Zekâtın Harcama Kalemlerinden Fakir Ve Miskin Kavramlarının Kur'an Bağlamında Yeniden Tanımlanması

Zekâtın sarf edileceği yerler Cenâb-ı Hak tarafından belirlenmiş olmasına rağmen, sarf yerlerinin tanımları ve kapsamları ile ilgili tartışmalar hep süregelmiştir. Bunun tabii bir neticesi olarak zekâtın sarf yerlerinden “fakirler” ve “miskinler”in tanımları hususunda İslami gelenekte görüş farklılıkları olmuştur. Bu makalede öncelikle fakir ve miskin kavramları fıkıh geleneği ekseninde tasvir edilmiş, tefsir ve hadis ilminin verilerinden de istifade edilerek analiz edilmiştir. Akabinde ise fakir ve miskin kavramlarının Kur‟an semantiğindeki anlam alanı tasvir ve tahlil edilmiştir. Bu veriler çerçevesinde fakir ve miskin kavramlarına yeni bir tanım ve bakış açısı sunulmaya gayret edilmiştir

Anahtar Kelimeler:

Zekât, Fakir, Miskin

Although the expenditure places of the zakat were indicated by Almighty Allah, the debate about the definition and scope of the place has always been an ongoing discussion. As a natural result of this, there have been opinion differences in Islamic tradition as to the definitions of the poor (al-fugharâ) and the needy (al-masâkîn). In this article, firstly, the concepts of the poor and the needy have been described according to traditional fiqh ( Muslim canonical jurisprudence) and then with the help of the tafsir (commentary of the Qur'an) and the Hadith they were also analyzed. Following this analyze and description, the concepts of the poor and the needy were analyzed and described according to Quran semantics. With these new data, it was attempted give new definitions of the mentioned terms; the poor and the needy

Keywords:

The Zakat, The Poor (Al-Fugharâ), The Needy (Al-Masâkîn),

PDF

___

el-Âlûsî, Şihabuddin es-Seyyid Mahmut (1270/1853), Ruhu‟l-Meânî fî

Tefsîri‟l-Kur‟ani‟l-Azîm ve‟s-Seb‟il-Mesânî,I-XXX, Beyrut, t.y. el-Beğavî, Ebû Muhammed el-Hüseyin bin Mesûd (v. 516/1122),

Meâlimu‟t-Tenzîl, I-VIII, Riyad, 1409. el-Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed bin İsmâîl (v. 256/870), el-Câmiu‟s- Sahîh, I-IV, Kâhire, 1400. el-Cassâs, Ebû Bekr Ahmed bin Ali er-Râzî (v. 370/981), Ahkâmu‟l-Kur‟an,

I-V, thk.: Muhammed es-Sâdık Kamahâvî, Beyrut, 1992. el-Cevherî, İsmail bin Hammâd (v. 400/1009), es-Sıhâh Tâcü‟l-Lüğa ve Sıhâhu‟l-Arabiyye, thk. Ahmed Abdülgafur Attar, 2. baskı, Beyrut, 1979. el-Cürcânî, Ali bin Muhammed es-Seyyid eş-Şerîf (v. 817/1413),

Mu‟cemu‟t-Ta‟rîfât, thk. Muhammed Sıddîk el-Minşâvî, Kahire. Dahhâk (v. 105/723), Tefsîru Dahhâk, thk. Muhammed Şükri, Kahire, 1999.

Ebû Dâvud, Süleyman bin Eş‟as es-Sicistânî (v. 275/889), Sünenü Ebû Dâvud, Beyrut, 1997.

Ebû Hayyân, Muhammed bin Yûsuf eş-Şehîd (v. 754/1353), el-Bahru‟l- Muhît, Beyrut, 1993.

