SURİYE KRİZİ SONRASI TÜRKİYE’DEKİ SIĞINMACILARIN VE GÖÇMENLERİN EĞİTİMİ: GEÇMİŞ, BUGÜN VE GELECEK PERSPEKTİFLERİ

Cumhuriyetin kuruluşundan beri kriz bölgelerinden Türkiye’ye dönemsel olarak göç akını olmaktadır. Bulgaristan’daki komünist rejimin baskısıyla 1989’da 300 binin üzerinde Türk ve Pomak, Saddam Hüseyin’in Kürtlere yönelik katliamları sonucunda ise yarım milyon Kürt Türkiye’ye göç etmişti. Son olarak Türkiye, bugün sayları 3,5 milyona varan Suriyeli sığınmacıya “açık kapı’’ politikası uyguladı. Bu rakam ülkesi dışına göç eden Suriyelilerin büyük kısmını oluşturuyordu. Göçlerin gerek transit göç, gerekse kalıcı göç alması, eğitimde göçmenlere yönelik politika geliştirme zorunluluğu doğurmuştur. Türkiye, çoğunluğu Suriyelilerden oluşan fakat Suriyelilerin yanı sıra, Afganistan, Irak, İran ve Pakistan başta olmak üzere 300 binin üzerinde sığınmacıya ev sahipliği yapmaktadır. İlk yıllarında Suriye’deki iç savaşın kısa süreceği ve Suriyeli göçmenlerin ülkelerine gidecekleri ile ilgili yaygın kanaat kısa vadeli planlar yapılmasına neden olmuştu. Türkiye’nin bulunduğu konum itibarıyla bölgesel krizlerle birlikte dönemsel olarak göç akınına uğrayacağı aşikâr bir gerçektir. Göç edenlerin büyük bir kısmının çocuk ve genç olması göç yönetiminde fırsatlar oluşturduğu gibi riskleri de barındırmaktadır. Kültürel farklılıkları kabullenmenin uyum sürecinde yapıcı adımlar atmanın ve toplumsal uyum sağlayabilmenin en önemli adımlarından biri eğitimdir.  Türkiye krizlerle birlikte gündeme gelen göç politikaları yerine göçmenler için uzun, kalıcı ve sürdürülebilir eğitim politikaları geliştirmek durumundadır. Bu makale, 2011 Suriye krizi ile birlikte siyasilerin ve bürokratların, göçmenlerin eğitimleri hususundaki söylemlerini ve [1]eğitimde bugüne kadar yapılan hukuki ve idari değişiklikleri ele almakta ve Türkiye’de yaşayan göçmenlerin mevcut durumlarını, eğitimde yaşadıkları sorunları ve bu sorunlara getirilen çözüm önerilerini de içeren perspektif sunmaktadır.

After Syrian Crisis Education of Immigrants and Asylum-seekers in Turkey: Past, Today and Future Perspectives

The migration flux towards Turkey from the region in crisis has periodically been the case till the Republic was founded. Communist regime of Bulgaria has caused over 300 thousand Pomaks and Turks to migrate to Turkey in 1989. Then Saddam Huseyin’s persecution to Kurds created the similar migration wave towards Turkey with the number of half milyon people. After Syrian civil war broke out 3.5 milion Syrians migrated to Turkey as a consequence of Turkish “open door” policy. These huge amount of migrated population were either transitive immigrant or permanent immigrant. Both situation urged Turkey to launch an educational policy for immigrants. Albeit most of the immigrants in Turkey is composed of Syrians there are many other different origin of immigrants including Afgans, Iraqis, İranians, Pakistanis which are amount to 300 thousands people. In the beginning of the Syrian civil war there had been prevalent opinion that it would have been over soon and as such the expectation of Syrians turning back to Syria gave rise to short term plan to be applied. Due to its geographical location it is obvious that Turkey is to be perodically faced by migration flux in case regional crisis break out. Becasue great amount of immigrants are children and youngs there might be chances as well as risks. Accepting cultural diversity, taking an affirmative steps in adaptation process and settling social harmony is possible by educational policy. Instead of having a false reputation of migration policy that appears only by crisis Turkey must focus on creating of more permanent and sustainable educational policy. This article examines the rhetoric that the politicians and bureaucrats use in the matter of migrants’ educational situation, and the legal and administrative changes that take place after Syrian migration crisis in 2011. In this frame this study provide a perspective for recent condition of Syrian immigrants in Turkey and their problem in education and seeks probable solution for the issue. 

