Birikimli hasar teorileri ve hareket iletim elemanına uygulanması

Malzemelerde oluşan yorulma hasarının incelenip önceden saptanabilmesi, yorulma kırılmalarını önleyebilmek için çok büyük önem kazanmaktadır. Yorulma konusundaki en önemli konu ise çeşitli değişken gerilmelere maruz kalan malzemelerin gösterdikleri birikimli hasarlardır. Bu çalışmada, çeşitli araştırmacılar tarafından ortaya konmuş birikimli hasar metotları sunulmuş ve bu metotlar 1013. Ord. Ana. Tam. Fabrikasında üretilen GTD model 4X4 askeri aracın çeşitli değişken gerilmeler altında çalışan aktarma elemanına uygulanmıştır. Her metodun kendine özgü kuralları bulunduğundan herbiri farklı sonuçlar vermiştir. Çalışmadaki amaç, pratikte karşılaşılan çeşitli birikimli hasar durumlarında bulunan metotlardan hangisinin kullanılması gerektiğini saptamaktır. Formüllerde kullanılan çentik, yüzey düzgünlük, boyut faktörleri, gerilmelerin uygulanma yüzdeleri ve malzemenin mukavemet özellikleri, örnek gösterilen aracın aktarma organları üzerinde uygulanmış başka bir çalışmadan elde edilen sonuçlara göre alınmıştır.

The prediction of fatigue failure in the materials has great importance in preventing of fatigue cracks. The most important thing in fatigue topic is the cumulative damage that can be seen in the materials subjected to several variable stresses. In this study, the cumulative fatigue failure methods that are created by several researchers, are represented and these methods are applied to the transmission component of "GTD model 4X4 military vehicle" that is being produced in "1013. Ord. Ana. Tam. Fabrikası" which is working under several variable stresses. Because of having special characteristics, each method gave different solutions. This study is aimed at the problem that is encountered in practice which is the choice of the method for the several different cumulative failure conditions. Notch, surface quality, dimension factors, stresses' applying percents and the material's strength properties that are used in the equations are taken from another study that is applied on this example vehicle's transmission elements.

PDF

___

[1] Dowling N. E., “Mechanical Behaviour of Materials”, Prentice Hall, 2. Edition, A.B.D., 1999

[2] Marin J., “Mechanical Behaviour of Engineering Materials”, Prentice Hall of India - New Delhi, 1966

[3] Barsom J. M., Rolfe S. T., “Fracture and Fatigue Control In Structures”, 3. Edition, ASTM, A.B.D., 1999

[4] Collins J. A., “Failure of Materials in Mechanical Design”, 2. Edition, John Wiley & Sons, A.B.D., 1993

[5] Tahralı N., Dikmen F., “Konstrüksiyon Elemanlarinda Güvenirlik ve Ömür Hesapları”, Y.T.Ü. Makina Fakültesi, sayı: 303, İstanbul, 1995

[6] Saatçi G. E., “Dinamik Kırılmalarda Birikimli (Birikimli) Hasar Metotlarının İncelenmesi ve GTD Model 4x4 Askeri Aracın Aktarma Elemanlarına Uygulanması”, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002

[7] Lemaitre J., “A Course On Damage Mechanics”, 2. Edition, Springer, Berlin-Almanya, 1996

[8] Akkurt M., Kent M., “Makina Elemanları 1. Cilt”, I.T.Ü. Mühendislik-Mimarlık Fakültesi sayı: 106, İ.T.Ü. Matbaası Gümüşsuyu-İstanbul, 1975

[9] Ayaroğlu M. S., “GTD Model 4x4 Askeri Aracın Aktarma Elemanlarının Birikimli Hasar Durumlarına Göre Ömür Degerlendirmeleri”, Y.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2002