Dünya Ahiret Dengesi Bağlamında Kasas 77. Âyetin Değerlendirilmesi

Kur’an-ı Kerim bir hidayet kaynağı olup muhatapların dünya ve ahiret dengesini gözeterek doğru yola ulaşmalarını sağlamak üzere gönderilen bir kılavuzdur. İnsan ise vahiyle şereflenen ve vahyin mesajlarını hayata tatbik edecek olan değerli bir varlıktır. İnsanların dünya ve ahiret mutluluğunu temin etmek üzere indirilen Kur’an-ı Kerim’in ana konuları tevhit, nübüv-vet ve ahirettir. Kur’an-ı Kerim bu ana konuların yanında tali konular olarak değerlendirilen birçok konuya da değinmektedir. Kur’an-ı Kerim’in çeşitli âyetlerinde vurgu yapılan bu konulardan birisi de dünya ve ahiret dengesi-dir. Dünya ve ahiret, varlığı bir diğerinin varlığını değerli kılan iki önemli hu-sustur. Bu husus, eşya zıddı ile kaimdir kaidesi gereği birinin varlığı diğerinin varlığıyla anlaşılabilecek bir meseledir. Zira dünya ahiret sayesinde ahiret de dünya sayesinde bir mana ifade etmektedir. Kur’an, bir taraftan sadece dünya için çalışan, dünyayı önceleyen ve tek gayeleri dünya olan insan tip-lerinden bahsetmektedir. Aynı şekilde Kur’an, dünya hayatını önemseme-den sadece ahiret için çalışan ruhbanlar gibi insanların varlığından da haber vermektedir. Kur’an-ı Kerim bu iki tip insan grubundan bahsederken esa-sında ikisinin de yanlış bir seçim üzerinde olmasına dikkatleri çekmektedir. Diğer taraftan ise Kur’an-ı Kerim, doğru tercihin ve yaşam tarzının, birbiriyle anlam kazanan dünya ve ahiret meselesinde dengeli bir yaşam şekli oldu-ğuna vurgu yapmaktadır. İnsanların ekserisinin dünya ve ahiret dengesini gözetmemeleri, Kur’an-ı Kerim’in ise bu dengenin gözetilmesine vurgu yapması, konunun ne denli bir öneme sahip olduğunu ortaya koymaktadır. Bu bağlamda dünya ve ahiret dengesinin en veciz bir şekilde anlatıldığı âyetlerden birisi de Kasas Suresi 77. âyet olan: "Allah'ın sana verdiği şey-lerde ahiret yurdunu ara. Dünyadan da nasibini unutma. Allah'ın sana iyilik yaptığı gibi sen de iyilik yap ve yeryüzünde bozgunculuk isteme. Çünkü Al-lah bozguncuları sevmez." âyetidir. Bu âyet çalışmamızın odak noktasını teşkil edecektir. İlgili âyetin bir tefsiri mahiyetinde olacak şekilde amaçladı-ğımız bu çalışmayla dünya ve ahiret dengesine vurgu yapılacak, bu dengeyi bozan sebepler ve dengeyi sağlamanın yolları ifade edilecektir. Yöntem olarak yine Kasas Suresi 77. âyet merkeze konacak, bu âyetin yanında dün-ya ahiret dengesine vurgu yapan diğer âyetler de dikkate alınacaktır. Ça-lışma hem klasik hem de modern tefsirlerdeki değerlendirmelere müra-caat edilerek izah edilecektir. Kapsam bakımından dünya ve ahiret kavram-ları ele alınacak, bu kavramların ne anlama geldiğine bakılarak ilgili kavram-lar açıklanacaktır. Diğer yandan Kur’an’daki dünya tasvirlerine vurgu yapan âyetler ışığında dünya hayatı değerlendirilecek ve ahiret isimlendirmeleri dile getirilecektir. Ardından konu, dünya ve ahiret dengesinin ifade edildiği ve bu dengenin nasıl sağlanacağının ipuçlarını veren Kasas Suresi 77. âyetin birer bölümü mahiyetinde olan Allah’ın verdikleriyle ahiret yurdunu ara-mak, dünyadan nasibini unutmamak, iyilik yapmak, bozgunculuktan kaçın-mak başlıklarıyla genişletilecektir. Bu alt başlıkların dünya ve ahiret dengesi açısından ne anlam ifade ettiği izah edilerek âyetin bütünlüğü çerçevesinde değerlendirmelerde bulunulacaktır. Neticede konu, genel bir değerlen-dirmenin yapıldığı sonuç bölümüyle bitirilecektir. İlgili âyetin bir tefsiri ol-ması ve bu âyet üzerinde özel bir araştırmanın bulunmaması yönüyle öz-gün olan bu çalışmayla alana katkı sağlanmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Tefsir, Kur’an, Dünya, Ahiret, Denge.

