Din Eğitimi ve Öğretiminde Atasözleri ve Deyimlerin Kullanılmasının ‎Önemi Üzerine Bir Araştırma

Eğitim; doğumla başlayan, ailede temellenen, okulda şekillenen ve hayat boyu devam eden bir süreçtir. Bu süreçte aktarılacak temel mirasın en belirleyici unsurları “dil ve din”dir. Ortak paydası insan olan, “din” ve “eğitim” kavramlarının bir arada kullanılmasıyla oluşan din eğitiminde, atasözleri ve deyimlerin kullanılması önemlidir. Çünkü atasözleri ve deyimler, ait oldukları kültürün doğal ifadeleridir. Bu çalışmada, kültürün en önemli unsurlarından olan atasözleri ve deyimlerin din eğitimi ve öğretiminde eğitici nitelikte kullanılmasının önemi ele alınacaktır. Bu amaç doğrultusunda öncelikle keşfedici yaklaşım yöntemiyle belli başlı atasözleri ve deyimlerden oluşan kaynaklar taranmış, betimleyici yaklaşım yöntemiyle de din eğitimi ve öğretiminde kullanılabilecek atasözleri ve deyimler tespit edilmiştir. Daha sonra bunlar iman, ibadet ve ahlak ana konularına göre tasnif edilerek değerlendirilmiştir. Buna göre, ahlak konularına dair atasözleri ve deyimlerin sayıca diğerlerinden daha fazla olduğu, din eğitimi ve öğretiminde kullanılabilecek pek çok atasözü ve deyim olduğu, bunların eğitimsel özellikleri itibariyle çocuğun gelişim çağları dikkate alınarak verilmesi halinde, din eğitiminde kullanılması gereken önemli bir materyal olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Din Eğitimi, Atasözü, Deyim, Dil, Din