Ebussuûd, İbn Muhammed el-İmâdî (982/1574), İrşâdü‟l-Akli‟s-Selîm ilâ

Mezâya‟l-Kitâbi‟l-Kerîm, thk.: Abdulkadir Ahmed Atâ, Riyâd, t.y. Fayda, Mustafa, “Fey”, DİA, İstanbul, 1995. el-Ferrâ, Ebû Zekeriyyâ Yahyâ bin Ziyâd (v. 207/822), Meâni‟l-Kur‟an, I- III, 3. bs., Beyrut, 1983.

Hamîdullah, Muhammed (v. 2002), İslâm Peygamberi, I-II, çev. Salih Tuğ,

İrfan Yay., 5. bs., İstanbul, 1991. el-Hattâbî, Ebû Süleyman Hamd bin Muhammed (v. 388/998), Meâlimü‟s- Sünen, I-IV, Haleb, t.y.

İbn Arabî, Ebû Bekr Muhammed bin Abdullah (v. 543/1148), Ahkâmu‟l- Kur‟an, I-IV, Beyrut, 2003.

İbn Fâris, Ebû Hüseyin Ahmed (v. 395/1004), Mu‟cemu Mekâyîsi‟l-Lüğa, I

VI, thk. Abdüsselam Muhammed Harun, y.y., t.y. İbn Kudâme, Abdullah bin Ahmed bin Muhammed (v. 620/1223), el-Kâfî,

I-VI, thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî, y.y., 1998.

İbn Manzûr, Ebu‟l-Fazl Muhammed bin Mükerrem (v. 711/1311), I-VI, Kahire, t.y.

İbn Müflih, İbrahim bin Muhammed bin Abdullah bin Muhammed (v. /1479), el-Mübdi‟ Şerhü‟l-Mukni‟, I-VIII, Beyrut, 1997.

İbn Rüşd, Muhammed bin Ahmed (v. 595/1198), Bidâyetü‟l-Müctehid ve Nihâyetü‟l-Muktesid, I-II, 6. bs., y.y., 1982. el-İmrânî, Ebu‟l-Hüseyin Yahya bin Ebu‟l-Hayr bin Sâlim (v. 558/1162), el

Beyân fî Mezhebi‟l-İmâmi‟ş-Şâfiî, I-XIV, Beyrut, t.y. el-İsfehânî, Ebu‟l-Kâsım Hüseyin bin Muhammed er-Râgıb (v. 502/1108), el-Müfredât fî Garîbi‟l-Kur‟ân, I-II, Mektebetü Nazâr Mustafâ el-Bâz, y.y., t.y. el-Karâfî, Şihâbuddîn Ahmed bin İdrîs (v. 684/1285), ez-Zahîra, thk.

Muhammed Hüccî, Dâru‟l-Garbi‟l-İslâmî, Beyrut, 1994. el-Karadavî, Yûsuf, Fıkhu‟z-Zekât, Beyrut, 2007. el-Kâsânî, Alâeddîn Ebû Bekr bin Mes‟ûd (v. 587/1191), Bedâiu‟s-Sanâi‟ fî

Tertîbi‟ş-Şerâi‟, I-X, 2. baskı, Beyrut, 2003. el-Kazvînî, el-Hatîb (739/1338), el-Îzah fî Ulûmi‟l-Belâğa, Beyrut, t.y. el-Kurtubî, Muhammed bin Ahmed bin Ebî Bekr (v. 671/1273), el-Câmiu li

Ahkâmi‟l-Kur‟an, I-XXIV, thk.: Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî, Beyrut, 2006. el-Mâverdî, Ebu‟l-Hasan Ali bin Muhammed bin Habîb (v. 450/1058), el

Hâvi‟l-Kebîr, I-XVIII, Beyrut, 1994. el-Merdâvî, Ebu‟l-Hasan Ali bin Süleyman bin Ahmed (v. 885/1480), el

İnsâf fî Ma‟rifeti‟r-Râcihi mine‟l-Hilâf, I-XXXII, Hicr li‟t-Tibâati ve‟n- Neşri ve‟t-Tevzîi‟ ve‟l-İ‟lân, y.y., 1995. el-Mergînânî, Ebû‟l-Hasan Ali bin Ebî Bekr bin Abdulcelîl (v. 593/1197), el-Hidâye fî Şerhi Bidâyeti‟l-Mübtedî, I-II, Beyrut, t.y.

