Emine GEÇKİL, Ramazan SAVAŞ, Türkan ŞAHİN, Fatma Tülay KUTLU, Saim YOLOĞLU

İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerine Hepatit-B Konusunda Verilen Eğitimin Etkinliğinin Değerlendirilmesi

Amaç: Bu araştırma ilköğretim ikinci kademe öğrencilerine Hepatit B konusunda verilen eğitimin etkinliğini değerlendirmek amacıyla planlanmıştır. Yöntemler:Yarı deneysel olarak planlanan bu araştırma Nisan-Mayıs 2007 tarihleri arasında, Adıyaman'da iki ilköğretim okulundaki 513 öğrenci ile yürütülmüştür. Veriler, eğitimden önce (ön test) ve hepatit konusunda verilen bir saatlik eğitimden iki hafta sonra (son test) olmak üzere aynı anket formlarının iki kez uygulanmasıyla toplanmıştır. Bulgular:Öğrencilerin % 54.0' ü kız, % 59.9' u 13–14 yaş grubundadır. Öğrencilerin Hepatit B bilgi puanlarının 100 puan üzerinden eğitim öncesinde ortalama 42.07 ± 14.22 iken eğitim sonrasında 70.02 ± 17.11 olduğu ve eğitim öncesine göre anlamlı bir şekilde yükseldiği (t=-34.391, p=0.0001) saptanmıştır. Ayrıca kız öğrencilerin eğitim sonrasında puan artışı erkeklerin puan artışından yüksek bulunmuştur (t=2.652, p=0.008). Sonuç:Sonuç olarak öğrencilere verilen eğitimin onların bilgi düzeyini arttırdığı saptanmıştır. Bu sonuçlara göre toplum sağlığı açısından önem taşıyan hastalıklar hakkında bilgilendirme eğitimlerinin yapılması, bunun için de öncelikle okul sağlığı hizmetlerinin geliştirilmesi önerilebilir.

Anahtar Kelimeler:

Hepatit B, Sağlık Eğitimi, Okul Hemşireliği, Çocuk

Evaluation of the Efficiency of Training Programs Given to Second Stage Primary School Students on Hepatitis-B

Objective: This study was planned to evaluate the efficiency of the education given to second stage primary school students on hepatitis B. Methods: This quasi-experimental study was conducted on 513 students from the two primary education schools in Adıyaman, between April and May 2007. Data were collected by using questionnaire forms, which had been administered twice, including before (pretest) and two weeks after an one-hour education on hepatitis (post-test). Results: Fifty-four percent of the students were girls and 59.9% were between 13–14 years of age. The mean scores of the students in the pretest were 42.07 ± 14.22 out of 100 points, and 70.02 ± 17.11 post-test, respectively with a significant difference after the one-hour education on hepatitis (t=-34.391, p=0.0001). In addition, the increase of mean scores of female students were higher than male students. (t=2.652, p=0.008). Conclusion:It was concluded that training increased the students' level of information on hepatitis B. Based on these results, it could be recommended that education programs aiming to inform the society on major diseases concerning public health, particularly the development of school health services are necessary.

Keywords:

