Farklı Toprak Bünyelerinde Sulama Suyu Bor Düzeylerinin Fasulye Bitkisi Verimi Üzerine Etkilerinin Belirlenmesi

Bu çalışma farklı toprak bünyelerinde yetiştirilen fasulye bitkisinde, değişik konsantrasyonlarda uygulanan sulama suyu bor (B) düzeylerinin bitki verim (yaş ve kuru ağırlık olarak) üzerine etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma, aynı B düzeyine sahip sularının ağır veya hafif bünyeli topraklarda kullanılması durumunda ortaya çıkacak farklılıkları incelemek amacıyla saksı denemeleri şeklinde serada yürütülmüştür. Araştırmada deneme konularını; kumlu ve killi olmak üzere iki farklı toprak bünyesi ve B0;0 ppm, B1;0.5 ppm, B2 ;1.0 ppm, B3;2.0 ppm, B4 ;3.0 ppm, B5 ; 5.0 ppm olmak üzere 6 farklı B konsantrasyonu içeren sulama suyu oluşturmuştur. Araştırma sonuçlarına göre; her iki toprak bünyesi için en yüksek bitki yaş ve kuru ağırlık değeri B2 (1 ppm) konusundan elde edilirken en düşük değerler ise B5 (5 ppm) konusundan elde edilmiştir. Toprak bünyeleri açısından uygulanan B seviyelerinin etkileri karşılaştırıldığında fasulye bitkisinin kumlu toprakta daha iyi gelişme gösterdiği görülmüştür. Bu nedenle kumlu toprakta elde edilen bitki yaş ağırlığı değeri % 17-31 arasında ve kuru ağırlığında % 18-23 arasında killi toprakta elde edilen değerlere göre daha yüksek bulunmuştur. Ancak; toprak bünyelerine göre uygulanan B düzeylerinin kontrol konusuna göre oransal farkları incelendiğinde özellikle B4 ve B5 konularında kumlu topraklarda bitki gelişimi üzerine B zararının, killi topraklara oranla % 40 daha fazla olduğu bulunmuştur. Her toprak bünyesi için bitkinin B eşik değeri 1 ppm olarak saptanmıştır. Eşik değerini aşan yüksek borlu suların kumlu topraklar yerine killi topraklarda kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Bor, Fasulye, Sulama suyu, Toprak bünyesi

Determination of Effects on Bean Yield of Irrigation Water Boron Level under Different Soil Textures

The aim of this study was to evaluate effects of different irrigation water boron (B) concentration on bean wet (fresh) and dry weights. The study was carried out in the pot experiments in order to determine the differences that would arise if the same B level waters were used in heavy or light textured soils. The treatments were; two different soil texture (sandy and clay) and 6 different B concentrations; B0;0 ppm, B1;0.5 ppm, B2 ;1.0 ppm, B3;2.0 ppm, B4 ;3.0 ppm, B5; 5.0 ppm. According to the results; the highest plant fresh and dry weights for both soil types were obtained from B2 (1 ppm) treatment while the lowest were at B5 (5 ppm). When the effects of the B levels applied in terms of soil texture were compared, it was seen that the bean grown better development in sandy soil. For this reason, fresh weight obtained from sandy soil was between 17 % and 31% and dry weight was between 18 % and 23 %, which was higher than clay soil. But when the proportional differences of the applied B levels according to the soil texture was examined, it was found that the B damage on the plant growth in the sandy soil in B4 and B5 treatments was 40 % higher than the clay soil. For each soil type, the B threshold of the plant was determined as 1 ppm. It may be advisable to use high boron waters exceeding the threshold value in clay soils instead of sandy soils.

Keywords:

