Yanık ünitesi olan tek merkezde geriatrik hastaların yönetimi ve mortaliteyi etkileyen faktörler

Amaç: Bu non-invaziv retrospektif klinik çalışmada, yanık merkezimizde takip ve tedavi ettiğimiz geriatrik yaş gurubu hastalarda mortaliteyi etkileyen faktörleri incelemeyi amaçladık. Materyal ve Metot: Yanık merkezinde 2016 Ocak ile 2019 Ocak tarihleri arasında yataklı servis ve yanık yoğun bakım servisinde takip edilen geriatrik yaş grubunda (65 yaş ve üzeri) 86 hasta dahil edilmiştir. Hasta dosyaları yaş, cinsiyet, yanık etiyolojisi, yanık yüzdesi [total vücut yüzey alanı (TVYA)], yanık bölgesi, serviste/yoğun bakımda yatış süresi, eşlik eden (komorbid) hastalıklar, cerrahi işlemler (Debritman/eskaratomi), yanık derinliği, ASA skoru, greft ve entübasyon yapılma durumları ve mortalite oranı retrospektif incelendi. Hastalar serviste takip edilen (hiç yoğun bakım ihtiyacı olmayanlar) ve yoğun bakım da takip edilen (öncelikle yoğun bakıma kabul edilen –taburculuk öncesi servise alınanlar) hastalar olmak üzere iki gruba ayrılarak demografik ve klinik veriler gruplar arasında karşılaştırıldı. Bulgular: Charlson komorbidite indeksi (CCI) skorları, serviste yatan hastaların çoğunda (%58,3) orta şiddette seyrederken yoğun bakımda yatan hastaların çoğunda ise (%76,3) şiddetli derecede idi. Serviste yatanların çoğunda (%54,2) sıvı yanığı, yoğun bakımda yatanların yarısında (%50) alev yanığı görüldü. Tüm hastaların TVYA ortalamaları %16,07 olup, %20 ve üzeri TVYA olan hastaların sayısı yoğun bakım grubunda servis grubuna kıyasla anlamlı düzeyde fazla idi (P<0,0001). Anatomik yanık bölgelerine göre servis hastalarının çoğunda (%31,25) ayakta yanık görülürken yoğun bakım hastalarının çoğunda (%60,53) uyluk ve bacak yanıkları görüldü. İki grup arasında baş/yüz, üst ve alt ekstiremiteler ve gövde yanıklarının insidansları açısından anlamlı farklara rastlandı (P<0,05). Yanık derinliği açısından hasta grupları karşılaştırıldığında 2. Derecede yanıklar her iki grupta da en sık görülen yanıklardı. Tüm hastaların mortalite oranı %17,44 ve yoğun bakım hastalarında ise %39,47 idi. Komorbid hastalıklar, yanık alanın büyüklüğü ve derinliği, ASA skoru, cerrahi müdahaleler ve entübasyon uygulaması ile mortalite arasında pozitif korelasyonlar saptandı. Alev ile oluşan veya elde, gövdede, alt ekstremitede ve ayaktaki yanıklarda artışla birlikte mortalitenin artışı izlendi. Sonuç: Yanık hastaları arasında mortalitesi en yüksek oranlarda bulunan geriatric yaş grubunda gerek eşlik eden hastalıklar gerekse yaşlanmanın vücudun tüm sistemleri üzerine olan olumsuz etkisi nedeniyle hastaların tedavi ve takibinde multidisipliner yaklaşım ile mortalite ve morbiditenin azalabileceğini umuyoruz.

Anahtar Kelimeler:

Yanık, geriatri, mortalite, morbidite

Management of geriatric burn patients in one center with burn unit and the factors correlated with mortality

Background: This non-invasive retrospective clinical study aims to investigate the factors correlated with mortality in geriatric patients followed up and treated in our burn center.Methods: Eighty six patients in geriatric age (>65 years old) followed up in burn unit or ICU of burn center between 2016 January and 2019 January were selected. The data of patients including age, gender, burn etiology, burn percentage [Total body surface area (TBSA)], burn location, duration of hospitalization, comorbidities, surgical operations (debridement/escharotomy), burn depth, ASA score, application of graft or intubation and mortality rates were evaluated retrospectively. The patients were divided into two groups according to their hospitalization unit; the burn unit (BU) group and ICU group and their demographic and clinical findings were compared.Results: Considering Charlson comorbidity index (CCI), most of the patients (58.3%) in BU group had moderate comorbidities while most of ICU group (76.3%) had severe scores. Most of the patients in BU group (54.2%) had burns caused by liquids while half of the patients in ICU had flame burns. Overall TBSA in all patients was 16.07%, and the number of TBSA higher than 20% among ICU patients was higher than BU group (P<0.0001). Considering the anatomic region, the most of patients in BU group had burns on feet (31.25%) while most of ICU patients (60.53%) had burns on lower extremities. There were significant differences among groups in terms of the incidence of burned regions on head/face, upper and lower extremities and trunk (P<0.05). The most observed burn depth in both groups was second-degree burns. The mortality rate among all patients was 17.44% and among ICU patients was 39.47%. However, the mortality rate was positively correlated with CCI, TBSA, burn depth, ASA scores, number of surgical operations and intubation. The increasing incidence of flame burns, burns on hands, trunk, lower extremities and feet were also correlated with the increase in mortality rate. Conclusions: The mortality and morbidity rates may be reduced by a multidisciplinary approach to treat and follow-up the geriatric age group who has the highest mortality rates among burn patients due to their high rate of comorbidities and adverse effects of aging.

