İĞNE VE KALEM: MUSTAFA SAFVET EFENDİ'NİN 'BERANJE' MANZUMESİ

Öz İstanbul’da yorgancılıkla iştigal eden Mustafa Safvet Efendi, kaleme aldığı “Seydi” kasidesiyle Lebib Efendi’nin dikkatini çekmiş ve dostluğunu kazanmıştır. O dönem Tophane Ruznamçeciliği görevinde bulunan Lebib Efendi’nin yardımı ve himayesiyle memuriyet hayatına başlayan Mustafa Safvet Efendi’nin devletle olan münasebeti emekli olana dek sürmüştür. Ancak belirtmek gerekir ki Mustafa Safvet Efendi’nin tezkirelerde kendisine yer bulmasını sağlayan yönü kuşkusuz edebî kişiliğidir. Mustafa Safvet Efendi’nin edebî kişiliğini ve şairlik kudretini gösteren şiirlerinden biri de “Beranje” başlıklı manzumedir. Tenkit ve hiciv unsurlarının öne çıktığı bu manzumede şair, Pierre Jean de Béranger adlı Fransız şaire vefatının ardından gösterilen hürmete dikkat çeker ve Osmanlı şairlerinin içinde bulunduğu durumu gözler önüne serer. Biyografik yöntemle metin tahlili yönteminin kullanıldığı bu çalışmada Mustafa Safvet Efendi’nin hayatı dikkatlere sunulmuş; onun “Beranje” manzumesi, yazılış sebebi de göz önünde bulundurularak biçim ve içerik bakımından incelenmiştir.

___

  • Anamur, H. (2013). Başlangıçtan Bugüne Fransızcadan Türkçeye Yapılmış Çeviriler ile Fransız Düşünürler, Yazarlar, Sanatçılar Üzerine Türkçe Yayınları İçeren Bir Kaynakça Denemesi, Gündoğan Yayınları, İstanbul.
  • Ayverdi, İ. (2010). Misalli Büyük Türkçe Sözlük, Kubbealtı Yayınları, İstanbul.
  • Béranger, P. J. (1963). “Tanrı Baba” (çev. Sabahattin Eyübgoğlu). Yeni Ufuklar, 138, 15-17.
  • Edwards, A. (1855). “Béranger and His Poetry”, The Ladies’ Companion, S: VIII, 199-122.
  • Eyüboğlu, S. (1976). Şiir Çevirileri, Cem Yayınları, İstanbul.
  • İnal, İbnülemin M. K. (1331). Kemalü’s-Safvet. İstanbul Üniversitesi Nadir Eserler Kütüphanesi, No. NEKTY10910.
  • ____________. (2002). Son Asır Türk Şairleri Cilt IV (haz. İbrahim Baştuğ), Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara.
  • Mardin, Ş. (1996). Yeni Osmanlı Düşüncesinin Doğuşu, İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Tülücü, S. (2000). “İmruülkays b. Âbis”. TDV İslam Ansiklopedisi, C. 22, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, İstanbul.