Havva TEL, Mevlüde KARADAĞ, Hatice TEL, Şule AYDIN

SAĞLIK ÇALIŞANLARININ ÇALIŞMA ORTAMINDAKİ STRES YAŞANTILARI İLE BAŞETME DURUMLARININ BELİRLENMESİ

Amaç: Bu araştırma, sağlık çalışanlarının çalışma ortamında yaşadıkları stres yaşantılarını ve başetme durumlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Gereç-Yöntem: Tanımlayıcı bir araştırmadır. Veriler araştırmacılar tarafından oluşturulan soru formu, işe bağlı gerginlik ölçeği ve stresle başa çıkma tarzları ölçeği ile araştırmaya katılmayı kabul eden Cumhuriyet Üniversite Hastanesi’nde çalışmakta olan hekim, hemşire, dişhekimi, sağlık memuru, laboratuar teknisyenlerinden 1-15 Temmuz 2001 tarihleri arasında toplanmıştır. Araştırmanın örneklemini 254 sağlık çalışanı oluşturmuştur. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, t testi, Pearson korelasyon analizi, Kruskall Wallis ve Mann-Whitney U testleri kullanılmıştır. Bulgular ve Sonuçlar: Sağlık çalışanlarının orta düzeyde iş stresi yaşadıkları, iş stresi nedeni olarak iş yükünün fazla olmasını, hasta ve yakınları ile iletişim sorunlarını, personel ve malzeme yetersizliğini belirttikleri, iş stresi ile başetmede soruna yönelik başetme yollarını duyguya yönelik başetme yollarından daha fazla kullandıkları, başetme yolları açısından meslek grupları arasında fark olmadığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

İş stresi, sağlık bakım ortamı, sağlık çalışanı, stres, stresle başetme

DETERMINATION THE COPING STATUS OF HEALTH PROFESSIONALS WITH THE OF STRESS EXPERIENCES ON WORKPLACE

Purpose: This study aims to determine the stress experiences of the health professionals and how they cope with these problems. Material and Method: It was held descriptif study. The data have been collected with a questionnaire prepared by the researchers, work-related strain inventory and ways of coping inventory. The data have been collected from voluntary doctors, nurses, dentists, health ofŞcers and laboratory technicians between in 1-15 July, 2001. The study group of this research has included 254 health professional who accepted to answer the questions. The percentage, t-test, Pearson Correlation Analysis, Kruskall Wallis and Mann Whitney -U tests have been used for the evaluation and analysis of the data. Findings and Results: After the analysis of the data, it has been found that health professionals have medium-level stress because of overwork, communication problems with patient and patient companions, and insufŞcient personnel and equipment. The results of the study also show that health professionals use the direct methods to the problems in coping with work stress much more than emotional struggling methods and there is no difference between the groups of professions in the use of methods of coping with

Keywords:

Work stress, health care environment, health professional, stress, coping with stres,

