Meltem ASLAN GÖRDESLİ, Ayşe Esra İŞMEN GAZİOĞLU

İlişki Ağı Envanteri Kısa Formu’nun Türkçe Uyarlama Çalışması

Çalışmanın amacı, Furman ve Buhrmester (1985;2010) tarafından geliştirilen İlişki Ağı Envanteri (Network of Relationships Inventory) Kısa Formu'nun Türk lise ve üniversite öğrencilerinde psikometrik geçerlik ve güvenirlik özelliklerini incelemektir. Dilsel eşdeğerlik için beş uzmanla çalışılmış, 42 lise ve üniversite öğrencilerinin hem Türkçe hem de İngilizce formu doldurmaları istenmiştir. Geçerlik ve güvenirlik çalışması için 644 kişinin katılımı sağlanmıştır. Ölçeğin geçerlik analizleri için Açımlayıcı ve Doğrulayıcı faktör analizleri ile kriter geçerliği yapılmıştır. Geçerlik analizleri sonucunda ölçeğin faktör yapısının özgün ölçekle aynı olduğu, uyum indeksi değerlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğu görülmüştür. Cronbach-alpha iç tutarlılık katsayısının alt ölçekler ve ölçeğin tamamı için .70 ile .89 arasında değerler aldığı bulgusuna ulaşılmıştır. Düzeltilmiş madde toplam korelasyonlarının .501 ile .851 arasında olduğu, üst %27 ve alt %27’lik puanlara yönelik yapılan t-testi sonuçlarının ise anlamlı olduğu, test-tekrar test güvenirliğinin ise .000 ve .004 arasında değiştiği gözlenmiştir. Tüm bu bulgular İlişki Ağı Envanteri Kısa Formu'nun Türk lise ve üniversite öğrencilerinin Anne ve Aynı Cinsiyetten En Yakın Arkadaşlarıyla olan ilişki niteliklerini ölçmek için geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

İlişki Ağı Envanteri, anne ilişkileri, arkadaş ilişkileri, geçerlik, güvenirlik

Turkish Adaptation Study of the Network of Relationships Inventory-Short Form

The aim of this study is to adapt the Network of Relationships Inventory (NRI)-Short Form (Furman and Buhrmester, 1985; 2010) to Turkish high school and university students and to examine its psychometric properties for Mother and Same-Sex Best Friend. During the language adaptation process, 5 language specialists evaluated the adaptation indexes. In the language validation study, 42 high school and university students completed both the English and Turkish forms of the questionnaire. To determine reliability and validity, 644 students were asked to participate. Then language equivalency, Exploratory (EFA) and Confirmatory Factor Analysis were examined for validity. According to EFA results, Turkish Version of the NRI has 2 factors like in English form. The fit indexes of the model in Confirmatory Factor Analysis (CFA) are examined for Mother and Same-Sex Best Friend Form. The total and sub-areas of the Cronbach’s alpha values in the NRI are high and changes between .70 and .89. Corrected item-total correlations (between .501 and .851) are high and t-tests between items’ means of upper 27%-lower 27% points are significant. Test-retest reliability is statistically significant (r=.000-.004). According to the results, the Turkish Form of NRI Short form can be used as a reliable and valid assessment tool to assess Mother and Same Sex Best Friend relationships qualities in Turkey for high school and university students.

Keywords:

Network of Relationships Inventory, mother relations, friend relations, validity, reliability,