___

  • AMNESTY INTERNATIONAL (2016) No Safe Refugee Asylum- Seekers and Refugees Denied Effective Protection ın Turkey- Amnesty İnternational, March.
  • ERTAŞ, H., KIRAÇ, F. (2007), Türkiye’de Suriyeli Göçmenlere Yönelik Yapılan Eğitim Çalışmaları, Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi Sayı: 13, 99-110.
  • ERDOĞAN, M. (2017),Kopuş’’ tan ‘’Uyum’’a Kent Mültecileri: Suriyeli Mülteciler ve Belediyelerin Süreç Yönetimi: İstanbul Örneği, 0cak 2017 Marmara Belediyeler Birliği.
  • GÜN. M., BALDIK, Y. (2017), Türkiye’de Kamp Dışında Misafir Edilen Suriyeli Gençlere Yönelik Eğitim Hizmetleri,Route Educational and Social Science Journal Volume 4, (March 2017) 287-299.
  • TANRIKULU, F. (2017), Türkiye’de Yaşayan Suriyelilerin Eğitim Sorunu ve Çözüm Önerileri, Liberal Düşünce Dergisi, Yıl: 22, Sayı: 86, Bahar, 127-144.
  • TAŞTAN, C., ÇELİK, Z. (2017), Türkiye’de Suriyeli çocukların eğitimi: Güçlükler ve öneriler. Ankara: Eğitim-Bir-Sen Stratejik Araştırmalar Merkezi.
  • ŞEKER G., ŞEKERCİ İ., ARSLAN Ç. (2014), Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Hakkında Genel Bir Değerlendirme, İnsan Hakları Yıllığı, Cilt 32, 107-129.
  • KİRİŞÇİ, K. (2014), Syrian Refugees and Turkey’s Challenges: Going Beyond Hospitality Report.
  • KOCA, B. (2016), Syrian refugees in Turkey: from “guests” to “enemies”? New Perspectives on Turkey, no. 54 Cambridge University Press,55–75.
  • İÇDUYU, A., ŞİMŞEK, D. (2016), Syrian Refugees in Turkey: Towards İntegration Policies, Turkish Policy quarterly Fall Volume 15, Number 3,1-11.
  • PODEM, ORSAM, SAFERWORLD (2016), Syrian Refugees in Turkey: challenges to and opportunities for longer- term Integration- Workshop Summary, 29 February.UNCHR (2018), Regional Refugee & Resilience Plan 2017-2018 in Response to the Syria Crisis.
  • Uluslararası Kitlesel Göçler ve Türkiye’deki Suriyeliler (2016), Polis Akademisi Yayınları, I. 11-13 Kasım.
  • T.C İÇİŞLERİ BAKANLIĞI GÖÇ İDARESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2017), Türkiye Göç Raporu 2016 Yayın No :40 Nisan.
  • UNICEF ve ÖZEL ÖĞRETİM G. M.( 2017)Geçici Koruma Statüsündeki Bireylere Yönelik: Rehberlik Hizmetleri Kılavuz Kitabı Eylül.
  • COŞKUN, İ., EMİN, M. (2016), Education of Syrian Children in Turkey: Policies for Basic Education, Middle East Journal of Refugee Studies, Cilt: 1 Sayı: 2.
  • SEYDİ, Ali R. (2014), Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıların Eğitim Sorununun Çözümüne Yönelik İzlediği Politikalar, SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, (Nisan 2014), Sayı 31, 267-305.
  • SALİHİ, E.(2016), Suriyeli Göçmenler Hakkında Yazılan Uluslararası Raporlara Dair Bir Değerlendirme, Marmara İletişim Dergisi, Sayı,25.
  • UNCHR (2018), Regional Refugee & Resilience Plan 2018-2019 Regional Strategic Overview, erişim tarihi 16 Mayıs 2018 http://www.3rpsyriacrisis.org/wp-content/uploads/2018/02/3RP-Regional-Strategic-Overview-2018-19.pdf , s.6-8.
  • MEB (2018), Geçici Koruma Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri, erişim 05 Mayıs 2018. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_03/05103521_05-03-2018__Ynternet_BYlteni.pdf , s.3.
  • MEB (2010), Yabancı Uyruklu Öğrenciler Konulu Genelge, erişim 10 Temmuz 2018. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/967.pdf .
  • MEB (2014), Yabancılara Yönelik Eğitim- Öğretim Hizmetleri konulu genelge, erişim 05 Haziran 2018. http://mevzuat.meb.gov.tr/dosyalar/1715.pdf .
