Eren GÜNDÜZ

ZERKĀ’NIN EL-FIKHU’L-İSLÂMÎ FÎ SEVBİHİ’L-CEDÎD ADLI KİTAP PROJESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Bu makalede, Mustafa Ahmed ez-Zerkā’nın “el-Fıkhu’l-İslâmî fi sevbihi’l-cedîd” adlı kitapprojesinin kapsamı konusunda yeni bir kanaat ortaya konulması ve müellifin bu projekapsamında yayımlamış olduğu ilk iki eserin yeni baskılarında yapılan değişikliklere dikkatçekilmesi hedeflenmiştir. Bu amaçla evvela müellifin kitaplarının ön sözlerindekiaçıklamalardan hareket edilerek oradan elde edilen bilgilerin eserlerin muhtevası ilekarşılaştırmalı bir şekilde yorumlanmasıyla projenin amaçları ile sonuçları arasındaki ilişkisorgulanmıştır. Daha sonra, müellifin “el-Medhal ilâ nazariyyeti’l-iltizâmi’l-‘âmme” adlı eserineyeni baskıda eklemiş olduğu “Nusûsu mevâddi’n-nazariyyeti’l-‘âmmeti li’l-iltizâmât fi’l-fıkhi’lİslâmî”adlı kanun tasarısının bu projeyle ilişkisinin belirlenmesine çalışılmıştır. Vardığımızkanaate göre bu tasarı, müellifin yaptığı nihai değişiklikte başlangıçtaki plandan farklı birbiçimde ortaya çıkmış olsa da, daha önce projenin dördüncü cildi için planlanmış olan asılçalışmanın yerine ikame edilmiş bir metindir. Zerkā’nın İslam fıkhını yeni bir üslupla sunmaçabasının somut neticelerinden bir olan bu metin, hem onun bu çabasının doğru anlaşılabilmesihem de İslam fıkıh tarihinin son döneminin en önemli gelişmelerinden biri olan İslam fıkhınadayalı kanun yapma faaliyetinin daha ileri bir noktaya taşınabilmesi bakımından farkındaolunması gereken bir özelliğe sahiptir.

A Research on the Scope of Mustafa Ahmad al-Zarqā's Book Project named al-Fiqh al-Islāmī fī Thawbih al-Jadīd

In this article, we tried to determine what the fourth volume of Mustafa Ahmad al-Zarqā’s book project named al-Fiqh al-Islāmī fī thawbih al-jadīd. As a method, we interpreted the preface of the books published by the author within the scope of the project, comparatively with the content of the books. As a result of this examination, it was concluded that the fourth volume of this project which planned in the beginning, it was replaced by the law design named "Nusūsu mavādd al-nazariyyah al-‘āmmah li al-iltizāmāt fī al-fiqhī al-Islāmī" which added to the third volume in the new edition of the work, in a different form from the original plan. It is also argued the justice of this argument by analyzing the content relationship between the working name and that law design. This law project is an important element both regarding being able to appreciate Zarqā's work more accurately and in the next stage in the process of making law based on Islamic jurisprudence.

PDF

___

Akınturk, Turgut - Ateş Karaman, Derya. Borçlar Hukuku. 20. bs. İstanbul: Beta, 2013.
Akınturk, Turgut - Ateş Karaman, Derya. Medenî Hukuk. 26. bs. İstanbul: Beta, 2013.
Akyıldız, Ali. “Tanzimat”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 40: 1-10. İstanbul: TDV Yayınları, 2011.
Aydın, Mehmet Akif. “Mecelle-i Ahkâm-ı Adliye”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 28: 31-35. İstanbul: TDV Yayınları, 2003.
Bardakoğlu, Ali. “Fıkıh (Literatür/Modern Dönem)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 13: 22-27. İstanbul: TDV Yayınları, 1996.
Gözler, Kemal. Hukuka Giriş. Bursa: Ekin Basım Yayın Dağıtım, 2013.
İltaş, Davut. “‘Çağdaş Yaklaşımla İslam Hukuku’ Adlı Çevirideki Hatalar Üzerine”. Bilimname 2/25 (2013): 101-132.
Işık, Kamil. Son Devir İslam Hukukçularından Mustafa Ahmed ez-Zerkā’da Yöntem. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2010.
Köse, Saffet. “Mustafa Ahmed ez-Zerkā (1907-1999): Hayatı-Eserleri-İslam Hukuku İle İlgili Bazı Görüşleri - Fetvalarından Örnekler”. İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi. 6 (2005): 585-616.
Köse, Saffet. “Zerkā, Mustafâ b. Ahmed”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 44: 286-289. Ankara: TDV Yayınları, 2014.
Yaman, Ahmet. “Son Yüzyılın Önde Gelen Hukukçularından Mustafa Ahmed ez-Zerkâ ve Fetâvâ’sı”. Diyanet İlmi Dergi 36/3 (2000): 31-44.
Zerkā, Mustafa Ahmed ez-. ‘Akdü’l-bey‘. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 1433/2012.
Zerkā, Mustafa Ahmed ez-. Çağdaş Yaklaşımla İslam Hukuku. İstanbul: Timaş Yayınları, 1993.
Zerkā, Mustafa Ahmed ez-. el-Fi‘lu’d-dâr. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 1409/1988.
Zerkā, Mustafa Ahmed ez-. el-Medhal ilâ nazariyyeti’l-iltizâmi’l-‘âmme fi’l-fıkhi’l-İslâmî-ihrâcün cedîdün me‘a sıyâgatin kâmiletin li-nusûsi tilke’n-nazariyye. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 1420/1999.
Zerkā, Mustafa Ahmed ez-. el-Medhalü’l-fıkhiyyü’l-‘âmmü-ihrâcün cedîdün bi-tatvîr fî’t-tertîb ve’ttebvîb ve ziyâdât. 2 Cilt. Dimeşk: Dâru’l-Kalem, 1433/2012.