Semennûdî'de Halvet Anlayışı

Halvet, seyr u sülûk yoluna giren müridin, günahtan korunmak ve daha iyi ibadet etmek için, belirli bir mekânda belli bir süreliğine kendisini ibadete vermesi olarak tarif edilir. Tasavvuf ehli de eserlerinde bu konuyu ele almışlar ve halvete girecek müridin halvetten önce yapması gereken hazırlıklar, müridin halvete gireceği mekânın özellikleri ile müridin, halveti boyunca yapacağı ibadetler ve uyması gereken kurallar gibi hususlar üzerinde durmuşlardır. Muhammed b. Hasan es-Semennûdî de tarikat âdâb ve erkânı ile ilgili önemli bilgiler verdiği eserlerinde halvet konusunu ele alır. Semennûdî, eserlerinde, müridin halvete girmeden önce yapması gereken hususları, halvete girilecek mekânın özellikleri, müridin, halvet esnasında yapacağı ibadetler, halvet esnasında uyması gereken âdâb ile halvet esnasında müridin kalbine gelen havatır ve bunlardan kurtulma yolları ile ilgili bilgiler verir

Anahtar Kelimeler:

Semennûdî, Halvet, Uzlet, Havatır

Seclusion is described as the disciple‟s giving himself worship in a certain space and time in order to avoid sin and worship better as he has entered into the path of the journey. People of sufism also deal with this subject and dwell on those issues such as the preparations the disciple should make before seclusion, the features of the space the disciple enters into seclusion, the worships he will make during his seclusion and the rules he should obey. Muhammed b. Hasan es-Semennûdî also deals with the subject of seclusion in his works that give important information about the rules and conventions of the cult. Semennûdî gives information in his works about the issues the disciple should make before entering into the seclusion, the features of the space to be entered into the seclusion, the worships the disciple makes during the seclusion, the morals he should obey during the seclusion, the memoirs coming into the heart of the disciple during the seclusion and the ways of salvation from those.

Keywords:

Semennûdî, Seclusion, Reclusion, Memoirs,

PDF

___

Aclûnî, İsmail b. Muhammed, Keşfü'l-hafâ ve müzilü'l-ilbâs amma iştehere mine'l-ehâdîs alâ elsineti‟n-nâs, Dâru İhyai't-Türasi'l-Arabî, Beyrut 1932.

Ankaravî, İsmail Rasûhî, Minhacü‟l-fukarâ Mevlevî Âdâb ve Erkânı Tasavvuf Istılâhları, haz., Safi Arpaguş, Vefa Yayınları, İstanbul 2008.

Asım Efendi, Kamûs Tercümesi, Mabaa-i Osmaniye, İstanbul 1304.

Aşkar, Mustafa, Niyazi Mısri ve Tasavvuf Anlayışı, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1998.

Ayiş, Mehmet Şirin, “Muhammed b. Hasan es-Semennûdî ve Âdabu‟s- Seniyye Limen Yurîdû Tarikate‟s-Sâdâti‟l-Halvetiyye Adlı Eseri”, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Temmuz 2015.

_______, Mehmet Şirin, “Muhammed b. Hasan es-Semennûdî ve Tuhfetu‟s-Sâlikîn ve Delâletu‟s-Sâirîn li Minhâci‟l-Mukarrabîn Adlı Eseri”, Bingöl Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Temmuz 2015.

_______, Mehmet Şirin, Muhammed b. Hasan es-Semennûdî‟nin Hayatı Eserleri ve Tarikat Âdâbı İle İlgili Görüşleri” Basılmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, tez danışmanı, Prof. Dr. İsa Çelik, Erzurum 2015.

Gazâlî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyau Ulumi'd-Din, Tercüme, Sıtkı Gülle, Huzur Yayınevi, İstanbul 2012.

İbn Hişâm, es-Siretu‟n-Nebeviyye, Daru‟l-Kelam, Beyrut ts.

İbn Manzur, Ebü'l-Fazl Muhammed b. Mükerrem b. Ali el-Ensârî, Lisanü'l- Arab, Dâru Sadır, Beyrut ts.