Hepatitis B, Health Education, School Nursing, Child,

PDF

___

Önal EA, Erbil S, Özel S, Topuzluoğlu AB, Irmak Özden Y. İstanbul Tıp Fakültesi 4. sınıf öğrencilerinin Hepatit B konusunda eğitimi. İst Tıp Fak Dergisi 2005; 68:102-104.
WHO. Hepatitis B virus infection. Introduction of Hepatitis B Vaccine into Childhood Immunization Services. WHO/V&B/01.31, Geneva: World Health Organization; 2001. p. 2-7.
Dienstag JL. Drug therapy: Hepatitis B virus infection. The New England Journal of Medicine 2008; 359: 1486-1500.
Arabacı F, Demirli H. Van’da 6-10 yaş grubu çocuklarda hepatit A ve B seroprevalansı. İnfeksiyon Dergisi 2005; 19(4): 457-460.
Araz Çöl N. Gaziantep Çocuk Hastanesi Pediatri Polikliniği’ne başvuran olgularda hepatit B belirleyicileri sıklığı. Gaziantep Tıp Dergisi 2007;1-3.
Dizer U, Görenek L, Can M, Çoşkun Ö, Şengül A, Özgüven V. Hastane personelinde ve değişik yaş gruplarında Hepatit B virüsü infeksiyonu prevalansı. Van Tıp Dergisi 2000; 7 (3): 98-101.
Pahsa A, Özsoy MF, Altunay H, Koçak N, Erken Y, Çavuşlu Ş. İstanbul’da hepatit B ve C seroprevalansı. Gülhane Tıp Dergisi 1999; 41(3): 325-330.
Şahin Y, Aydın D. Altı yaş ve altı çocuklarda hepatit B seroprevelansı. Fırat Tıp Dergisi 2005; 10(4): 169-172.
Artan MO, Güleser GN. Sağlık okulu öğrencilerinin HIV/AIDS, Hepatit B virüsü ve Hepatit C virüsü konusundaki bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi 2006; 28(3):125-133.
Hockenberry MJ, Wilson D, Winkelstein ML, Kline NE. The Cild with gastrointestinal dysfunction, hepatic disorders. Nursing Care of Infants and Children. Seventh Ed. St. Louis: Mosby Co; 2003. p.1456- 1462.
Çavuşoğlu H. Gastrointestinal sistem sorunu olan çocuk ve ailesinin hemşirelik bakımı. Çocuk Sağlığı Hemşireliği. Genişletilmiş 8. Baskı, Cilt 2, Ankara: Sistem Ofset Basımevi; 2008. s.349-360.
Iorio R, Giannattasio A, Cirillo F, Alessandro LD, Vegnente A. Long-term outcome in children with chronic Hepatitis B: A 24-year observation period. Clinical Infectious Diseases 2007; 45:943-9.
Akçam ZF. Hepatit B virüsü enfeksiyonu. STED 2003; 12(6): 212-215.
Köse G, Sevil (Demir) Ü. Lise son sınıf öğrencilerinin Hepatit B konusundaki bilgi düzeylerinin incelenmesi. Türk HIV/AIDS Dergisi 2003; 6(2): 47-50.
Özmert EN. Dünya’da ve Türkiye’de aşılama takvimindeki gelişmeler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2008; 51:168-175.
Demirtürk N. Yeni milenyumda kronik aktif hepatit B tedavisi. T Klin Gastroenterohepatoloji 2003; 14: 107-113.
Şentürk H. Hepatit B. Türkiye Klinikleri J Int Med Sci. 2006; 2(16):9-16.
Çavuşoğlu H. Çocuklarda hepatit B’nin yönetimi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi 2002; 6(2): 21-30.
Batur Y, Erefe İ. Sağlıklı adolesan kız öğrencilerde viral Hepatit etmenleri ile karşılaşma. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu dergisi 1987; 3(3):19-27.
Saatçi E, Gereklioğlu Ç, Bozdemir N, Akpınar E. Adana’da lise öğrencilerinde hepatit B farkındalık düzeyi. Türk Aile Hek. Dergisi 2006; 10(1): 25-30.
Beverly JB. The School Nurse as health educator. The Journal of School Health 1997; 67(1):3-8.
Edelman CL, Mandle CL. Health Promotion throughout the lifespan. Fourth Ed. Philadelphia: Mosby Co; 1998. p. 1-50.
Sümbüloğlu K, Sümbüloğlu V. Biyoistatistik. 11. Baskı, Ankara: Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic.; 2005. s.59-80.
Rein DB, Lesesne SB, O’Fallon A, Weinbaum CM. Prevalence of hepatitis B surface antigen among refugees entering the United States between 2006-2008. Hepatology 2009; (51(1): 1-4.
Osinska H. The hepatitis B prevention education programme in Polland. Vaccine 2000; 18(1): 44-45.
Prezwlocka T. Evaluation of the hepatitis B prevention education programme in Polland. Vaccine 2000; 18(1): 46-48.
Tosun SY, Karaca M, Ertilav M, Akkum K. Sağlık ocaklarında uygulanan hepatit B aşısının etkinliğinin değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri Pediatri 2003; 12: 77-80.
Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması 2008. Ankara: Hacettepe Üniversitesi; 2009. s. 159-165.
Griffin VK. Creating health behavior change: How to develop community-wide programs for youth. Health Education and Behavior 2000; 27 (5): 664-666.
Spear HJ. Kulbok P. Adolescent health behaviors and related factor: A review. Public Health Nursing 2001; 18 (2): 82-93.
Neyzi O. Batı dünyasında ve Türkiye’de okul sağlığı. Klinik Çocuk Forumu 2005; 5:1-5.
Bulduk S, Erdoğan S. Okul sağlığı ekibinin nitelik ve hizmet kapsamının geliştirilmesi. Klinik Çocuk Forumu 2005; 5: 57-66.