  • BMMYK (UNCHR); Syrian Crisis, Education İnterrupted, Global action to rescue the schooling of a generation, erişim 05 Temmuz 2018. http://www.unhcr.org/publications/operations/52aaebff9/syria-crisis-education-interrupted.html, s.5-6.
  • Oyunun Kuralı Değişmemeli (2012), erişim10.06.2018,https://www.dunyabulteni.net/egitim/dincer-oyunun-kurali-degismemeli-h221066.html
  • MEB (2013), Ülkemizde Kamp Dışında Misafir Edilen Suriye Vatandaşlarına Yönelik Tedbirler isimli genelge, erişim tarihi 04 Ekim 2016http://melikgazi.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_05/03024558_suriye.pdf, Erişim Tarihi: 04 Ekim 2013.
  • MEB. (2013b). Ülkemizde Geçici Koruma Altında Bulunan Suriye Vatandaşlarına Yönelik Eğitim Öğretim Hizmetleri Genelgesi.
  • 150 bin Suriyeli Öğrenci Türkiye’de öğrenim görüyor, erişim tarihi 15 Mayıs 2018 https://aa.com.tr/tr/egitim/150-bin-suriyeli-ogrenci-turkiyede-egitim-goruyor/110346 Dileğimiz Suriyelileri Uğurlamak, erişim tarihi 05 Mayıs 2018. http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/atalay-dilegimiz-suriyelileri-ugurlamak
  • Önümüzdeki Dönemde Suriyelileri kendi Eğitim sistemimize alacağız, erişim tarihi 10 Nisan 2018, https://www.aa.com.tr/tr/egitim/milli-egitim-bakani-yilmaz-onumuzdeki-donemde-suriyelileri-kendi-egitim-sistemimize-alacagiz/749143
  • MEB, Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu (2013), erişim tarihi 05 Şubat 2018 http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/04/20130411-2.htm -
  • MEB, Yabancılara Yönelik Eğitim-Öğretim Hizmetleri (2014), erişim tarihi 10 Mart 2018 http://mevzuat.meb.gov.tr/html/yabyonegiogr_1/yabyonegiogr_1.html -
  • MEB:2014/21 Sayılı Genelge hakkında (2014), erişim tarihi 10 Şubat 2018.http://reyhanli.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_08/30064854_24102014-4810539_Temel_Egitim_GM.pdf
  • MEB: Geçici Koruma Kapsamı Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri (2014), erişim tarihi 04 Mayıs 2018
  • MEB- Hayat Boyu Öğrenme Müdürlüğü, Geçici Koruma Kapsamı Altındaki Öğrencilerin Eğitim Hizmetleri (2018), erişim tarihi 15 Nisan 2018. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_03/05103521_05-03-2018__Ynternet_BYlteni.pdf ,
  • MEB (2017), Yabancı Uyruklu Öğrenciler konulu genelge, erişim tarihi 25 Nisan 2018. http://reyhanli.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_08/28132658_19072017-10969431_5ve9siniff_kayit.pdf
  • Suriyeli Çocuklar Artık Devlet Okullarında (2017), erişim tarihi 03 Nisan 2018. http://www.gercekhayat.com.tr/yasam/suriyeli-cocuklar-artik-devlet-okullarinda/
  • Suriyeli çocukların Eğitimi için Yol Haritası Belirlendi (2016), erişim tarihi 01 Mayıs 2018. http://www.meb.gov.tr/suriyeli-cocuklarin-egitimi-icin-yol-haritasi-belirlendi/haber/11750/tr-
  • Suriye'nin eğitimi sekteye uğrayan kayıp kuşağı (2016), erişim tarihi 19 Haziran 2018. http://www.bbc.com/turkce/haberler/2016/04/160409_suriye_egitim
  • Yabancı Akademisyenlerden rekor başvuru, erişim tarihi 01 Şubat 2018, http://www.memurlar.net/haber/578059/
  • AKAM Arap Akademisyenlerin Sorunları ve Çözüm Önerileri, erişim tarihi 10 Nisan 2018, http://akam.medipol.edu.tr/wpcontent/uploads/2017/05/Arap_Akademisyenler_Rapor_Turkce.pdf
  • TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu Mülteci Hakları Alt Komisyonu Göç ve Uyum Raporu,2018, erişim tarihi 05 Temmuz 2018,https://www.tbmm.gov.tr/komisyon/insanhaklari/docs/2018/goc_ve_uyum_raporu.pdf