Sunulan çalışmanın amacı, ağrı kesici kullanılarak ve kullanılmaksızın uygulanan cerrahi ve koterizasyon yöntemiyle yapılan boynuzsuzlaştırma işleminin buzağılardaki klinik ve kan parametreleri üzerine olan etkisini belirlemekti. Çalışma materyalini toplam 32 adet buzağı oluşturdu. Olgular rastgele her grupta 8 adet buzağı olacak şekilde 4 gruba ayrıldı: Grup 1 operasyon+ağrı kesici uygulaması (ketoprofen 3mg/kg im); Grup 2 sadece operasyon; Grup 3 koterizasyon+ağrı kesici uygulaması (ketoprofen 3mg/kg im); Grup 4 sadece koterizasyon. Uygulama öncesindeki 1. saatte başlamak üzere; 0., 2., 6. ve 24. saatlerde rektal sıcaklık, kalp frekansı, solunum değerleri, sağ ve sol kornea sıcaklık değerleri kaydedildi. Laboratuar analizleri için alınan kan örneklerinden kortizol, fibrinojen, serum glikoz, süperoksid dismutaz değerlerine bakıldı. Tüm zaman dilimlerinde rektal sıcaklık, solunum sayısı ve kornea sıcaklık değerlerinde uygulamalara göre istatistiksel olarak bir farklılık gözlenmedi. 0 ve 2. saatlerde kalp frekansı Grup 2, 3 ve 4’de düşerken, 6. saatte uygulama öncesi değerlerine yaklaştı. Fibrinojen seviyesi 0, 2, 6 ve 24. saatlerde Grup 4’de en yüksek olarak belirlendi. Grup 4 belirlenen zaman dilimlerinde en yüksek serum glikoz seviyesine sahipti. Tüm gruplarda 0 ve 2. saatlerde kortizol değerleri uygulama öncesi değerlerden yüksek olarak belirlenirken, 6. saatte tüm gruplarda uygulama öncesi değerler ile benzerlik gösterdi. 0, 2, 6 ve 24. saatlerde SOD seviyesi sırasıyla Grup 4 ve Grup 2’de diğer gruplara göre yüksek olarak belirlendi. Sonuç olarak; boynuz tomurcuklarının operatif yöntemle çıkarılması buzağılarda daha az strese ve ağrıya neden olduğu için alternatif bir yöntem olarak kullanılabilir.

The aim of the presented study was to detect the blood parameters and the clinical findings of disbudding process in calves which conducted with surgery and cauterization with/without analgesic drug. The material of the study was 32 calves. The cases were randomly divided into the 4 groups, and each group was consisted of 8 cases: Group 1 Operation+analgesic drug (ketoprofen 3 mg/kg im); Group 2 only Operation; Group 3- Cauterization+analgesic drug (ketoprofen 3mg/kg im); Group 4 only cauterization. Rectal temperature, pulse, respiratory rate, left and right cornea temperatures were evaluated at -1st, 0, 2nd, 6th and 24th hours. The blood samples were analyzed for plasma cortisol, fibrinogen, serum glucose, and superoxide dismutase levels. In all predetermined times, no statistical differences were observed in rectal temperature, respiratory rate and corneal temperature according to performed method. Pulse rate dropped at 0 and 2nd hours in Group 2, 3 and 4, while it approached pretreatment values at 6th hour. Fibrinogen level was detected highest in Group 4 at 0, 2nd, 6th and 24th hours. Group 4 had the highest serum glucose levels of all groups at predetermined times. While cortisol levels were higher than pretreatment values at 0 and 2nd hours in all groups, it was showed similarity between at -1st and 6th hours in all groups. SOD level was detected respectively higher in Group 4 and 2 at 0, 2nd, 6th and 24th hours than other groups. In conclusion, the surgical removing of the horns could be used as an alternative method due to occuring the less stress and the pain in calves.