The Principles of Relationship Between Human and the Environment in the Quran

Bu makalede İslam dininin kutsal kitabı Kur’an çerçevesinde insan ve çevre ilişkisinin hangi temellerüzerine şekillendiğini ele alarak insanın çevresiyle ilişkisini nasıl oluşturması gerektiği üzerindedurulacaktır. Kuranda insanın tabiatla, toplumla, kendisiyle ve metafizik alanla ilişkisinin olduğubelirtilmektedir. İnsanın çevresiyle ilişkilerinde ise insanın yaratılışının temel amacı olan kullukbilinci, buna bağlı gerçekleştirmesi gereken bazı sorumlulukları olduğu hatırlatılmaktadır. AyrıcaKur’anda insanın çevresiyle bütünlük, denge ve karşılıklı ilişki ilkeleri çerçevesinde ilişkilerini belir- lemesi gerektiği de ortaya konmuştur. Bu ilkeler çerçevesinde oluşan insanın çevresiyle olan ilişkisisonucunda ise Kurana göre kendine ve çevresine yabancılaşmayan ve kendine ve çevresine şiddetuygulamayan insan profilinin oluşabileceği anlaşılmaktadır.

Kur’an’da İnsan ve Çevre İlişkisinin Prensipleri

This article aims at investigating the nature of interactions of human beings with the environmentin the light of Quran. In Quran, it is stated that human beings have relationship with each other aswell as with their environment and society. As for their relationship with the environment, humansare reminded to be conscious of their role and resulting responsibilities as worshippers to Allah.Furthermore, Quran states that human beings should determine their relationship with the envi- ronment according to the principles of balance, accountability, integrity and interdependence. Itcould be concluded that humans will not alienate themselves neither from their environment norfrom their own nature if humans’ relationships with nature are based on these these fundamentalprinciples. Moreover, violence is not expected to dominate their relationship with environment andeach other.

___

  • Bayrakdar, Mehmet, İslam ve Ekoloji, Diyanet İşleri Başkanlığı Yay., Ankara 1997.
  • Bilgin, Nuri, Sosyal Psikolojiye Giriş, Ege Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yay., no: 48, İzmir 1991.
  • Canan, İbrahim, Ayet ve Hadislerle Çevre Ahlakı, Yeni Asya Yay., İstanbul 1995.
  • Cevizli, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, Ekin Yay., Ankara 1996.
  • Cüceloğlu, Doğan, İçimizdeki Biz, İnsan Yay., İstanbul 1990.
  • Düzgün, Ali Şaban, Sosyal Teoloji İnsanın Yeryüzü Serüveni, Akçağ Yay., Ankara 1999.
  • Erkuş, Adnan, Psikolojik Terimler Sözlüğü, Doruk Yay., Ankara 1994.
  • Fromm, Eric, Sağlıklı Toplum, Turkish trans.: Yurdanur Salman, Zeynep Tanrısever, Payel Yay., Second Edition, no date.
  • Fromm, Marx’ın İnsan Anlayışı, Turkish trans.: Kaan H. Öktem, Arıtan Yay., İstanbul 1993.
  • Fromm, Sevgi ve Şiddetin Kaynağı, Turkish trans.: Yurdanur Salman, Nalan İçten, Payel Yay., İstanbul 1987.
  • Gürbüz, Faruk, Kur’an’da Denge, Denge Yay., İstanbul 1997.
  • Gürsel, Deniz, Çevre Sizsiniz, İnsan Yay., İstanbul 1989.
  • Hançerlioğlu, Orhan, Ruhbilim Sözlüğü, Remzi Yay., İstanbul 1988.
  • Hun, Ediz, “Canlı Çevrenin Dünü, Bugünü, Yarını”, İnsan ve Çevre, edit.: Mustafa Aykaç, Selim Argun, Issues Presented in Symposiom, İnsanlığa Saygı Vakfı Yay., no: 3, İstanbul 1992.
  • İmamoğlu, Olcay, “Psikolojik Açıdan İnsan-Çevre İlişkileri”, İnsan, Çevre, Toplum edit.: Ruşen Keleş, İmge Kit., İstanbul 1992.
  • Kılıç, Sadık, Yabancılaşma, İnsana Karşı Süreç, Rahmet Yay., İstanbul, no date.
  • Kızıltan, Güven Savaş, Kişinin Silinen Yüzü Çağımızda Yabancılaşma Sorunu, Metis Yay., İstanbul 1986.
  • Kocabaş, Şakir, İslam’da Bilginin Temelleri, İz Yay., İstanbul 1997.
  • Köknal, Özcan, Bireysel ve Toplumsal Şiddet, Altın Yay., İstanbul 1986.
  • Nasr, Seyyid Hüseyin, “İslam ve Çevre Bunalımı”, İslami Araştırmalar Dergisi, Turkish trans.: Mevlüt Uyanık, no: 3, July 1990.
  • Nasr, Makaleler, Turkish trans.: Şahabettin Yalçın, İnsan Yay., İstanbul 1995.
  • Nasr, Bir Kutsal Bilim İhtiyacı, Turkish trans.: Şahabettin Yalçın, İnsan Yay., İstanbul 1995.
  • Özdemir, İbrahim, Çevre ve Din, Çevre Bakanlığı Yay., Ankara 1997.
  • Samuk, Fevzi, “Çevre ve Ruh Sağlığı”, İnsan ve Çevre, edit.: Mustafa Aykaç, Selim Argun, Issues Presented in Symposiom, İnsanlığa Saygı Vakfı Yay., no: 3, İstanbul 1992.
  • Şeriati, Ali, İnsanın Dört Zindanı, Turkish trans.: Hüseyin Hatemi, Bir Yay., İstanbul 1984.
  • Tanner, Ira J., Yalnızlık, Sevme Korkusu, Turkish trans.: H. Koray Sönmez, Kural Dışı Yay., İstanbul 1996.
  • Temel, Ali Rıza, “İslam’a Göre İnsan Çevre İlişkisi”, İnsan ve Çevre, edit.: Mustafa Aykaç, Selim Argun, Issues Presented in Symposiom, İnsanlığa Saygı Vakfı Yay., no: 3, İstanbul 1992.
  • Tosun, Musa, “Psikolojik Açıdan Çevre ve İnsan”, İnsan ve Çevre, edit.: Mustafa Aykaç, Selim Argun, Issues Presented in Symposiom, İnsanlığa Saygı Vakfı Yay., no: 3, İstanbul 1992.
  • Uluğ, Erol, “Çevre Kirlenmesinin Boyutları” İnsan, Çevre, Toplum, edit.: Ruşen Keleş, İmge Kit., İstanbul 1992.
  • Uslu, İbrahim, Çevre Sorunları, İnsan Yay., İstanbul 1995.