Condercet'nin Dini Gelişim Sürecini Tahlili
Bu makalede, 18. yüzyıldaki Fransız Aydınlanmasının son döneminde yer alan ya da daha doğru ifadesiyle Ansiklopedistlerin sonuncusu olan ve diğer Aydınlanma düşünürleri kadar kendisine önem verilmeyen Marquis de Condorcet’nin (1743–1794) özellikle dini nasıl tanımladığı ve dinin tarihsel gelişimini nasıl değerlendirdiği konusu, yazmış olduğu “İnsan Zekâsının İlerlemeleri Üzerinde Tarihi Bir Tablo Taslağı (Esquisse d’un tableau historique des progrès d l’esprit humain)” (1794) adlı eserinin ışığında incelenecektir.
Anahtar Kelimeler:
Aydınlanma, Condorcet, Din, Fransız Ansiklopedistleri, İlerlemecilik.
Condorcet’s analysis of the development process of religion
In this article I am going to discuss Marquis de Condorcet’s (1743–1794) definition of religion and his approach to the historical development of religion on the basis of his work, Sketch for a Historical Picture of the Progress of the Human Mind. Condorcet lived in the later period of the French Enlightenment. His discussions of religion deserves to be carefully examined given the fact that he is considered to be the last of the French Encyclopedists and that his work is given less attention than works of many other Enlightenment thinkers.
Keywords:
Enlightenment, Condorcet, Religion, French Encyclopedists, Progressivism.,
___
- Badinter, Elisabeth, Badinter, Robert, Politikada Bir Entelektüel, çev. Hüseyin Köse, Öteki Yayınları, İstanbul 2000.
- Bury, J. B., The Idea of Progress: An Inquiry into Its Growth and Origin, Dover Publications Inc., New York 1960.
- Cevizci, Ahmet, Aydınlanma Felsefesi Tarihi, Ezgi Kitabevi, Bursa 2002.
- Comte, Auguste, Pozitivizm İlmihali, çev. Peyami Erman, M.E.B. Yay., İstanbul 1952.
- Condorcet, İnsan Zekâsının İlerlemeleri Üzerinde Tarihi Bir Tablo Taslağı, c. II, Çev. Oğuz Peltek, Maarif Vekâleti, Ankara 1944.
- de Condorcet, Antoine-Nicolas, Sketch for a Historical Picture of the Progress of the Human Mind, trans. June Barraclough, Stuart Hampshire, Weidenfeld and Nicolson, London 1955.
- Copleston, Frederick, A History of Philosophy (vol. VI. Wolff to Kant ), Image Books, New York 1985.
- Coser, Lewis A., Masters of Sociological Thought: Ideas in Historical and Social Context, 2. bs., Harcourt Brace Jovanovich Inc., New York 1977.
- Çiğdem, Ahmet, Aydınlanma Düşüncesi, İletişim Yay., İstanbul 1997.
- Dawson, Christopher, İlerleme ve Din, çev. Yusuf Kaplan, Aylin Doğan, Açılımkitap, İstanbul 2003.
- Gordon, Scott, The History and Philosophy of Social Science, Routledge, London 1993.
- Hampson, Norman, The Enlightenment: An Evaluation of Its Assumptions Attitudes and Values, Pen- guin Books, London 1990.
- Hunt, Marie-Helene, Mourning Glory: The Will of the French Revolution, The Pennsylvania State University Press, Philedelphia 1997.
- Kant, Immanuel, “An Answer tor the Question: What is Enlightenment? (1784)”, Perpetual Peace end Other Essays on Politic, History and Morals, ed. and trans. Ted Humprey, Hachett Publishing Company, İndianapolis, Cambridge 1983, pp. 41-48.
- Kohn, Hans, Making of the Modern French Mind, Van Nostrand Reinhold Company, New York 1955.
- Martin, Kingsley, French Liberal Thought in the Eighteeth Century: A Study of Political Ideas from Bayle to Condorcet, Harper&Row Publisher, New York 1962.
- Nisbet, Robert, History of the İdea of Progress, Basic Books Inc. Publishers, New York 1980.
- Ravitch, Norman, Modern Man: İmages of Western Man III, Wadsworth Publishing Company Inc., California 1973.
- Soboul, Albert, Tarihü's-Sevreti'l-Fransiyye, çev. George Kevsi, 4. bs., Menşuratu Uveydat, Beyrut 1989.
- Stark, Rodney, Bainbridge, William S., The Future of Religion, University of California Press, Berke- ley&Los Angeles 1985.
- Tanilli, Server, Fransız Devrimi’nden Porteler, 2. bs., Adam Yay., İstanbul 1999.
- Thompson, J. M., Robespierre and the French Revolution, 7. bs., Collier Books, New York 1971.
- Vial, Francisque, Condorcet, çev.: M. Nahit, Gazetecilik ve Matbaacılık T.A.Ş., İstanbul 1933.
- ISSN: 2757-6957
- Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
- Başlangıç: 2020
- Yayıncı: Hitit Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Kutsal Değerlerin Siyasete Alet Edilmesi Bağlamında Abdullah b. Ali İsyanı
Condercet'nin Dini Gelişim Sürecini Tahlili
Rudolf Bultmann’ın Teolojisini Çözmek - Belirsizlikler ve Kökenler -
Hayat Kaynağı Kur’ân-ı Kerim Tefsiri