PDF

___

Aslan, S.H., Gürkan, S.B., Girginer, H.U., ve ark. (1996) İşe Bağlı Gerginlik Ölçeğinin Bir Hemşire Örnekleminde Geçerlik ve Güve- nirliği. Psikiyatri Psikoloji Psikofarmakoloji Dergisi, 4(4):276-283.
Aslan, S.H., Alparslan, Z.N., Aslan, R.O., ve ark.(1998) İşe Bağlı Gerginlik Ölçeğinin Sağlık Alanında Çalışanlarda Geçerlik ve Güvenirliği. Düşünen Adam, 11(2):4-8.
Aştı, N. (1993) İstanbul Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesinde Çalışan Hem- şirelerin İş Kaybı Nedenleri, Sıklığı ve İş Doyumu İlişkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
Boey, K.W. (1998) Coping and Family Relati- onships in Stress Resistance: a Study of Job Satisfaction of Nurses in Singapore. Int J. Nurs. Stud, 35: 353-361.
Boswell, C.A. (1992) Work Stress and Job Satis- faction for the Community Health Nurse. Journal of Community Health Nursing, 9(4): 221-227.
Bryant, C., Fairbrother, G., Fenton, P. (2000) The Relative Influence of Personal and Workplace Descriptors on Stress. British Journal of Nur- sing, 9(13): 876-880.
Clegg, A. (2001) Occupational Stress in Nursing: A Review of the Literature. Journal of Nur- sing Management, 9: 101-106.
Dinç, A.S. (1998) Hemşirelerin İş Stresi İle Başaçıkma Yolları ve Bunun Sonuçlarının Araştırılması.VI. Ulusal Hemşirelik Kong- resi Kitabı, Ankara, 171.
Douglas, M.K., Meleis, A.I., Eribes, C., Kim, S. (1996) The Work of Auxiliary Nurses in Mexico: Stressors, Satisfiers and Coping Stra- tegies. Int J. Nurs. Stud, 33(5): 495-505.
Ebata, A.T., Moos, R.H.(1991) Coping and Adjustment in Distressed and Healthy Ado- lescents. Journal of Applied Development. Psychology, 12: 33-54.
Emiroğlu, N. (1999) Çalışma Ortamı ve Ruh Sağlığı. Çınar Dergisi, 2(2): 31-33.
Fernington F. (1995) Stress and Nursing. British Journal of Nursing, 4(10): 574- 578.
Görgülü, S. (1990) Hemşirelik ve İş Ortamı Stresörleri. Türk Hemşireler Dergisi, 39(1): 23-27.
Iacovides, A., Fountoulakis, K.N., Kaprinis, S.T., Kaprinis, G. (2002) The Relationship Between Job Stress, Burnout and Clinical Depression. Journal Affective Disorders, 1000-000, JAD2514
Lee, V., Henderson, M.C.(1996) Occupational Stress and Organizational Commitment in Nurse Administrators. JONA, 26(5):21-28.
Lundh, U. (1999) Job Satisfaction Among Swe- dish Nurses and Laboratory Technologists. British Journal of Nursing, 8(14): 948-952.
Pınar, R., Arıkan, S. (1998) Hemşirelerde İş Doyumu: Etkileyen Faktörler, İş Doyumu İle Benlik Saygısı ve Asertivite İlişkisi.VI. Ulusal Hemşirelik Kongresi, Ankara,159-170.
Riding RJ, Wheeler, H.H. (1994) Occupational Stress in General Nurses and Midwives. Bri- tish Journal of Nursing, 3(10):527-534.
Riding, R.J., Wheeler, H.H. (1995) Occupational Stress and Cognitive Style in Nurses:1. Bri- tish Journal of Nursing, 4(2):103-106.
Seago, J.A., Faucett, J. (1997) Job Strain Among Registered Nurses and Other Hospital Wor- kers. JONA,27(9),19-25.
Simoni, P.S., Peterson. (1997) Hardiness, Coping and Burnout in The Nursing Workplace. Jour- nal of Professional Nursing, 13, 178-185.
Smith, D.K. (1997) The Influence of Manager Behavior on Nurses’ Job Satisfaction, Pro- ductivity and Commitment. JONA, 27 (9): 47-55
Soyer, A. (1999) Stres ve İş. Toplum ve Hekim Dergisi,14 (2): 108-114.
Şahin, N.H., Durak, A. (1995) Stresle Başaçıkma Tarzları Ölçeği: Üniversite Öğrencileri İçin Uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10 (34): 56-73.
Tuğrul, C. (1994) Alkoliklerin Çocuklarının Aile Ortamındaki Stres Kaynakları, Etkileri ve Stresle Bahşetme Yolları. Türk Psikoloji Dergisi, 9 (31): 57-73.
Tel, H., Atalay, M. (1999) Hekim, Hemşire, Öğrenci Hemşire Arasındaki İletişim Olgu- sunun İrdelenmesi. VII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Bildiri Kitabı, Erzurum, 250.
Yamashita, M. (1995) Job Satisfaction in Japa- nese Nurses. Journal of Advenced Nursing, 22: 158-164.