PDF

___

1. Düzgün AP, Özmen MM, Senel E, Coşkun F. Factors influencing mortality in elderly burn patients. Geriatri 2003; 6 (2): 55-58.
2. Uygur F, Noyan N, Yüksel F, Çeliköz B. Yanık travmasında önemli bir grup: yaşlı hastalar 26 hastadaki klinik deneyimlerimiz. Türk Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Dergisi 2010; 18 (2): 57-61.
3. Pruitt BA, Wolf SE, Mason AD. Epidemiological, demographic, and outcome characteristics of burn injury. In: Herndon DN, ed. Total Burn Care. Philadelphia: WB Saunders, 2012: 15-45.
4. Redlick F, Cooke A, Gomez M, Banfield J, Cartotto RC, Fish JS. A survey of risk factors for burns in the elderly and prevention strategies. Burn Care Rehabil 2002; 23(5):351-56.
5. Charlson ME, Pompei P, Ales KL, MacKenzie CR. A new method of classifying prognostic comorbidity in longitudinal studies: development and validation. J Chronic Dis 1987;40(5):373–83.
6. Beddhu S, Bruns FJ, Saul M, Seddon P, Zeidel ML. A simple comorbidity scale predicts clinical outcomes and costs in dialysis patients. Am J Med. 2000 ;108(8):609-13.
7. PorroLJ, Demling RH, Pereira CT, Herndon DN. Care of geriatric patients. In: Herndon DN, ed. Total Burn Care. Philadelphia: WB Saunders, 2012: 415-19.
8. Cutillas M, Sesay M, Perro G. Epidemiological of elderly patients burns in the South West of France Burns 1998;24 (2): 134-38.
9. Koupil J, Brychta P, Rihova H, Kincova S. Special features of burn injuries in elderly patients. Acta Chir Plast 2001; 43(2): 57-60.
10. Kirn D, Luce E. Early Exicision and grafting versus conservating management of burns in the elderly. Plast Recontr Surg 1998; 102(1):1013-17.
11. Kurban R, Bharvan T. Histologic changes in skin associated with aging. J Dermatol Surg Oncol 1990; 16(2): 908-14.
12. Laloe VV. Epidemiology and mortality of burns in a general hospital of Eastern Sir Burns 2002; 28 (8): 778-81.
13. Stassen NA, Lukan JK, Mizuguchi NN, Spain DA, Carillo EH, Polk HC Jr. Thermal injury in the elderly: when is comfort care the right choice? Am Surg 2001; 67(7): 704-08.
14. Wibbenmeyer LA, Amelon MJ, Morgan LJ, Robinson BK, Chang PX, Lewis R, et al. Predicting Survival in an elderly burn patient population. Burns 2001; 27(6): 583-90.
15. İlhan E, Cengiz F, Demirkuran MA, Yılmaz S, Deneçli AG. İzmir Bozyaka Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Ünitesi’nde 15 aylık deneyimimizin değerlendirilmesi. Ulusal Cerrahi Dergisi 2011; 27(3): 154-58.
16. Emami SA, Motevalian SA, Momeni M, Karimi H. The epidemiology of geriatric burns in Iran: A national burn registry-based study. Burns 2016 ;42(5):1128-32.
17. Soltani K, Zand R, Mirghasemi A. Epidemiology and mortality of burns in Tehran, Iran. Burns 1998;24(1):325-28.
18. Zarei M-R, Dianat S, Eslami V, Harirchi I, Boddouhi N, Zandieh A, et al. Factors associated with mortality in adult hospitalized burn patients in Tehran. Ulus Travma Acil Cerrahi Derg 2011;17(1):61.
19. Demirel Y, Çöl C, Özen M. Ankara Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi Yanık Servisinde bir yılda izlenen hastaların değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2001;23(1):15-20.
20. Yorgancı K, Elker D, Kabay B, Kaynaroğlu V, Öner Z, Sayek İ. Kırkbeş yaş üstü yanık hastalarında tedavi sonuçları. Türk Geriatri Dergisi. 2001; 4(2): 116-19.