Bu makale, hoşgörü kavramı ve şüphecilik arasındaki ilişkiyi incelemektedir. Hoşgörünün 16. ve 17. yüzyıllar civarında ortaya çıkmasından bu yana, şüphecilik onun üzerinde temellendirildiği zeminlerden birisi olmuştur. Bununla beraber, şüpheciliğin kesin bilginin imkanını sorgulamasından dolayı, şüphecilik üzerinde temellendirilen hoşgörü daima sallantılı bir zemin üzerindedir. Buna göre, bir kimse “eğer bilmek mümkün değilse, belki de hoşgörüsüzlük kötü bir şey olmayabilir” şeklindeki bir tezi daima ileri sürebilir. Böylece, hoşgörü ve şüphecilik arasındaki ilişkinin doğrudan olmadığı görülmektedir. Şüphecilik temelinde hoşgörüye ulaşabilmemiz için şüpheciliğin belli bir yorumuna ihtiyacımız vardır. Michel de Montaigne bize böyle bir yorum sunmaktadır. Bu nedenle, Montaigne’in şüphecilik temelinde hoşgörü meşrulaştırması bu makalenin ana odak noktasını oluşturmaktadır.

This article examines the relationship between the concepts of toleration and skepticism. Since the emergence of toleration, around the 16th and 17th centuries, skepticism has been one of the foundations on which toleration was based. However, because skepticism questions the possibility of acquiring knowledge with certitude, toleration that is based on skepticism is always on shaky grounds. Accordingly, one can always advance the thesis that “if it is impossible to know, then, perhaps intolerance may not be a bad thing”. Thus, it can be seen that the relationship between toleration and skepticism is not a direct one. In order for us to reach toleration that is based on skepticism, we need to have a certain interpretation of skepticism. Michel de Montaigne provides us with such an interpretation. Therefore, Montaigne’s justification of toleration that is based on skepticism forms the main focal point of this article.