An Evaluation of the 77th Verse of Sūrah Al-Qaṣaṣ Based on the Balance between the World and Hereafter

The Holy Qurʾān is a source of guidance and a guide sent to ensure that man follows the right path by striking a balance between the world and the Hereafter. Man is a valuable being who is honoured with revelation and who puts into practice the messages of revelation in his daily life. The major focus of the Qurʾān, which was revealed to ensure people's peace in this world and the Hereafter, are tawḥīd, prophethood and the Hereafter. Besides these main topics, the Qurʾān also addresses many issues that are considered as secondary topics. One of these issues emphasized in various verses of the Qurʾān is the balance between the world and the Hereafter. The world and the Hereafter are two important aspects of life that are mutually valuable. Each of them can be appreciated thanks to the existence of its opposite in line with the principle that things exist with their opposites. This is because the world makes sense thanks to the Hereafter, and the Hereafter makes sense thanks to the world. On the one hand, the Qurʾān mentions people who work only for the world and prioritize it and whose sole goal is the world, while it also informs us about the existence of people such as clerics who work only for the Hereafter, barely caring about worldly life. While describing these two types of people, the Holy Qurʾān emphasises that both groups make a wrong choice and that the right choice and lifestyle is a balanced one giving equal importance to the world and the Hereafter, which are mutually meaningful. Although most people fail to establish a balance between the world and the Hereafter, the Qurʾān emphasis on doing this reveals the importance of this issue. In this context, one of the verses in which the balance between the world and the Hereafter is most succinctly described is 77th verse of Sūrah al-Qaṣaṣ: "Seek by means of the wealth that Allah has granted you the Abode of the Hereafter, but forget not your share in this world and do good as Allah has been good to you and do not strive to create mischief on the earth, for Allah loves not those who create mischief." The purpose of this study is to draw attention, as an exegesis of the verse mentioned above, to the balance between the world and the Hereafter, which the Qurʾān emphasizes to pinpoint the reasons that disrupt this balance and the ways to maintain it, and to evaluate the balance of the world and the Hereafter, based on the integrity of the Qurʾān, through a holistic lens by considering other verses that address this balance. As a methodological decision, the 77th verse of Sūrah al-Qaṣaṣ is placed at the centre, and other verses that emphasize the balance between the world and the Hereafter are also taken into consideration. While offering these analyses and evaluations, the subject is explained by referring to classical and modern tafsīrs and other studies on the subject. In terms of scope, the concepts of the world and the Hereafter are addressed, and the related concepts are explained by discussing what these concepts mean. The worldly life is evaluated in the light of the verses emphasizing the descriptions of the world in the Qurʾān, and the names referring to the Hereafter are mentioned. Then, the subject is expanded to the issues of seeking the Hereafter with Allah's favours, not forgetting one's share in the world, doing good, and not creating mischief on the earth, which are all mentioned in Sūrah al-Qaṣaṣ, Verse 77, which highlights the balance between the world and the Hereafter and gives clues as to achieve this balance. The meaning of these subheadings in terms of the balance between the world and the Hereafter is explained, and evaluations are made based on the integrity of the aforementioned verse.

Keywords:

