Deprem ve Patlatmaların Rize Bölgesi Heyelanlarına Etkisi

Heyelan araştırmaları, literatürde, genelde heyelan-yağış ilişkileri dikkate alınarak gerçekleştirilmektedir. Heyelanların sebep ve sonuçlarını ortaya çıkarmak için yapılan birçok araştırmada genel olarak heyelan-yağış ilişkileri dikkate alınır ve analizler buna göre yapılır. Bu bağlamda heyelanların zamansal oluşumu farklı tipte çözünürlüğe sahip yağış modelleri ile izlenir ve kontrol edilir. Ancak heyelanların sebebini sadece meteorolojik olaylara bağlamak her zaman doğru değildir. Yağışın yanı sıra boşluk suyu basıncında artış, topukta kütle kaybı, dik yamaçlar, yüzeydeki yüklerde artış gibi statik etkenler ve depremler, dinamit patlatmaları, trafik kaynaklı titreşimler, taş kırma ocaklarından kaynaklanan titreşimler gibi dinamik etkenler de heyelanlara sebep olabilir. Bu çalışmada, Rize heyelanları için heyelan duyarlılığına etki eden dinamik güçlerden deprem ve patlatma aktivitelerinin yağış verileri ile desteklenerek heyelanların meydana gelmesindeki olası tesirleri Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak konumsal olarak incelenmiştir. Çalışmada heyelanların konum ve tarihleri Rize Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 1964-2006 yılları arasında tutmuş olduğu jeolojik etüt raporlarından uygun olanlar seçilerek alınmıştır. Çalışma sonucunda, dördüncü derece deprem kuşağında bulunan Rize’de depremlerin heyelan oluşumunda doğrudan etkisinin varlığı tespit edilememiş, patlatmaların ise bazı ilçelerde ocak mesafesine bağlı olarak etkili olduğu sonucu çıkarılmıştır.

Earthquakes And Blasting Effects On Rize Landslides

-
Keywords:

-,

___

  • Van Asch Th.W.J., Buma J., Van Beek L.P.H., 1999, A view on some hydrological triggering systems in landslides, Geomorphology 30, 25–32
  • Ashok K.C., Timothy D.S., 2006, Permanent seismic deformation analysis of a landslide, Landslides 3: 2–12
  • Vlcko J., 2004, Extremely slow slope movements influencing the stability of Spis Castle, UNESCO site, Landslides 1:67–71
  • Kramer S.L., 1996, Geotechnical Earthquake Engineering, University of Washington, Prentice-Hall International Series.
  • Kayabalı K., 2003, Geoteknik Deprem Mühendisliği, Gazi Kitabevi, Ankara.
  • Wilson R.C. and Keefer D.K., 1985, Predicting area limits of earthquake-induced landsliding. In: J.I. Ziony, Editor, Evaluating Earthquake Hazards in the Los Angeles Region-An Earthscience Perspective, U.S. Geological Survey Professional Paper 1360, 316–345.
  • Keefer D.K., 1984, Landslides caused by earthquakes, Geological Society of America Bulletin 95, 406-421.
  • Rodriquez C., Bommer J., Chandler R., 1999, Earthquake-induced landslides: 1980-1997. Soil Dynamics and Earthquake Engineering, 18, 325-346.
  • McKenzie, D., 1972, Active tectonics of Mediterranean region.Geophys. J. R. Astro. Soc., 30, 109- 185.
  • Dewey, J.F., 1976, Seismicity of Northern Anatolia. Bull. Seismol. Soc. Am., 66, 843-868.
  • Şengör, A.M.C., Görür, N. and Şaroğlu, F., 1985, Strike-slip faulting and related basin formation in zones of tectonic escape: Turkey as a case study, in: Biddle, K.T. and Blick, N. (Eds.), Strike-slip faulting and basin formation. Soc. Econ. Paleontol. Mineral. Special Publication, 37, 227-264.
  • Şaroğlu, F., Emre, Ö. and Kuşçu, İ., 1992, Türkiye Diri Fay Haritası, MTA, Ankara.
  • Ketin İ., 1986, Anadolunun tektonik birlikleri, MTA Dergisi, 66, 23-34.
  • Yılmaz A.O., Demir C., Kaya R., Tatarhan A., 2002, Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan taşocaklarının incelenmesi, VI. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, 10-11, Konya.
  • Yılmaz A.O., Çavuşoğlu İ., 2003, Doğu Karadeniz Bölgesinde Agrega işletmeciliğinin sorunları ve öneriler, Mühendislik Bilimleri Genç Araştırmacılar I. Kongresi, İÜ, İstanbul.
  • Yılmaz A.O., Alp İ., Çavuşoğlu İ., 2005, Doğu Karadeniz Bölgesinde Taşocaklarından Kaynaklanan Çevresel Sorunlar. Madencilik ve Çevre Sempozyumu, 5-6 Mayıs 2005, 141-148, Ankara.
  • Erçıkdı B., Kesimal A., Yılmaz E., 2004, Araklı-Taşönü kalker ocağında patlatma kaynaklı yer sarsıntılarının değerlendirilmesi. KAYAMEK2004, VII. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, 11 s. , Sivas, Türkiye
  • Kesimal A., Ercikdi B., Cihangir F., 2006, Environmental impacts of blast-induced acceleration on slope instability at a limestone quarry. Environ Geol. Doi: 10.1007/s00254-007-0825-4.
  • Yılmaz A.O., Tatarhan A., Çavuşoğlu İ., 2004, Doğu Karadeniz bölgesinde faaliyet gösteren taşocakları için uygun üretim yönteminin geliştirilmesi, KAYAMEK 2004, VII. Bölgesel Kaya Mekaniği Sempozyumu, 2004, 9 s, Sivas, Türkiye
  • Bath M., 1978, Introduction to Seismology, Halstead pres.