https://doi.org/10.20875/sb.98440
Tiegman, M. (2004). Body image across the adult life span: stability and change. Body Image, 1(1), 29-41. https://doi.org/10.1016/S1740-1445(03)00002-0
Trekels, J., & Eggermont, S. (2017). Linking magazine exposure to social appearance anxiety: The role of appearance norms in early adolescence. Journal of Research on Adolescence, 27(4), 736-751. https://doi.org/10.1111/jora.12311
Tuğral, R. (2020). Ergenlerde yalnızlık, psikolojik sağlamlık, algılanan sosyal destek ve sosyal görünüş kaygısı [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Nişantaşı Üniversitesi.
Var, L., Karabulut, E. O., & Atasoy, M. (2018). Examination of social appearance anxiety levels of senior taekwondo athletes studying at university. International Journal of Eurasia Social Sciences, 9(33), 1434-1451.
White, E. K. (2008). The role of social physique anxiety and social appearance anxiety in the body checking behaviors of male and female college students [Master Thesis]. University of Nevada.
Yılmaz N. (2015). Obez bireylerde benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı ve vücut algısı [Uzmanlık tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
Yüceant, M. (2013). Beden eğitimi öğretmen adaylarının sosyal görünüş kaygılarının farklı değişkenler açısından incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Aksaray