Kāna Allāhu ve lem Yakun Şey’un Gayruhū’ Hadîsi –Rivâyet, Dirâyet ve Akîde Yönüyle–

Bilindiği üzere, İslâm âlimleri her şeyi yaratanın Allah Teâlâ olduğu, O’nundışındakilerin de mahlûk olup, arş ve arşın ötesindeki diğer tüm mahlûkâtı Allah’ın yarattığıkonusunda icmâ etmişlerdir. Bu Allah Teâlâ’nın arş ve ötesinin yaratılmasından önce de varolduğu anlamına gelmektedir. Sadece Yüce Allah vardı, ne O’ndan başka ne O’nunla ne deO’ndan önce bir şey vardı. Ancak bazı âlimler O’ndan önce hiçbir şeyin olmadığını kabuletmekle birlikte, O’nun dışında başka bir şey olmadığı görüşüne iştirak etmemiştir. Ancak bugörüş reddedilmiştir. Bilindiği üzere İmâm Buhârî iki ayrı tarîkten iki farklı lafızla ‘İmrân b.Husayn hadisini rivâyet etmiştir: bunlardan birisi “ ه ء   و ن א /Allah vardı, O’ndanbaşka bir şey yoktu”, diğeri de “ !" ء و ن א /Allah vardı, O’ndan önce bir şey yoktu”şeklindedir. Cumhûra göre her iki lafız da mana itibariyle sahîh olup, onlar her iki görüşü debenimsemişlerdir. Yaygın görüşe muhâlefet edenler ise ilk lafzın Allah Resûlü’nün sözüolmadığını, mana ile rivâyet edildiğini iddia ederek, sadece ikinci rivâyeti benimsemiştir.Allah Resûlü’nden rivâyet edilen lafız ikincisi de olsa ilk görüşü savunanların görüşünüetkilemez, zira onlar iki rivâyet biçiminin de gereği olan anlayışı benimsemişlerdir. ŞayetAllah Resûlü ilk rivâyeti söylediği sabit olursa bu durumda kendilerinin görüşlerinin kesindoğru, muhâliflerinin görüşünün ise kesin yanlış olduğu ortaya çıkacaktır. Şu halde günümüzaraştırmaları iki lafızdan hangisinin tercih edileceği konusunda ne söylemektedir? Sözündehikmet ve rehberliğinde derde dermân Allah Resûlü’nün hangi sözünü benimsemeliyiz?

___

  • Hadis Tetkikleri Dergisi, (HTD), IX/1, 2011.