YAZAR. Nurullah

Melikşah’ın Ölümünden Sonra Terken Hatun’un Oğlu Mahmud’u Sultan Yapma Çabaları

Veliaht Ebû Şûca Ahmet babasından önce vefat ettiğinden Sultan Melikşah vefat ettiğinde BüyükSelçuklu tahtına kimin geçeceği belli değildi. Bu belirsizlikten yararlanmak isteyen Terken Hatun,oğlunu Selçuklu tahtına oturtabilmek için her türlü faaliyeti mubah görmüş ve her yolu denemiştir.Bu uğurda elindeki bütün imkânlarını sarf etti. Tek başına hedefine ulaşamayacağını düşündüğüdurumlarda rakiplerini bertaraf etmek için ittifaklar kurdu. Bizde bu çalışmamızda Terken Hatun’undevlet yönetimini ele geçirebilmek için yaptığı entrikalarla dolu mücadeleyi inceleyeceğiz.

After Malikšāh's Death Terken Khatun’s Efforts to Enthrone Her Son Mahmud

When Sultan Melikşah died to whom the Seljuk throne would pass was not certain because his heirto the throne Ebû Şûca Ahmet died before him. Terken khatun, who wants to take the advantage ofthis uncertainty, had seen all kinds of activities licit to enthrone her son to the Saljuk throne andhas tried every way. She used all opportunities in her hands for this cause. She has establishedalliances for eliminating rivals when she thinks she cannot reach her goal alone. In this study, wesearch the khatun’s struggle to capture administration of the state which intrigue-filled.

PDF

___

Agacanov, S. G., Selçuklular, Rusça’dan çev.: Ekber N. Necef, Ahmet R. Annaberdiyev, Ötüken, İstanbul 2006.
Ahmed b. Mahmud, Selçukname, haz.: Erdoğan Merçil, Kervan Kitapçılık, İstanbul 1977.
Azîmî, Azîmî Tarihi Selçuklular Dönemiyle İlgili Bölümler (430-538/1038/39-1143/44), Metin, Çeviri, Notlar ve Açıklamalar ile haz.: Ali Sevim, TTK Yayınları, Ankara 2006.
Bosworth, C. E., “The Political and Dynastic History of the Iranian World”, The Cambridge History of Iran, Cambridge University Press 1968.
Bundârî, El-Feth Ali b. Muhammed, Zübdetü’n-Nusra ve Nuhbetü’l-Usra: Irak ve Horasan Selçukluları Tarihi, çev.: Kıvameddin Burslan, Maarif Matbaası, İstanbul 1943.
Ebu’l-Ferec, Gregory, Ebu’l-Ferec Tarihi, çev.: Ömer Rıza Doğrul, TTK Basımevi, Ankara 1987.
Ebu’l-Fidâ, İsmail b. Ali b. Muhammed, Tarihu Ebu’l-Fida: el-Muhtasar fi Ahbari’l-Beşer, Darü't- Tıbaati’l-Amire, 1286.
Hüseynî, Sadre’d-Din Ebu’l-Hasan Ali b. Nâsır, Ahbâru’d-Devleti’s-Selçukiyye, çev.: Necati Lugal, TTK Basımevi, Ankara, 1943.
İbnü’l-Cevzi, Ebu’l-Ferec Abdurrahman, el-Muntazam fi Tevarihi’l- Mülük ve’l-Ümem, tahk.: Suheyl Zekkar, Darü’l-Fikr, Beyrut, 1995
İbn’ül-Esîr, Ebu’l-Hasan, el-Kamil fi’t-Tarih, Beyrut, 1966; çev.: Abdülkerim Özaydın, Bahar Yayınları, İstanbul 1987.
İbnü’l-Kalânisî, Ebu Ya’lâ Hamza, Zeyl-ü Tarih-i Dımaşk, Beyrut 1908.
Kazvinî, Hamdullah Müstevfî, Tarih-i Güzide, İran 1339.
Müneccimbaşı, Ahmet b Lütfullah, Camiu’d-Düvel, haz.: Ali Öngül, Akademi Kitabevi, İzmir, 2000.
Nişaburî, İmam Zahir’ed-Din, Selçuk-name, haz.: Ebu Hamid Muhammed b. İbrahim, Tahran 1332.
Özaydın, Abdülkerim, Sultan Berkyaruk Devri Selçuklu Tarihi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2001.
Râvendî, Muhammed b. Ali b. Süleyman, Rahatu’s-Sudûr ve Ayetü’s-Surur, edit.: Muhammed İkbal, Leyden, 1921; çev.: Ahmed Ateş, TTK Basımevi, Ankara 1957.
Reşidü’d-Din, Fazlullah, Cami’ut-Tevarih, haz.: Ahmed Ateş, TTK Basımevi, Ankara, 1960.
Sevim, Ali, Merçil, E., Selçuklu Devletleri Tarihi, TTK Basımevi, Ankara 1995.
Sevim, “Tutuş’un Büyük Selçuklu Saltanatını Ele Geçirme Teşebbüsü”, Belleten, c. XXVII, S.107, Ankara 1966.
Sıbt İbnü’l-Cevzî, Mir’âtü’z-Zeman fi Tarihi’l-Âyan, “yay. Ali Sevim”, TTK Basımevi, Ankara 1968.
Urfalı Mateos, Urfalı Mateos Vekayinamesi ve Papaz Grigor’un Zeyli, çev.: Hrant D. Andreasyan, TTK Basımevi, Ankara 1962.
Zettersteen, K. V., “Berkyaruk.”, İA., İstanbul, 1949, c. II, s.556-vd.