Okul Yöneticilerinin Beş Faktör Kişilik Özellikleriyle Çatışma Yönetimi Stili Tercihleri Arasındaki İlişki

Çatışma örgütsel yaşamın kaçınılmaz bir gerçeğidir. Eğitim kurumlarında da temel girdi insan olduğu ve insan etkileşimi yoğun olduğu için çatışmaların ortaya çıkması olasıdır. Bu çalışmada, okul yöneticilerinin çatışma yönetimi stili tercihleri ile beş faktör kişilik özellikleri arasındaki ilişki incelenmektedir. Bu araştırmada, okul yöneticilerinin çatışma yönetimi stili tercihleriyle ilgili veri Rahim'in Örgütsel Çatışma Ölçeği kullanılarak (ROCI II) (1983), okul yöneticilerinin beş faktör kişilik özellikleri ise Somer, Korkmaz ve Tatar (2002) tarafından geliştirilen Beş Faktör Kişilik Envanteri (5FKE) kullanılarak elde edilmiştir. 5FKE ve ROCI II Kastamonu'daki devlet okullarında çalışan 89 okul müdürü ve 122 müdür yardımcısına uygulanmıştır. Yapılan analiz sonucunda okul yöneticilerinin beş faktör kişilik özellikleriyle çatışma yönetimi stili tercihleri arasında istatiksel olarak anlamlı bir ilişkinin olduğu bulunmuştur.

The Relationship Between School Administrators' Five Factor Personality Traits and Their Conflict Management Style Preferences

Conflict is an inevitable fact of organizational life. In educational organizations, conflicts are also inevitable and likely to occur because the primary input is human and human interactions are so intense in such organizations. This study aimed at investigating the relationship between school administrators' conflict management style preferences and their personality traits. In this study, the data related to school administrators' conflict management style preferences was gathered through Rahim's Organizational Conflict Inventory (ROCI) (1983). In order to reveal school administrators' personality traits, Five-Factor Personality Inventory (5FKE) which was developed by Somer, Korkmaz and Tatar (2002) was employed. 5FKE and ROCI II were conducted to 89 school principals and 122 deputy principals working at state schools in Kastamonu. In this study, it was found that there are statistically significant correlations between school administrators' personality traits and their conflict management style preferences.

