Akın KOÇHAN, Duygu Neval SAYIN İPEK

Diyarbakır İlinde Sokak Köpeklerinde Görülen Mide Bağırsak Helmintleri

Bu çalışma Nisan 2011- Mart 2012 tarihleri arasında Diyarbakır ilinde sokak köpeklerinde mide bağırsak helmintlerinin prevalansını belirlemek için 104 köpek üzerinde yürütülmüştür. Dışkı örnekleri Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Hayvan Bakımevi ve Rehabilitasyon Merkezi’nde bulunan köpeklerinin rektumundan toplanmıştır. Laboratuara getirilen dışkı örnekleri önce makroskobik olarak muayene edilmiş daha sonra Fulloborn yüzdürme ve Benedek çöktürme yöntemi ile helmint yumurtaları yönünden incelenmiştir. Dışkı bakı sonuçlarına göre 104 köpeğin 34’ünün (%32.7) çeşitli helmint türleri ile enfekte olduğu tespit edilmiştir. Enfeksiyondan sorumlu parazitlerin sırasıyla; Toxocara canis (%15.3), Ancylostomacaninum (%8.6), Toxascaris leonina (%4.8), Taenia spp. (%3.8), Dipylidium caninum (%2.8), Alaria spp. (%1.9) olduğu görülmüştür. Dişi köpeklerde enfeksiyon oranı %32.8 erkeklerde ise %32.5 olarak belirlenmiştir. Mide bağırsak helmintleri ile enfeksiyon oranının yaşa göre dağılımı incelendiğinde en yüksek enfeksiyon oranı 3-6 yaş aralığındakilerde (%38.6) görülmüştür. Bunu 0.5-3 (%32.1) ve 7-9 (%11.1) yaş aralıklarındakiler izlemiştir. Sonuç olarak; Diyarbakır illindeki sokak köpeklerinin insan sağlığını tehlikeye sokabilecek helmintlerle enfekte olduğu ortaya konmuş ve bu tehlikeye karşı önlem alınması gerektiği kanısına varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Köpek, Mide Bağırsak Helmintleri, Diyarbakır