Bean, Boron, Irrigation water, Soil texture,

PDF

___

Alpaslan, M., Güneş A., 2001. Interactive Effects of Boron and Salinity Stress on the Growth, Membrane Permeability and Mineral Composition of Tomato and Cucumber Plants, Plant and Soil, 236: 123-128.
Ardıç, M., 2006. Bor Toksisitesinin Nohut (Cicer arietinum L.) Bitkisinde Bazı Fizyolojik ve Biyokimyasal Özellikler Üzerindeki Etkileri. Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 95-98, Eskişehir.
Ardıç, M., Sekmen A.H., Türkan İ., Tokur S., Özdemir F., 2009. The Effects of Boron Toxicity on Root Antioxidant Systems of Two Chickpea (Cicer arietinum L.) Cultivars. Plant Soil, 314: 99-108.
Ayyıldız, M., 1992. Sulama Suyu Kalitesi ve Tuzluluk Problemleri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları, 344-346, Ankara.
Bhatnager, R. S., Attri, S. C.; Mathur, G. S., Chaudhary, R. S., 1979. Boron adsorption equilibrium in soils. Annals of Arid Zone. 18: 86-95.
Demirtaş, A., 2005. Bitkide Bor Ve Etkileri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36 (2): 217-225.
Elrashidi, M.A., O'Connor, G.A., 1982. Boron sorption and desorption in soils. Soil Science Society of America Journal. 46: 27-31.
Ermiş, İ., 2002. Bazı Arpa Çeşitlerinin Çimlenme Yüzdesi ve Antioksidant Enzim Düzeylerine Bor Stresinin Etkisi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65-67, İzmir.
Güneş, A., Alpaslan, M., İnal, A., 2000. Bitki besleme ve gübreleme, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:1514, Ders Kitabı No:467, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
Güngör, Y., Erözel, A. Z., 1994. Drenaj ve Arazi Islahı. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:1341: 232-235, Ankara.
Hasnain, A., Mahmood, S., Akhtar, S., Malik, S.A., Bashir, N., 2011. Tolerance and Toxicity Levels of Boron in Mung Bean (Vigna Radiata (L.) Wilczek) Cultivars at Early Growth Stages. Pakistan Journal of Botony, 43(2): 1119-1125.
Hobson, K.,B., Seymour, L.R., Armstrong, RD., Connor, D., Brand, J.D., Materne, M., 2001. Improving the Adaptation, Profitability and Reliability of Pulses Growing on Hostile Alkaline Subsoils. Proceedings of the 10th Australian Argonomy Conference, Hobarts.
Karabal, E., Yücel, M., Öktem, H.A., 2003. Antioxidant Responses of Tolerant and Sensitive Barley Cultivars to Boron Toxicity. Plant Science, 164: 925-933.
Khan, N., Young, K.I., Gartrell, J.N., 1999. Research Officers, Borc Toxicity in Barley. Division of Plan Research, Agriculture Western Australia, Farmnot, 85.
Lee, C.W., Choi, J.M., Pak, C.H., 1996. Micronutrient Toxicity Seed Genanium (Pelargonium xhantum Boiley). Journal of American Society for Horticultural Science, 121 (1): 7-82.
Lee, S.K.D., 2006. Hot Pepper Response to Interactive Effects of Salinity and Boron. Plant Soil Environment, 52: 227-233.
Mahalakshmi, U. Yau, P.K., Ryan, J., Peacock, J.M., 1995. Boron Toxicity in Barley (Hordeum Vulgare L.) Seedlings in Relation to Soil Tempetature. Plant Soil, 177 (2): 151-156.
Mezuman, U., Keren, R., 1981. Boron adsorption by soils using a phenomenological adsorption equation. Soil Science Society of America Journal. 45: 722-726.
Ortaca, Ş., 2005. Borun Ayçiçeği Bitkisinde Vejetatif Büyüme, Pigment, Protein Miktarı ve Protein Profili Üzerine Etkileri. Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
Papadakis, F., Dimassi, K.N., Bosabalidis, A.M., Therios, N., Patakas, A., Giannakoula, A., 2004. Boron Toxicity in Clementine Mandarin Plants Grafted on Two Nootstocks. Plant Science, 166: 539-547.
Sotiropoulos, T.E., Therios, N., Dimassi, K. N., 2003. Boron Toxicity in Kiwifruit (Actinidia Deliciosa L.), Treated with Nitrate, Amnionium, and A Mixyure of Both. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 166: 529-532.
Soy, M., Güneş, A., 2003. Fosforun Domates (Lycopersicon esculentum L.) Bitkisinde Bor Toksisitesini Önlemede Etkisi. Tarım Bilimleri Dergisi, 9(3):273-277.
Tüzüner, A., 1990. Toprak ve Su Analiz Laboratuvarları El Kitabı. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yayını. 11-12.
Wear, J. I., Patterson, R. M., 1962. Effect of soil pH and texture on the availability of water-soluble boron in the soil. Soil Science Society of America Proceedings. 26: 344-346.
Wild, A., Mazaheri, A., 1979. Prediction of the leaching rate of boric acid under field conditions. Geoderma. 22: 127–36.
Yurtsever, N., 1984. Deneysel İstatistik Metotları. Toprak ve Gübre Araştırma Enst. Müdürlüğü Yayınları No. 121/56.