Mukâtil bin Süleyman (v. 150/767), Tefsîr, thk. Abdullah Mahmud Şahâta, Beyrut, 2002.

Müslim bin Haccâc, Ebû Hüseyin (v. 261/874), Sahîhu Müslim, I-V, thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Kâhire, 1991. en-Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed bin Şuayb (v. 303/915), es-Sünenü‟l- Kübrâ, I-XII, Beyrut, 2001. er-Râzî, Fahruddîn (v. 604/1207), et-Tefsîru‟l-Kebîr: Mefâtîhu‟l-Gayb, I- XXXII, y.y., 1981.

Reşîd Rızâ, Muhammed (v. 1935), Tefsîru‟l-Kur‟âni‟l-Hakîm: Tefsîru‟l

Menâr, I-XII, 2. baskı, y.y., 1947. es-Sa‟lebî, Ebû İshâk Ahmed (v. 467/1074), el-Keşf ve‟l-Beyân, I-X, thk.

Ebû Muhammed bin Âşûr, Beyrut, 2002. es-Serahsî, Şemsüddîn (v. 483/1090), el-Mebsût, I-XXXI, Beyrut, 1989. es-Suyûtî, Celâleddin Abdurrahman bin Ebîbekr (911/1505), el-İtkân fî

Ulûmi‟l-Kur‟an, I-II, Mücemmeu‟l-Melik Fahd li Tibâati‟l-Mushafi‟ş-Şerîf, Medine,t.y. eş-Şâfiî, Muhammed bin İdrîs (v. 204/820), el-Ümm, I-XI, thk. Rıfat Fevzî Abdulmuttalip, y.y., 2001. et-Taberî, Ebû Cafer Muhammed bin Cerîr (v. 310/922), Tefsîru‟t-Taberî:

Câmiu‟l-Beyân an Te‟vîli Âyi‟l-Kur‟an, I-XVI, thk. Abdullah bin Abdulmuhsin et-Türkî, Kâhire, 2001. et-Tehânevî, Muhammed Ali (v. 1158/1745), Keşşâfü Istılâhâti‟l-Fünûni ve‟l-Ulûm, I-II, thk. Ali Dehrûc, Mektebetü Lübnân Nâşirûn, Beyrut, 1996.

Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed bin Îsâ (v. 279/892), Sünenü‟t-Tirmizî, I-V, thk. Ahmed Muhammed Şâkir, Mektebetü ve Matbaatü Mustafa el-Bâbî el- Halebî ve Evlâdihi, y.y., 1968.

Yaman, Ahmet, “Zıhâr”, DİA, İstanbul, 2013.

Yazır, Elmalılı Hamdi (v. 1942), Hak Dini Kur‟an Dili, I-X, İstanbul, t.y. ez-Zebîdî, Seyyid Muhammed Murtazâ el-Hüseynî (v. 1205/1790), Tâcu‟l

Arûs min Cevâhiri‟l-Kâmûs, I-XL, Kuveyt, 2001. ez-Zemahşerî, Cârullâh Ebû Kâsım Mahmûd bin Ömer (v. 538/1144), el

Keşşâf an Hakâiki Gavâmidi‟t-Tenzîl ve Uyûni‟l-Ekâvîl fî Vucûhi‟t-Te‟vîl, I-VI, Riyad, 1998. ez-Zerkeşî, Bedreddin Muhammed bin Abdillah (794/1392), el-Burhân fî

Ulûmi‟l-Kur‟an, I-IV, thk. Muhammed Ebu‟l-Fadl İbrahim, Kahire, t.y.