Tafsīr, The Qurʾān, World, Hereafter, Balance,

PDF

___

Abay, Ahmet. Nüzul Sürecinde Kur’an’a Karşı Algı Yönetimi. İstanbul: Düşün Yayıncılık, 2015.
Abdelhaleem, Muhammed. “Kur’an’da Ahiret-Dünya ve Dünya Hayatı”. çev. Şehmus Demir. EKEV Akademi Dergisi 1/3 (1998), 321-333.
Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ’. Meâlimü’t-tenzîl. 5 Cilt. Beyrut: Daru İhyai’t Türasi’l-Arabi, 1999.
Beyzâvî, Nâsırüddîn Ebû Saîd (Ebû Muhammed) Abdullâh b. Ömer b. Muhammed. Envârü’t-tenzîl ve esrârü’t-te’vîl. 5 Cilt. Beyrut: Daru İhyai’t Türasi’l-Arabi, 1997.
Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’an’ı Kerim’in Türkçe Meali Âlisi ve Tefsiri. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, ts.
Coşkun, Ahmet. “Kur’an-ı Kerim’in Dünya ve Ahirete Bakışı”. Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4 (1987), 267-283.
Çantay, Hasan Basri. Kur’ân-ı Hakîm ve Meâl-i Kerîm. 3 Cilt. İstanbul: Elif Ofset, 1980.
Çelik, Ömer. Hakk’ın Dâveti Kur’ân-ı Kerîm Meâli ve Tefsîri. 5 Cilt. İstanbul: Erkam Yayınları, 2020.
Fahreddin er-Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahreddin Muhammed b. Ömer b. Hüseyn. Mefâtîhu’l-gayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyai’t-Turasi’l-Arabî, 3. Basım, 1999.
Görmez, Mehmet vd. Hadislerle İslam. VII Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru Tunusiyye, 1984.
İbn Kesîr, Ebü’l-Fidâ. Tefsîrü’l-Kurʾâni’l-azîm. 8 Cilt. Daru Tayyibe, 2. Basım, 1999.
İbnü’l-Cevzî, Ebü’l-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Alî b. Muhammed el-Bağdâdî. Zâdü’l-mesîr fî ilmi’t-tefsîr. 4 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kitabi’l-Arabi, 1. Basım, 2001.
İsfahânî, Ebü’l-Kasım Hüseyn b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb. el-Müfredât fî garîbi’l-Kurʾân. Dımeşk: Daru’l Kalem, 1991.
Karagöz, İsmail vd. Dinî Kavramlar Sözlüğü. Ankara: DİB Yayınları, 7. Basım, 2017.
Karaman, Hayreddin vd. Kur’an Yolu Türkçe Meal ve Tefsiri. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 3. Basım, 2007.
Komisyon. Hayat Rehberi Kur’ân Tefsiri Konulu Tefsir. 5 Cilt. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2. Basım, 2021.
Konyalı Mehmed Vehbî. Hulâsat’ül beyân fî tefsîr’il Kur’an. 16 Cilt. İstanbul: Üçdal Neşriyat, 1966.
Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh. el-Câmiʿ li-ahkâmi’l-Kurʾân. 20 Cilt. Kahire: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 2. Basım, 1964.
Kutluer, İlhan. “Fesad”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 12/421-422. İstanbul: TDV Yayınları, 1995.
Mahallî, Celâleddin - Süyûtî, Celâleddin. Tefsîrü’l-Celâleyn. Diyarbakır: Seyda Yayınları, 2016.
Mâverdî, Ebü’l-Hasen Alî b. Muhammed b. Habîb el-Basrî. en-Nüket ve’l-uyûn. 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
Merad, Alı. “Islah”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 19/143-156. İstanbul: TDV Yayınları, 1999.
Nesefî, Ebü’l-Berekât. Medârikü’t-tenzi’l-ve hakâiku’t-te’vil. 3 Cilt. Beyrut: Dar İbn Katheer, 7. Basım, 2017.
Okumuş, Mesut. “Kur’an’a Göre Dünya Ahiret İlişkisi”. VIII. Kur’an Sempozyumu. 117-147. Ankara: Fecr Yayınları, 2006.
Sâbûnî, Muhammed Ali. Safvetü’t-Tefâsîr. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-jîl, 2. Basım, 1979.
Seyyid Kutub. Fî Zılâli’l-Kur’an. çev. Salih Uçan vd. 10 Cilt. İstanbul: Dünya Yayıncılık, 1991.
Soysaldı, Mehmet. Asr Suresi Işığında İnsanlığın Kurtuluş İlkeleri. Ankara: Manas Yayıncılık, 2019.
Soysaldı, Mehmet. Kur’ân-ı Kerîm’e Göre Ölüm ve Ölüm Ötesi Hayat. İstanbul: Beka Yayıncılık, 2020.
Şevkânî, Muhammed b. Ali. Fethu’l-kadîr el-câmiʿ beyne fenneyi’r-rivâye ve’d-dirâye min ʿilmi’t-tefsîr. 6 Cilt. Dımeşk: Daru İbni Kesir, 1993.
Şimşek, M. Sait. Hayat Kaynağı Kur’an Tefsiri. 5 Cilt. İstanbul: Beyan Yayınları, 2016.
Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî. Câmiu’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kur’ân. 24 Cilt. Muessesetü’r-Risale, 1. Basım, 2000.
Topaloğlu, Bekir. “Âhiret”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 1/543-548. İstanbul: TDV Yayınları, 1988.
Topaloğlu, Bekir - Çelebi, İlyas. Kelâm Terimleri Sözlüğü. Ankara: İSAM Yayınları, 5. Basım, 2017.
Uludağ, Süleyman. “Dünya”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 10/22-25. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
Vâhidî, Ebü’l-Hasen Alî b. Ahmed b. Muhammed en-Nîsâbûrî. el-Basît fî tefsîri’l-Kurʾân. 25 Cilt. İmadetü’l Bahsi’l İlmiyye, 2009.
Yazıcı, Muhammed. “Dünya-Ahiret Kavramlarının Analizi”. Bir Kelam Problemi Olarak Din-Dünya İlişkisi. 39-56. Çorum: Çorum İlahiyat Fakültesi, 2002.
Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’an Dili. 10 Cilt. İstanbul: Yenda Yayın-Dağıtım, ts.
Yüksel, Yakup. “Dünya ve Âhiret Dengesi”. Uluslararası Sempozyum. 675-686. Şanlıurfa: Harran Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, 2016.
Zemahşerî, Ebü’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî. el-Keşşâf ʿan hakâʾikı gavâmizi’t-tenzîl ve ʿuyûni’l-ekâvîl fî vücûhi’t-teʾvîl. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l Kitabi’l Arabi, 3. Basım, 1986.