YABANCILAŞMANIN VE PARANOYANIN KISKACINDA DİSTOPİK BİR TOPLUM: PHILIP K. DICK’İN KARANLIĞI TARAMAK ROMANI

Yazarlığı boyunca distopya türünde özgün eserler vermiş olan Amerikalı bilim kurgu yazarı Philip K. Dick, "başyapıtım" olarak nitelediği Karanlığı Taramak (A Scanner Darkly) romanını 1977 yılında yayımlamıştır. Roman, içerisinde bulundurduğu uyuşturucuya yenik düşmüş bir toplum ve despotik bir polis devleti ile distopik romanların tipik bir örneğidir. Yazarın tüm romanlarında bulunan kasvetli ve karamsar dünyalar, Karanlığı Taramak (A Scanner Darkly) romanında, kimliğini kaybetmiş paranoyak bireyler, gözetleme ve denetim altında tutulan bir toplum ve yasakçı bir iktidar şeklinde yaratılmıştır. Gelecek hakkındaki öngörüleri pek iç açıcı olmayan yazar, yazdığı eserlerin temel noktasını dünyanın geçirmiş olduğu sosyal, ekonomik, siyasal, teknolojik gibi birçok değişiminden hareketle oluşturmuştur. Ancak yazar, bu romanın olay örgüsünü ortaya çıkarırken kendi dışındaki etkenlere ek olarak yaşadığı problemlerden ve bunalımlardan da beslenmiştir. Bu özelliğiyle diğer yapıtlarından ayrılan roman, yazarın iç çatışmalarının bir yansımasıdır. Sunduğu toplumsal detaylardan dolayı inceleme konusu yapılmış olan roman, yabancılaşma ve paranoya unsurları üzerinden metin odaklı bir analizle irdelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Distopya, Yabancılaşma, Paranoya, Philip K. Dick, Karanlığı Taramak

PDF

___

Atasoy, E. (2017). “Ütopyacılık, Ütopya ve Distopya Üzerine Genel ve Eleştirel Bir Bakış”. Doğu Batı Dergisi, Y. 20, S. 80, s. 55-72.
Baudou, J. (2005). Bilim-Kurgu, (Çev. İpek Bülbüloğlu). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
Baudrillard, J. (2011). Simülakrlar ve Simülasyon, (Çev. Oğuz Adanır). Ankara: Doğu Batı Yayınları.
Bezel, N. (1984). Yeryüzü Cennetlerinin Sonu (Ters Ütopyalar). İstanbul: Say Yayınları.
Bould, M. (2005). ”Cyberpunk”. A Companion to Science Fiction İçinde, New Jersey: Blackwell Publishing Ltd. s. 217-231.
Çelik, E. (2015). “Distopik Romanlarda Toplumsal Kurgu”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, C. 18, S. 1, s. 57-79.
Davis, E. (2015). The Hymn of Philip K. Dick: Reading, Writing and Gnosis in the ‘Exegesis’. The World According to Philip K. Dick İçinde. London: Palgrave Macmillan UK. s. 173-191.
Deleuze, G. (1990). “Post-scriptum sur les sociétés de contrôle”. L'autre Journal Dergisi, S. 1, s. 3-7.
Dick, P. K. (1998). Karanlığı Taramak, (Çev. Özlem Kurdoğlu). İstanbul: Altıkırkbeş Yayınları.
Güney, K. M. (2007). Philip K. Dick Üzerine. Başka Dünyalar Mümkün Bilimkurgu, Siberpunk ve Siyaset İçinde. İstanbul: Varlık Yayınları.
Harper, D. (2008). ”The Politics of Paronia: Paranoid Positioning and Conspiratorial Narratives in the Surveillance Society”. Surveillance & Society Dergisi, C. 2, S. 5, s. 1-32.
Jameson, F. (2005). Archaeologies of the Future: The Desire Called Utopia and Other Science Fictions. London-New York: Verso.
Kellner, D; Best, S. (2007). Philip K. Dick'in Karanlık Kehanetleri. Başka Dünyalar Mümkün Bilimkurgu, Siberpunk ve Siyaset İçinde. İstanbul: Varlık Yayınları.
Kucukalic, L. (2010). Philip K. Dick: Canonical Writer of the Digital Age. London: Routledge.
Lyon, D. (2006). Gözetlenen Toplum, (Çev. Gözde Soykan). İstanbul: Kalkedon Yayınları.
Marshall, G. (1999). Sosyoloji Sözlüğü, (Çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
Palmer, C. (2003). Philip K. Dick: Exhilaration and Terror of the Postmodern. Liverpool: Liverpool University Press.
Palmer, C. (2005). Philip K. Dick. A Companion to Sience Fiction İçinde. New Jersey: Blackwell Publishing Ltd. s. 389-397.
Roberts, A. (2006). The History of Science Fiction. New York: Palgrave Macmillan.
Roth, M. (2005). Trauma: A Dystopia of The Spirit. Thinking Utopia: Steps into Other Worlds İçinde. New York: Berghahn Books.
Simmel, G. (2015). Modern Kültürde Çatışma. İstanbul: İletişim Yayınları.
Sutin, L. (2005). Divine Invasions: A Life of Philip K. Dick. New York: Carroll and Graf Publishing.
Warrick, P. S. (1987). Mind in Motion: The Fiction of Philip K. Dick. Carbondale: Southern Illinois University Press.
Wimer, D. J. (2017). ”The 2-3-74 Experience of Philip K. Dick: Psychotic Break or Spiritual Epiphany?”. Journal of Constructivist Psychology Dergisi, s. 1-5.
Wood, D. M. (2008). ”Can a Scanner See the Soul? Philip K. Dick Against the Surveillance Society”. Review of International American Studies Dergisi, S. 3, s. 46-59.