PDF

___

Ataş AD, Özçelik S, Saygı G, 1997: Sivas sokak köpeklerinde görülen helmint türleri, bunların yayılışı ve halk sağlığı yönünden önemi. T Parazitol Derg, 21, 305-309.
Ayçiçek H, Sarımehmetoğlu O, Tanyüksel M, Özyurt M, Gün H, 1997: Ankara yöresi sokak köpeklerinde görülen bağırsak helmintlerinin yayılışı ve bunların halk sağlığı bakımından önemi. T Parazitol Derg, 22, 156-158.
Aydenizöz M, 1997. Konya yöresi köpeklerinde helmintolojik araştırmalar. T Parazitol Derg, 21, 429-434.
Aypak S, Aysul N, Ural K, Birincioğlu S, Atasoy A, Derincegöz O, Epikmen T, Karagenç T, 2012: A case of diffuse peritoneal larval Mesocestoides corti (syn. M. cogae) cestodiasis in a dog in Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 18, 885-888.
Balkaya İ, Avcıoğlu H, 2011: Gastro-intestinal helminths detected by coprological examination in stray dogs in the Erzurum province Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 17(Suppl.A), 43-46.
Cruz-Reyes A, 1994: Zoonosis parasitarias. In “Microbiologıay Parasitologıa Medicas.” Ed; Tay Z, Mendez Editores, Mexico, USA.
Çerçi H, 1992: Ankara ili Elmadağ ilçesi kırsal yöre köpeklerinde görülen mide-bağırsak helmintlerinin yayılışı ve insan sağlığı yönünden önemi. T Parazitol Derg, 16, 59-67.
Davoust B, Normand T, Bourry O, Dang H, Leroy E, Bourdoiseau G, 2008: Epidemiological survey on gastrointestinal and blood-borne helminths of dogs in north-east Gabon. Onderstepoort J Vet Res, 75, 359-364.
Doğanay A, 1992: Türkiye'de kedi ve köpeklerde görülen parazitler. Ankara Üniv Vet Fak, 39, 336-348.
Fuentes R, Cardenas J, Aluja A, 1981: Calculo de la poblacioncanina en la Ciudad de Mexico, determinacion de sus condiciones de atenciony su destino. Vet Mex, 12, 59-71.
Güçlü F, Aydenizöz M, 1995: Konya’da köpeklerde dışkı bakılarına göre parazitlerin yayılışı. T Parazitol Derg, 19, 550-556.
Gürler AT, Bölükbaş CS, Pekmezci GZ, Umur Ş, Açıcı M, 2015: Nematode and cestode eggs scattered with cats-dogs feces and significance of public health in Samsun, Turkey. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 62, 23-26.
Işık N, Ekici ÖD, Köse Sİ, 2014: Konya yöresi sokak köpeklerinde dışkı bakısına göre saptanan gastro-intestinal helmintler. Eurasian J Vet Sci, 30(3), 162-165
Kozan E, Kırcalı Sevimli F, Birdane FM, 2007: Afyonkarahisar ve Eskişehir İllerindeki Sokak Köpeklerinde Görülen Gastrointestinal Cestod ve Nematod Enfeksiyonları. T ParazitolDerg, 31(3), 208-211.
Lee AC, Schantz PM, Kazacos KR, Montgomery SP, Bowman DD, 2010: Epidemiologic and zoonotic aspects of ascarid infections in dogs and cats. Trends Parasitol, 26, 155-161.
Macpherson CNL, Meslin FX, Wnadeler AI, 2000: Dogs, Zoonoses and Public Health. CABI Publishing, NewYork.
Mahmuda A, Magaji AA, Yakubu Y, Salihu MD, Lawal MD, Mahmud U, Suleiman N, Danmaigoro A, 2012: Prevalence of intestinal parasites of dogs slaughtered at Mami market area, Sokoto, Nigeria. Scientific J Anim Sci,1, 126-130.
Mekbib B, Alemayehu Regassa A, Desie-Sheferaw D, 2013: Gastrointestinal helminthes of dogs and owners' perception of dogs parasitic zoonoses in Hawassa, Southern Ethiopia. J Vet Med Anim Health, 5, 20-26.
Meslin FX, 1995: Zoonoses in the world: current and future trends. Schweiz Med Wschr, 125, 875-878.
Muhairwa AP, Nonga HE, Kusiluka LJA, 2008: Retrospective study of intestinal helminthosis as a cause of clinical disease in dogs. Tanzania Vet J, 25, 24-30.
Orhun R, Ayaz E, 2006: Van yöresi köpeklerinde bulunan endoparazitler ve halk sağlığı yönünden önemi. T Parazitol Derg, 30, 103-107.
Overgaauw PAM, 1997: Prevalence of intestinal nematodes of dogs and cats in the Netherlands. Vet Quart, 19, 14-17
Öncel T, 2004: İstanbul’da evlerde beslenen köpeklerde toxocariosis canis. Kafkas Üniv Vet Fak Derg, 10, 151-153.
Samuel WM, Pybus MJ, Kocan AA, 2001: Parasitic diseases of wild mammals; 2nd ed., Iowa State University Press, USA.
Saygı G, Özçelik S, Temizkan N, 1990: Sivas sokak köpeklerinin ince bağırsaklarında bulduğumuz helmintler. T Parazitol Derg, 14, 81-93.
Schmid CD, Robents LS, 1989: Foundations of Parasitology. 4nd ed., Timer Mirror/Mosby call Publ, Buston, Tajikistan.
Solusby EJL, 1986. Helminths, Artropods and Protozoa of Domesticated Animals. 7th ed., Baillier Tindall, London.
Tınar R, Coşkun ŞZ, Doğan H, Demir S, Akyol ÇV, Aydın L, 1989: Bursa yöresi sokak köpeklerinde görülen helmint türleri ve bunların yayılışı. T Parazitol Derg, 13, 113-120.
Umur Ş, 1998: Bir Köpekte Alaria alata Olgusu. Tr J Vet Anim Sci, 22, 89-92.
Umur Ş, Arslan MÖ, 1998: Kars yöresi sokak köpeklerinde görülen helmint türlerinin yayılışı. T Parazitol Derg, 22, 188-193.
Ünlü H, Eren H, 2007: Aydın yöresi sokak köpeklerinde dışkı bakısına göre saptanan mide bağırsak helmintleri. T Parazitol Derg, 31, 46-50.
Yaman M, Ayaz E, Gül A, Muz MN, 2006: Hatay ilinde bakısı yapılan kedi ve köpeklerde helmint enfeksiyonları. T Parazitol Derg, 30(3), 200-204.
Yıldırım A, Iça A, Düzlü Ö, Yavuz A, İnci A, 2007: Kayseri yöresinde dışkı muayenesine göre köpeklerde bulunan sindirim sistemi helmintleri ve bunların yaygınlıgı. Erciyes Üniv Vet Fak Derg, 4(2), 65-71.