Kelamcıların Bilgi Tanımları Ve Nesefi’nin Semantik Tahlili

Kelamın teşekkülünden itibaren kelamcılar bilgi konusunu incelemişler ve bilginin ne olduğu, kaynaklarının neler olduğu ve imkânının olup olmadığı konusuna ışık tutmaya çalışmışlardır. Bilgi teorisinin incelenmesinde, problemin sistematik olarak ele alınmasında ve soyut olarak akıl yürütme eyleminin sağlıklı yapılabilmesinde Ebu’l-Muîn en-Nesefî gibi klasik kelâmcıların görüşlerinin önemli rolü vardır. Ebû'l-Mu'in en-Nesefî’nin en önemli yanı, Meşşai felsefe metodunun dışına çıkarak, problemlere dilin inceliklerini kullanarak semantik bir metotla yaklaşmış olmasıdır. Bu metottan hareketle, kelimenin değişik cümlelerde uğradığı anlam değişmeleri, cümle yapıları ve tahlillerinden faydalanarak, kelime ve cümleleri kendi gayesine uygun bir şekilde ortaya koymuştur. Bunun yanında diğer Kelâmcılardan ve mantık ilminin metotlarından da yararlanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Ebu’l Muin en-Nesefi, Kelam, Bilgi, Semantik

Since the establishment of science of Kelâm (Islamic theology), the theologians have examined the issue of ‘knowledge’, an d strived to answer questions as “what is knowledge”, “what are the sources of knowledge” and tried to cast light on the scope and the dimension of knowledge. In examining the theory of knowledge, in dealing with this issue systematically and in practicing abstract thinking befittingly, Nasafi, who was one of the prominent, traditional theologians, played and still plays an essential role. One of the most important characteristics or attributes of Nasafi was that he, by stepping outside of the Messai method of philosophy, dealt with this issue by using a sophisticated linguistic approach or method, including a semantic one. By employing this method, that is the construction and analysis of clauses, he stresses the fact that a word may have various meanings depending on the clause and/or context. Besides this method, Nasafi benefitted from other theologians and from methods of science of logic

Keywords:

Ebu’l Muin en-Nasafi, Kalam, Knowlodge, Semantic,

PDF

___

Beyâdî, Kemalu'd-Din Ahmed; İşâratu'l-Merâm, thk. Zahid el-Kevseri, İst. 1949.

Emiroğlu, İbrahim. Anahatlarıyla Klasik Mantık. İstanbul: 1999.

Cuveynî, Ebu'l-Me'âli Abdulmelik; el-İrşâd, thk. Es'ad Temim, Beyrut, 1992.

Gazzâlî, Ebu Hamid Muhammed b. Muhammed; İhya-u Ulumid-din, Beyrut, Tarihsiz.

Hourani, F.George; İslâmic Rationalism, Oxford, 1971.

İbn Hazm, el-Endulusî, İlmu’l-Kelâm, Kahire, 1989.

İcî, Abdurrahman b. Ahmed, el-Mevakıf, I. Baskı. Mısır, 1325.

Kâdî Abdülcabbar, Kadı’l-Kudât Abdulcebbâr b. Ahmet, el-Muğnî fi Ebvabi’t-Tevhid, Kahire, 1962.

Karaman, Fikret, “Kur’an’da İlim kavramı ve Değeri”, Kelâm’da Bilgi Problemi Sempozyumu, Bursa, 2003, 7 –22.

Kutluer, İlhan, “İlim”, DİA, XXII, s.109–114.

Mert Muhit, “Kelamcıların Bilgi Tanımları Üzerine Bir Tahlil Denemesi”, AÜİFD c. XLIV, Sayı: I (2003), 41–67.

Maturidî, Ebu’l-Mansur Muhammed b. Muhammed, Kitabu’t-Tevhîd, Beyrut, 1970.,

Kitabu’t-Tevhîd Tercümesi, (trc. Bekir Topaloğlu), İSAM Yay. Ankara 2002.

Nesefî, Ebü'l-Muin Meymun b. Muhammed b. Muhammed el -Hanefi, Bahrü'l-Kelâm fi Akaidi Ehli'l-İslam, 508/1115, İstanbul, Matbaatu'l- Maşrık, 1910. 55 s.

Tabsıratü'l-edille fi usuli'd-din, I-II (thk. Hüseyin Atay, Şaban Ali Düzgün), Ankara, Diyanet İşleri Başkanlığı, 1993 –2003.

Öner, Necati; Klasik Mantık, AÜİF Yay. Ank.1974.

Özcan, Hanifi. Maturidî’de Bilgi Problemi. İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yay., 1993.

Pezdevi, Ebu’l Yusr M., Usulu’d-Din, Kahire, 1963.

Teftazani, Sa'deddin Mesud b. Ömer b. Abdullah 792/1390, Kahire, İsa el-Babi el-Halebî, Şerhu Akaidi'n-Nesefi, t.y.,

Şeh’ul-Makasıd, İstanbul, 1305.

Şerhu'l-'Akâid, thk. Ahmet Hicâzi es-Sarâ, Mısır, 1987.