PDF

___

Aksoy, Ömer Asım. Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü. Ankara: İnkılap Kitabevi, ‎‎1998.‎
Akyürek, Süleyman. Din Öğretiminde Kavram Öğretimi. İstanbul: Dem ‎Yayınları, 2014. ‎
Alkayış, M. Fatih. “Dini İçerikli Atasözleri Üzerine”. Elektronik Sosyal Bilimler ‎Dergisi 8/27 (2009): 287-292.‎
Altaş, Nurullah - Arıcı, İsmail. “Din Eğitiminin Bilimselleşme Süreci”. Din ‎Eğitimi. Ed. Mustafa Köylü ve Nurullah Altaş. 48-81. İstanbul: Ensar ‎Yayınları, 2017.‎
Altunışık, Remzi - Yıldırım, Engin - Coşkun, Recai - Bayraktaroğlu, Serkan. ‎Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri SPSS Uygulamalı. Sakarya: ‎Sakarya Kitabevi, 2005.‎
Aydın, Muhammet Şevki. Din Eğitimi Bilimi. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2017.‎
Ayhan, Halis. Türkiye’de Din Eğitimi. İstanbul: Dem Yayınları, 2014.‎
Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı. İzahlı Atasözleri. İstanbul: Kültür Basımevi, 1941.‎
Baş, Bayram. “Türkçe Temel Dil Becerilerinin Öğretiminde Atasözlerinin ‎Kullanımı”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2/12 (2002): ‎‎60-68.‎
Bayram, Arslan. Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Anı Yayınları, 2016.‎
Bilgin, Beyza. “Din Eğitiminin Genel Eğitimdeki Yeri”. Ankara Üniversitesi ‎İlahiyat Fakültesi Dergisi 24/1 (1981): 469-484. Erişim 01 Şubat 2018.‎
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/37/769/9768.pdf.‎
Kızılabdullah, Süleyman Hayri. “Eğitim, Din ve Değer”. Cumhuriyet’in 75. ‎Yılında Türkiye’de Din Eğitimi ve Öğretimi. 22-34. Ankara: Türk Yurdu ‎Yayınları, 1999.‎
Cebeci, Suat. Din Eğitimi Bilimi ve Türkiye’de Din Eğitimi. Ankara: Akçağ ‎Yayınları, 2005.‎
Çağrıcı, Mustafa. “Ahlak”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2: 1-9. ‎Ankara: TDV Yayınları, 1989.‎
Çamdibi, H. Mahmut. Din Eğitiminde İnsan ve Hayat. İstanbul: Çamlıca ‎Yayınları, 2013.‎
Çinemre, Semra. “Türk Atasözlerindeki Dini ve Ahlaki Motiflerin Eğitim-‎Öğretim Ortamında Kullanılması”. Değerler Eğitimi Dergisi 12/277 ‎‎(2014): 99-122.‎
Çolak, İsmail. Türk Atasözlerinden Seçmeler. İstanbul: Beyan Yayınları, 2007.‎
Dağpınar, Aydın. Tıpkı ve benzer Türk-İngiliz İngiliz-Türk Atasözleri ve Deyimler. ‎Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 1998. ‎
Doğan, Metin. Atasözlerinde Dini Motifler. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk ‎Üniversitesi, 1996.‎
Dodurgalı, Abdurrahman. Ailede Din Eğitimi. İstanbul: Timaş Yayınları, 2011. ‎
Ergin, Hatice Kübra. Çocuklarda Din Eğitimi. İstanbul: Kalbi Kitaplar, 2012.‎
Eyüboğlu, E. Kemal. 13. Yüzyıldan Günümüze Şiirde ve Halk Dilinde Atasözleri ve ‎Deyimleri. İstanbul: Eren Yayınları, 1983.‎
Girmen, Pınar. “Türkçe Eğitiminde Atasözleri ve Değer Öğretimi”. Değerler ‎Eğitimi Dergisi. 11/25 (2013): 117-142.‎
Gözler, H. F. - Gözler, M. Z. Açıklamalı Türk Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: ‎İnkılap ve Aka Yayınları, 1982.‎
Gülpınar, Abuzer. Türkçe Atasözleri ve Deyimlerin İnsan Hakları Bakımından ‎Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, 2016. ‎
Gülüm, Kamile. “Coğrafya Öğretiminde Kullanılabilecek Doğa İçin ‎Söylenmiş Türk ve Türkmen (Türkmenistan) Atasözleri Üzerine Bir ‎Araştırma”. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ‎Dergisi 1/1 (2009): 51-58. ‎
İbnü-l Cevzî. Nüzhetü’l-A’yün. Beyrut: Müessesetü'r-Risâle, 1407/1987.‎
Kalaça, Hatice. Türk Atasözlerinde Değerler Eğitimi. Yüksek Lisans Tezi, ‎Marmara Üniversitesi, 2013. ‎
Kalli, Halit. Türkçe Atasözleri ve Deyimlerde Tanrı Kavramına Din Psikolojisi ‎Açısından Bir Yaklaşım. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, ‎‎2017.‎
Keklik, Saadettin. “Atasözleri Sadece Gerçek ve Mecaz Anlamlı mıdır?”. ‎Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 10/23 ‎‎(2013): 239-250.‎
Kızılabdullah, Yıldız. “Kavramsal Çerçeve: Eğitim, Öğretim ve Din”. Din ‎Eğitimi. Ed. Recai Doğan, Remziye Ege. 42-56. Ankara: Grafiker ‎Yayınları, 2017.‎
Kurt, İhsan. Türk Atasözlerine Psikolojik Bir Yaklaşım. Ankara: Kültür Bakanlığı ‎Yayınları, 1991.‎
Öcal, Mustafa. Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar. Ankara: TDV Yayınları, ‎‎2007.‎
Pala, İskender. Sözün Özünden Dünden Bugüne Atasözleri. İstanbul: Kapı ‎Yayınları, 2010.‎
Sami, Şemsettin. Kamûs-i Türkî, Temel Türkçe Sözlük. İstanbul: Tercüman ‎Yayınları, 1985.‎
Saraçbaşı, M. Ertuğrul - Minnetoğlu, İbrahim. Örnekli ve Açıklamalı Türk ‎Atasözleri Sözlüğü. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları, 2002.‎
Sinanoğlu, Mustafa. “İman”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 22: 212-‎‎214. Ankara: TDV Yayınları, 2000.‎
Soykut, İ. Hilmi. Türk Atalar Sözü Hazinesi. İstanbul: Ülker Yayınları, 1974.‎
Şahin, Mehmet. En Güzel Türk Atasözleri. Ankara: Ecem Yayınları, 1999.‎
Tosun, Cemal. Din Eğitimi Bilimine Giriş. Ankara: PegemA Yayınları, 2002.‎
Yazıcı, Numan. Arapça-Türkçe/Türkçe-Arapça Atasözleri ve Deyimler. İstanbul: ‎Rağbet Yayınları, 2003. ‎