PDF

___

Argyle, M., & Lu, L. (1990). The happiness of extroverts. Personality and Individual Differences, 11, 1011–1017.
Aydın, D. (1999). Social network composition, social support and psychological well-being in first METU students: A longitudinal investigation. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara).
Burk,W. J., & Laursen, B. (2005). Adolescents perceptions of friendship and their association with individual adjustment. International Journal of Behavioral Development, 29(2), 156-164.
Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 32, 470-483.
Carbery, J., & Buhrmester, D. (1998). Friedship and need fulfillment during three phases of young adulthood. Journal of Social and Personal Relationships, 15, 393-408.
Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve davranışı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Diener, E., Emmons, R. A., Larsen, R. J., & Griffin, S. (1985). The satisfaction with life scale. Journal of Personality Assessment, 9(1), 71-75.
Fanti, K. A., Henrich, C. C., Brookmeyer, K. A., & Kuperminc, G. P. (2008). Toward a transactional model of parent and adolescent psychological adjustment. Journal of Early Adolescent, 28(2), 252-276.
Fuligni, A. J., & Eccles, J. S. (1993). Perceived parent-child relationships and early adolescents' orientation toward peers. Developmental Psychology, 29, 622-632.
Furman, W., & Buhrmester, D. (1985). Children's perceptions of the personal relationships in their social networks. Developmental Psychology, 21, 1016-1022.
Furman, W., & Buhrmester, D. (2010). Network of Relationships ouestionnaire manual. (Unpublished manuscript).
Gençöz, T. (2000). “Pozitif ve negatif duygu ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Türk Psikoloji Dergisi, 15(46) 19-28.
Gümüşten, D. (2013). Algılanan ekonomik güçlük ile benlik saygısı ve yaşam doyumu arasındaki bağlantıda anne-ergen ilişkilerinin aracı rolü. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.)
Gürcan, D. (2015). Perceived parental relationship, self-discrepancy, and personality characteristics in relation to psychological well-being. (Yayımlanmamış Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara).
Haller, M., & Hadler, M. (2006). How social relations and structures can produce happiness and unhappiness: An international comparative analysis. Social Indicators Research, 75, 169-216.
Hortaçsu, N. (2012). İnsan ilişkileri (4. bs.). Ankara: İmge KitabeviYayınları.
Lee, A., Hankin, B. L., & Mermelstein, R. J. (2010). Perceived social competence, negative social interactions, and negative cognitive style predict depressive symptoms during adolescence. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 39(5), 603-615.
Morgan, M. L., Vera, E. M., Gonzales, R. R., Conner, W., Vacek, K. B., & Coyle, L. D. (2011). Subjective well-being in urban adolescents: Interpersonal, individual, and community influences. Youth &Society 43(2), 609-634.
Myers, D. G. (1993). The pursuit of happiness. New York: Avon Books.
Oppenheimer, C. W., & Hankin, B. L. (2011). Relationship quality and depressive symptoms among adolescents: a short-term multiwave investigation of longitudinal, reciprocal associations. Journal of Clinical Child & Adolescent Psychology, 40(3), 486-493.
Reis, H. T., Capobianco, A., & Tsai, F. F. (2002). Finding the person in personal relationships. Journal of Personality, 70(6), 813-844.
Say, G. (2016). Problemli internet kullanımı ile ilgili bazı değişkenler: Ebeveyn-ergen ilişki niteliği, yalnızlık, öfke ve problem çözme. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.)
Schwarz, B., Trommsdorff, G., Albert, I., & Mayer, B. (2005). Adult parent-child relationships: relationship quality, support, and reciprocity. Applied Psychology, 54(3), 396-417.
Sullivan, H.S. (1953). The interpersonal theory of psychiatry. New York: Norton & Co.
Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49-74.
Tabachnik, B. G., ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı (6. bs.) Mustafa Baloğlu (Çeviri Ed.). Ankara: Nobel Kitap.
Valkenburg, P. M., & Jochen, P. (2007). Online communication and adolescent well-being: Testing the stimulation versus the displacement hypothesis. Journal of Computer-Mediated Communication, 12, 1169-1182.
Van Horn, K. R., & Marques, J. C. (2000). Interpersonal relationships in Brazilian adolescents. International Journal of Behavioral Development. 24(2), 199-203.
Veenhoven, R. (1999). Quality of life in individualistic society. Social Indicators Research 48, 157–186.
Watson, D., Clark, L. A., & Tellegen, A. (1988). Development and validation of a Brief measure of positive and negative affect: The PANAS scales. Journal of Personality and Social Psychology, 54, 1063-1070.
Weiss, R.S. (1974). The provisions of social relationships. In Z. Rubin (Ed.), Doing unto others (pp. 17-26). Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
Young, M. H., Miller, B. C., Norton, M.C., & Hill, E. J. (1995). The effect of parental supportive behaviors on life satisfaction of adolescent offspring. Journal of Marriage and the Family, 57, 813-822.