HEMODİYALİZ HASTALARINDA YORGUNLUĞUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Amaç: Araştırma, kronik böbrek yetmezliği nedeni ile hemodiyaliz uygulanan bireylerde Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası’nın geçerlik–güvenirlik çalışmasının yapılması ve söz konusu hasta grubunda yorgunluğun değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır.Gereç-Yöntem: Metodolojik bir araştırmadır. Araştırmanın örneklemini Hacettepe Üniversitesi Erişkin Hastanesi, Ankara Üniversitesi İbn-i Sina Hastanesi, Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi, SSK Etlik İhtisas Hastanesi ve Devlet Demiryolları Hastanesi hemodiyaliz ünitelerinde tedavi gören 120 hasta oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik hesaplaması, aritmetik ortalama, iki ortalama arasındaki farkın önemlilik testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon testi ve Chronbach’s α iç tutarlılık testi kullanılmıştır.Bulgular ve Sonuçlar: Araştırma kapsamına alınan hastaların çoğunluğunun orta ya da şiddetli derecede yorgunluk deneyimlediği ancak, yorgunluğa karşı etkili önlemler almadığı saptanmıştır. Ayrıca, hastaların yorgunluklarının yaş, eğitim durumu, hemodiyaliz sıklığı, önerilen diyete uyma durumu, kan basıncı, EPO tedavisi uygulanma, Hb, Htc, BUN ve kreatinin düzeylerinin etkilediği belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Hemodiyaliz, yorgunluk, Yorgunluk İçin Görsel Benzerlik Skalası

EVALUATION OF FATIGUE ON HEMODIALYSIS PATIENTS

Purpose: This study has been performed to do validity and reliability for Visual Analogue Scale for Fatigue on hemodialysis patients caused chronic renal failure and evaluated fatigue in this patients.Material and Method: It was held methodologically study. A sample of 120 patients have been taken from among those who applied hemodialysis in Hacettepe University Adult Hospital, Ankara University İbn-i Sina Hospital, Gazi University Medical Faculty Research Hospital, SSK Etlik Specialization Hospital and State of Railway Hospital. To collect data Visual Analogue Scale for Fatigue and personal information form has been used. For the analysis of data, statistical methods such as; percentage, arithmetical mean, ‘t’ test, one way variance analysis, Pearson corelation test, Chronbach’s α for internal consistency test has been used.Findings and Results: It is determined most of patients who are included into this study has experienced fatigue in a medium or strong level, but they did not take effective measures for fatigue. In addition, it is determined patients’ fatigue is affected with patient’s age, education, hemodialysis frequency, adaptation to suggested diet, blood pressure, receiving the EPO treatment, Hb, Htc, BUN and kreatinin levels

Keywords:

Hemodialysis, fatigue, Visual Analogue Scale for Fatigue.,

PDF

___

Barrett, B.J. ve ark. (1990) Clinical and Psychological Correlates of Somatic Symtoms in Patients on Dialysis. Nephron, 55:10-15.
Birol, L., ve ark. (1993) İç Hastalıkları Hemşireliği. 4. Baskı, Ankara, Vehbi Koç Vakfı Yayınları.
Brunier, G., Graydon, J., A (1996) Comparison of Two Methods of Measuring Fatigue in Patients on Chronic Haemodialysis: Visual Analogue vs Likert Scale. International Journal of Studies, 33(3): 338-348.
Cardenas, D.D., Kutner, N.G. (1982) The Problem of Fatigue in Dialysis Patients. Nephron, 30:336-340.
Carpenito, L.J. (1989) Nursing Diagnosis Application to Clinical Practice, Third Edition, Philadephia, J.B. Lippincott Company. Parfrey, P.S., et al. “Development of a Health Questionaire Specific for end Stage Renal Disease; Nephron, 1989, 52: 20-28.
Clyne, N., and Jogestrand, T. (1992) Effect of Erythropoietin Treatment on Physical Exercise Capacity and on Renal Function in Predialytic Uremic Patients. Nephron, 60; 390-396. Cogan, M.G., Schoenfeld, P., Introduction to Dialysis, New York, Churchill Livingstone, 1991.
Craven, J.L.ve ark. (1987) The Diagnosis of Major Depression in Renal Dialysis Patients. Psychosomatic Medicine. 49; 482-492.
Laupacis, A. ve ark. (1992) A Disease-Specific Questionnaire for Assessing Quality of Life in Patients on Hemodialysis. Nephron, 60:302-306.
Lee, K.A. ve ark. (1990) Validity and Reliability of a Scale to Assess Fatigue. Psychiatry Research, 36: 291-298.
Mc. Farland, G. McFarlane, E.A. (1989) Nursing Diagnosis and Intervention, Toronto, The C.V. Mosby Company.
Öbek A. (1990) İç Hastalıkları, 4. Baskı, Bursa, Güneş Kitapevi.
Özkan, S. (1994) Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi. Konsültasyon-Leyezon Psikiyatrisi Bülteni.
Painter, P. Ve ark. (1986) Exercise Capacity in Hemodialysis, CAPD, and Renal Transplant Patients. Nephron, 42; 47-51.
Ream, E., Richardson, A. (1996) Fatigue: A Concept Analysis. International Journal of Nursing Studies, 33:5: 519-529.
Robertson, H.T.ve ark. (1990) Recombinant Erythropoietin Improves Exercise Capacity in Anemic Hemodialysis Patients. American Journal of Kidney Disease, 15(4):325-332.
Taşçı, S. (1998) Kronik Böbrek Yetmezliğindeki Hastaların Yaşam Kaliteleri. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktara Tezi, Ankara.