Selma TUFAN, Ayşenur ÇELİK ŞAHİN, Banu KARAAHMETOĞLU, Sevil BÜYÜKALAN FİLİZ

Özel Eğitim Öğretmenliği Lisans Programlarının Birleştirilmesine İlişkin Öğretim Üyelerinin Görüşleri

Bu araştırmada özel eğitim alanında görevyapan öğretim üyelerinin birleştirilmiş özel eğitim programına ilişkin görüşleribelirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan yarı yapılandırılmış veri toplamaaracı araştırmacılar tarafından ilgili alanyazın incelenerek geliştirilmiş ve aracailişkin alanında uzman 3 öğretim üyesinden görüş alınmıştır. Görüşme formu kullanılarak12 öğretim üyesiyle birebir görüşme yapılmıştır. Elde edilen verilerin analizi,nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi ile yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda,öğretim üyeleri engel gruplarına göre ayrıştırılmış lisans programlarının eksikliklerineyönelik en fazla; uygulamalı dersler, atama, müfredat ve nitelik konularına değinmiştir.Birleştirilmiş özel eğitim lisans programının atama ve müfredat konularında bazıeksiklikleri giderdiği ancak, bu programın da öğretim elemanı yetersizliği, içeriğinbelirsiz olması, nitelik kaygısı ve alt yapı konularında eksikliklerinin olduğuüzerinde durulmuştur. Öğretim üyelerinin birleştirilmiş programa ilişkin en fazlaöneride bulundukları konuların öğretim elemanı yetiştirme, işbirliği yapma, altyapıyı geliştirme ve uzmanlaşmaya ilişkin olduğu görülmüştür. Elde edilen bulgular,ilgili alanyazın ve ülkemizdeki özel eğitim öğretmeni yetiştirme sistemi kapsamındatartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

The Opinions of Faculty Members about Noncategorical Special Education Program

The purpose of this study was determining the opinions of faculty members about the noncategorical special education program. For data collection, a semi-structured interview form was developed based on review of literature and expert opinions. Three writers of this paper interviewed individually with twelve lecturers. The data were analyzed using content analysis which is a technique used in qualitative research. The results revealed that lecturers had found categorical program insufficient about applied courses, appointment, curriculum and quality. And lecturers thought that noncategorical program solved the problems about appointment and curriculum, but this program had different problems like undermanned universities, unclear content, concerns about quality and insufficient substructure. The suggestions about noncategorical program suggested frequently by lecturers were intercollegiate collaboration, substructure improvement and specialization. The findings are discussed within the context of the relevant literature. recommendations for future research are presented.

PDF

___

Akçamete, G. (1998). Türkiye’de özel eğitim. Süleyman E. (Ed.), Özel eğitim içinde (s. 197-207). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Altunya, N. (2006). Gazi Eğitim Enstitüsü: Gazi Orta Öğretmen Okulu ve Eğitim Enstitüsü (1926-1980). Ankara: Gazi Üniversitesi.
Billingsley, B. S., &McLeskey, J. (2004). Critical issues in special education teacher supply and demand: Overview. The Journal of Special Education, 38(1), 2-4.
Brownell, M. T., Ross, D. D., Colón, E. P., & McCallum, C. L. (2005). Critical features of special education teacher preparation: A comparison with general teacher education. The Journal of Special Education, 38(4), 242-252.
Cobb, H. B., Elliott, R. N., Powers, A. R., & Voltz, D. (1989). Generic versus categorical special education teacher preparation. Teacher Educationand Special Education: The Journal of the Teacher Education Division of the Council for Exceptional Children, 12(1-2), 19-26.
Çitil, M. (2009). Cumhuriyetin İlanından Günümüze Kadar Türkiye’de Özel Eğitim (1923-2007). Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Dedeoğlu, S., Durali, S. ve Kış, A. T. (2004). Özel eğitim bölümü zihin engelliler öğretmenliği ana bilim dalı 3., 4. sınıf öğrencileri ve mezunlarının kendi bölüm programları, öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri ile ilgili düşünce ve önerileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5 (1), 47-55.
Ergenekon, Y., Özen, A. ve Batu, E. S. (2008). Zihin engelliler öğretmenliği adaylarının öğretmenlik uygulamasına ilişkin görüş ve önerilerinin değerlendirilmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 8(3), 857-891.
Ergül, C., Baydık, B. ve Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(1), 499-522.
Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş. (Çev. Ed. Ali Ersoy ve Pelin Yalçınoğlu) Ankara: Anı Yayıncılık.
Karasu, N., Aykut, Ç. ve Yılmaz, B. (2014a). Zihin engellilerin eğitimi anabilim dalı öğretmen yetiştirme programı üzerine öğretmen görüşlerinin incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(4), 129-142.
Karasu, N., Aykut, Ç. ve Yılmaz, B. (2014b). Zihin engelliler öğretmenlerinin hizmetiçi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi.Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 15(1),41-53.
Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber. (Çev. Ed. Selahattin Turan) Ankara: Nobel.
Nartgün, Ş. S. (2010). Perceptions of special education academic staff: Whoshould be employed as special education teachers? International Journal of Human Sciences, 7 (1), 1082-1113.
Milli Eğitim Bakanlığı (2014). Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları. Tebliğler Dergisi, 2678, 20 Şubat 2014.
Özer, B. ve Gelen, İ. (2008). Öğretmenlik mesleği genel yeterliklerine sahip olma düzeyleri hakkında öğretmen adayları ve öğretmenlerin görüşlerinin değerlendirilmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 39-55.
Özyürek, M. (2008). Nitelikli öğretmen yetiştirmede sorunlar ve çözümler: Özel eğitim örneği. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 189-226.
Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri. (Çev. Ed. Mesut Bütün ve Selçuk Beşir Demir)Ankara: Pegem Akademi.
Rosenberg, M. S., Boyer, K. L., Sindelar, P. T., &Misra, S. K. (2007). Alternative route programs for certification in special education: Program infrastructure, instructional delivery, and participant characteristics. Exceptional Children, 73(2), 224-241.
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Program isim değişikliği. Sayı: 75850160104.01.02.01/843, Ankara.