PDF

___

Arslantaş, H.İ. ve Özkan, M. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerin görüşlerine göre okul müdürlerinin çatışma yönetimi yaklaşımlarının incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20 (2), 555-570.
Barrick, M.R., Stewart, G.L., Neubert, M.J. ve Mount, M.K. (1998). Relating member ability and personality to workteam processes and team effectiveness. Journal of Applied Psychology, 83, 377-391.
Barrick, M.R., Mount, M.K. ve Judge, T.A. (2001) Personality and performance at the beginning of the new millenium: what do we know and where do we go next?. Personality and Performance, 9 (1), 9-30.
Baymur, F. (1994). Genel psikoloji (14. Bs.). İstanbul: İnkılâp Yayınevi. Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E.K., Demirel, F., Akgün, Ö.E. ve Karadeniz, Ş. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Can, H. (2005). Organizasyon ve yönetim (7. Bs.). Ankara: Siyasal Kitabevi. Cüceloğlu, D. (2011). İnsan ve davranışı: psikolojinin temel kavramları (22. Bs.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
Eren, E. (1991). Yönetim ve organizasyon. İstanbul: İÜ İşletme Fakültesi Yayınları.
Feldman, R.S. (1996). Understanding psychology (4th Ed.). New York: McGraw Hill.
Friedman, R. A., Tidd, S. T., Currall, S. C. ve Tsai, J. C. (2000). what goes around comes around: the ımpact of personal conflict style on stress. The International Journal of Conflict Management, 11 (1), 32-55.
Genç, N. (2004). Yönetim ve organizasyon: Çağdaş Sistemler ve Yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayınevi.
Gross, M. A. ve Laura K. G. (2000). Managing conflict appropriately and effectively: an application of the competence model to rahim's organizational conflict styles. The International Journal Of Conflict Management, 11 (3), 200-226.
Gümüşeli A. İ. (1994). İzmir ortaöğretim okulları yöneticilerinin öğretmenler ile aralarındaki çatışmaları yönetme biçimleri. Doktora tezi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
Gümüşeli, A.İ. (2001). Öğretmenlerde stres yaratan faktörler, Yayınlanmamış Araştırma, 14.
Hellriegel, D. ve Slocum, J. W. (2009). Organizational behaviour (12nd Ed.). Mason, OH: South-Western Centrage Learning.
Isır, T. (2006). Örgütlerde personel seçme süreci: bir kamu kuruluşundaki yönetici personelin kişilik özelliklerinin tespit edilerek personel seçim sürecinin iyileştirilmesi üzerine bir araştırma. Doktora tezi, Çukurova Üniversitesi, Adana.
İnanç, B. Y. Ve Yerlikaya, E. E. (2011). Kişilik kuramları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
Karip, E. (2003). Çatışma yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Kılıç, S. (2006). Özel okul öğretmenlerin çatışma yaklaşımları ile çatışmayı yönetme stilleri. Yüksek Lisans tezi.
Yıldız Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eğitim Yönetimi Teftişi Planlaması ve Ekonomisi Bilim Dalı, İstanbul.
Koçel, T. (2005). İşletme yöneticiliği (10. Bs.). İstanbul: Arıkan Basım Yayım Dağıtım.
Krejcie, R. V. ve Daryle W. M.(1970). Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement. 30 (3), 607-610.
Moberg, P. (1998). Predicting conflict strategy with personality traits: ıncremental validity and the five factor model. The International Journal of Conflict Management, 9 (3), 258-285.
Özkalp, E. (2004). Örgütsel davranış (2. Bs.). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web-Ofset.
Özkalp, E. ve Kırel, Ç. (2005). Örgütsel Davranış. Eskişehir: Elam A.Ş. Matbaa Tesisleri.
Rahim M. A. (1983). Rahim organizational conflict ınventories: Professional Manual. Palo Alto, CA: Consulting Psychologists Pres.
Rahim, M. A. (2002). Toward a theory of managing organizational conflict. The International Journal of Conflict Management, 13, 206-235.
Rahim, M., A. (2000). Managing conflict in organizations (3rd. Ed.). Westport, CT, USA: Greenwood Publishing Inc.Rahim, M. A. ve Magner, R. N. (1995). Confirmatory factor analysis of the styles of interpersonal conflict.
Internatiıonal Journal of Conflict Management, 80(1), 122-132. Roberts, T. (2005). Coaching managers through their conflicts. Management Services, 49 (4), 16-18.
Solmuş, T. (2007). İş yaşamında kullanılan kişilik ölçüm araçları: hangisi doğru, hangisi kötü. [Çevrim-içi: http://www.ikademi.com], Erişim: 30.07.2012.
Somer, O., Korkmaz, M. ve Tatar, A. (2002). Beş faktör kişilik envanterinin geliştirilmesi-ı: ölçek ve alt ölçeklerin oluşturulması. Türk Psikoloji Dergisi, 17 (49), 21-33
Şimşek, M. Ş. (2002). Yönetim ve organizasyon (7. Bs.). Konya: Güney Ofset.
Tatar, A. (2005). Çok boyutlu kişilik envanterinin madde-cevap kuramına göre kısa formunun geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin incelenmesi. Doktora tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Thomas, K.W., ve Schmidt,W. H. (1976). A survey of managerial ınterests with respect to conflict. Academy of Management Review, 19 (2), 315-318.
Tokar, D.M., Fisher, A.R. ve Subich, L.M. (1998). Personality and vocational behavior: a selective review of the literature 1993-1997. Journal of Vocational Behavior, 53, 115-153.
Uras-Başer, M. ve Kaya, T. (2010). Okul müdürlerinin çatışma yönetim yöntemlerini kullanma sıklıkları ve bu yöntemlerin etkililiğine ilişkin öğretmen algıları, E-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (2), 83-91.
Zel, U. (2006). Kişilik ve liderlik (2. Bs.). Ankara: Nobel Yayıncılık.