İsfahânî, Ragıb, el-Müfredât, Kur‟ân Kavramları Sözlüğü, Çev: Yusuf Türker, Pınar Yayınları, İstanbul 2007.

Kara, Mustafa, Tasavvuf ve Tarikatlar Tarihi, Dergâh Yay., İstanbul 1985.

Kelâbâzî, Ebû Bekr Muhammed b. İbrahim el-Buhârî, et-Taarruf li- Mezhebi Ehli't-Tasavvuf (Doğuş Devrinde Tasavvuf), haz., Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 1979.

Kuşeyrî, Ebü'l-Kasım Zeynülislam Abdülkerim b. Hevazin, Kuşeyrî Risâlesi, haz., Süleyman Uludağ, Dergâh Yayınları, İstanbul 1981.

Mekkî, Ebu Talib, Kutü'l-Kulûb (Kalplerin Azığı), I-IV, Çev: Yakup Çiçek, Dilaver Selvi, Semerkand Yayınları, İstanbul 2011.

Özköse, Kadir, “Tarikatların Ortak Unsurları” Editör, Kadir Özköse, Tasavvuf El Kitabı, s. 229, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.

Öztürk, Yaşar Nuri, Kur‟an ve Sünnete Göre Tasavvuf, Yeni Boyut Yayınları, İstanbul 1998.

Pakalın, M. Zeki, Osmanlı Tarih Deyimleri ve Terimleri Sözlüğü, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 1983.

Semennûdî, Muhammed b. Hasan, el-Âdâbu‟s-seniyye limen yurîdû tarikate‟s-sâdâti‟l-halvetiyye, Süleymaniye Kütüphanesi, Düğümlü Baba, Nu: 218.

_______, Muhammed b. Hasan, Tuhfetu‟s-sâlikîn ve delâletu‟s-sâirîn li minhâci‟l-mukarrabîn, Süleymaniye Kütüphanesi, Hacı Mahmut Efendi, Nu: 002460.

Sühreverdî, Ebu Hafs Şihabuddin Ömer b. Muhammed, Avârifu‟l-Maârif, Tasavvufun Esasları, trc. Hasan Kâmil Yılmaz, İrfan Gündüz, Vefa Yayıncılık, İstanbul 2001.

Şemseddin Samî, Kamûsu‟t-Türkî, Dersaadet, İstanbul 1317.

Tosun, Necdet, İbn Arabi Öncesi Tasavvufta Halvet ve Uzlet, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995. Tûsî, Ebu Nasr Abdullah b. Ali, el-Lüma‟ İslam Tasavvufu, çev. Hasan Kâmil Yılmaz, Altınoluk Yayınları, İstanbul 1996.

Türer, Osman, Ana Hatlarıyla Tasavvuf Tarihi, Seha Neşriyat, İstanbul 1995.

_______, Osman, Osmanlılarda Tasavvûfî Hayat Hediyetü‟l-İhvan Halvetilik Örneği, Mehmed Nazmi Efendi, İnsan Yayınları, İstanbul 2005.

Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu, TTK Basımevi, Ankara 1988.

Uludağ, Süleyman, “Halvet” DİA, TDV Yay., XV, 386, İstanbul 1997.

_______, Süleyman, Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yayıncılık, İstanbul 2012.

Yıldırım, Ahmet, Tasavvufun Temel Öğretilerinin Hadislerdeki Dayanakları, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara 2000.

Yılmaz, Hasan Kâmil, Anahatlarıyla Tasavvuf ve Tarikatlar, Ensar Neşriyat, İstanbul 2007.

Yılmaz, Hasan Kâmil, Tasavvuf Meseleleri, Erkam Yayınları, İstanbul 1997. Zebidî, Ebü'l-Abbas Şehabeddin Ahmed b. Ahmed b. Abdüllatif, Sahih-i Buhârî Muhtasarı Tecrid-i Sarih Tercemesi, Mütercim, Ahmet Naim, Diyanet İşleri Başkanlığı, Ankara 1982.