Hadisin Senediyle Nakledilmesi İlmî Sorumluluğu Ortadan Kaldırır mı?

Bu makalede; en azından hicri dördüncü asırdan itibaren hadis âlimleri arasında yaygınolan; "Bir hadisi sana senediyle nakleden kişi, ilmî sorumluluğu sana havale etmiş olur/ ” şeklindeki kadîm ilkenin ilmî değeri müzakere edilmekte; hadis senedindekirâvîlerin durumlarının iyi bilindiği dönemlerde bu kuralın geçerli olacağı, ama ricâl ilmininzayıfladığı sonraki dönemlerde hadisin kabul ve red açısından derecesinin açıkçabelirtilmesinin gerekli olduğu, sadece senedi zikretmenin yeterli olamayacağıvurgulanmaktadır. Bununla birlikte hangi dönemde olursa olsun “çok zayıf” ve “mevzû”hadisler ile Kur’an ve sahîh hadislere açıkça aykırı olduğu görülen “İsrâiliyyât” haberlerindehüküm belirtmeksizin sadece senedle yetinmenin tehlikesi ve sorumluluğu üzerindedurulmaktadır. Günümüzde de hadisin referans kaynaklarının verilmesiyle ilmîsorumluluğun ortadan kalkmayacağı, hadis derecesi hakkında net ve açık ifadelerinkullanılmasının önemi ifade edilmektedir.

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), IX/1, 2011.