1920’li yıllarda Osmanlı Devleti yıkılmış, yerine Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştu. Cumhuriyetin kurulması bir devrimdi. Bu devrimle Osmanlı dönemine ait bazı kurumlar tarihe karışmış ve bazılarının yerine yeni yapılar hayata geçirilmişti. Bu değişikliklerden günümüzde de tartışılmaya devam edileni din sahasında yapılan değişikliklerdir. Din eğitimi, toplumsal hayatta Osmanlı dönemindeki önem ve yerini Cumhuriyetin ilk yıllarında/devrim yıllarında/tek partili dönemde koruyamaz. Yapılan değişikliklerden en çok öne çıkanlar; medreselerin kapatılması, tekkelerin kapanması, okullarda din dersi okutulmasına son verilmesi ile imam hatip okulları ve ilahiyat fakültesinin faaliyetlerinin sona ermesidir. Bu değişikliklere din ile ilişkilendirilen ve kutsallık yüklenen Arap alfabesinin terkedilerek, yerine Latin alfabesinin kabul edilmesi de eklenebilir Bununla birlikte tek partili dönemin sonlarına doğru din eğitimi tekrar hayata geçirilir. Bu durum bir çelişki gibi görünse de temelinde değişen iç ve dış dinamiklerin sonucu olarak tarihte yerini alacaktır. Tabii ki yöneticilerin tavrı da bu gelişmede önemli bir etkendir. Yukarıda bahsedilenler genelde Cumhuriyet dönemi eğitim tarihi çalışmalarında yer almaktadır. Ancak Atatürk’ün tutumu konusuna ya değinilmemekte ya da önyargılı olarak değerlendirmelerde bulunulmaktadır. Ayrıca Kur’an kursları konusuna hemen hiç yer verilmemektedir. Bununla birlikte tek partili dönem ile çelişkili bir durum yaratan, yaygın eğitim kurumu “Kur’an kursları” ile halka din eğitimi verilmesi dikkat çekmektedir. Bu çalışmada özellikle bu iki konu incelenecektir.

In the 1920’s Ottoman Empire became out of date and Republic of Turkey was founded. Foundation of the republic was a revolution. Lots of institutions were out of date and new ones were established. Among these changes, the ones made on the religion field are still in the air. The education of religion that took a great deal in the life of the people during the Ottoman Empire could not be the same during the first years of the republic or in the years of the revolution or in the period of one-party-rule. Some of the points which came forward were the closure of the “medreses”, stopping the teaching of Islamic Religion, calling for the pray in the Turkish Language instead of Arabic, and banning all of the lodges of dervishes. The use of Arabic letters associated with religion and attributed to holiness was discontinued and Latin letters began to be used instead. This can also be added to these changes mentioned above. However, religious education starts again towards the end of the one-party period. Although this situation seems to be a contradiction this will take its place in history as a result of changing internal and external dynamics. Of course, the attitude of managers is an important factor in this situation. The subjects mentioned above take place in the studies of history of education in the Republic era. However, Atatürk’s attitude is not mentioned or is evaluated with prejudice. On the other hand, courses of Quran is hardly featured. Nonetheless, it is interesting that Quran courses, which were in cantradiction with one-party rule, continued to serve the public. In this study, these two issues will be researched.