Le fantastique de balzac à travers son réalisme dans l’enfant maudit

Rönesans ile başlayan ve 18. yüzyıl Aydınlanma Çağı ile birlikte kısa sürede toplumu etkileyen sanatsal, teknik ilerlemeler ile birlikte yeni yaşam biçimleri ve algılamalar oluşmuş böylece toplumsal yapı hızla değişmiştir. Ekonomik ve teknik açılımlar, yeni esin kaynakları yaratmıştır. Buna karşın, sanayi devriminin beraberinde getirdiği modernlik algısı, bireylerde anlama ve anlamlandırma sorunu gibi yeni arayışları beraberinde getirmiştir. Bireyin kendi varlığına sahip olduğu ilk günden bu yana, nesnesi ya da öznesi olduğu her olayı yansıtmak, dile getirmek isteği yadsınamaz bir gerçeklik olarak insanın en doğal ihtiyaçlarından biri olmuştur. Dolayısıyla fantastik yazın artık mucizelere, doğaüstü olaylara inanmayan, her şeyi us ve bilim yoluyla değerlendiren ve sorgulayan mantığın egemen olduğu bir dönemde, usun ve bilimin öngörülerine, getirdiği kurallara ve etiğe karşı bir tepki olarak doğmuştur. Yüzyıllarca Aristo ve Platon’un düşüncelerinin etkisi altında kalan batı toplumu artık insanı ve insan-evren, insan-toplum ilişkilerini yeni bir gözle sorgulama, algılananın özünü bulma ve ortaya çıkarma çabası içerisine girmiştir. Bir başka deyişle, fantastik yazının temelinde Aydınlanma Çağı ile başlayan ve 19.yüzyıl pozitivizminin neden olduğu bilinç rahatsızlığı yatmaktadır. Fantastik yazının ortaya çıkışında yaşanılan dünyaya duyulan çekince, rahatsızlık, bilinmezlikten doğan etki, korku ve bunun neden olduğu iç sıkıntısının ve huzursuzluğun başka bir şekilde dile getirilmesi yatmaktadır. Geleneksel anlatım biçimleri ve yazın bu bağlamda yetersiz kalmış, böylesi bir ortamda da fantastik yazın gelişmiştir. Başlangıç itibarıyla fantastik anlatılarda romantizm ve gerçekçilik gibi iki yazın akımının ön plana çıktığı görülmektedir. Fantastiğin ve romantizmin insanların duyarlılıklarına imtiyaz sağladığı ve aşırılıkları ön plana çıkardığı kuşku götürmezdir. Fantastiğin ve romantizmin birarada olmasının mantıklı gözükmesi yanında, gerçekçi yazarların doğaüstü ile ilgilenmeleri tuhaf gözükmektedir. Gerçekçi bir yazar olarak kabul edilen Balzac yaşadığı dönemin genel görünüşünü, kişilerini dizgeleştirip İnsanlık Komedyası adı altında sunmaya çalışmıştır. Tutkuların düzeneğini simgeleştirme, gerçekçiliği ve fantastiği harmanlama isteği buna dayanmıştır. Bu anlamda, İnsanlık Komedyası dağınık ve doğal bir fantastik içerir. Yazarın kişileri görünüşte günlük yaşamdan olan insanlardırlar ancak içlerinde şeytanlığı ya da melekliği barındırırlar ve sıra dışı, olağanüstü güçlere sahiptirler. Geleceği öngördükleri için, yapıt kimi anlarda fantastik bir görünüm kazanmaktadır. Böylelikle fantastik, Balzac’ın yazma serüvenini bütünüyle etkilemiş ve günlük yaşamın gizemlerini ortaya çıkarmadaki kararlı, tutkulu azmini ve mutlak bilgiye ulaşma isteğini ortaya çıkarmıştır. Balzac’ın fantastiği sunuş biçimleri oldukça zengindir ve İnsanlık Komedyası’nın genel metafiziksel düzlemi içerisinde fantastiğin anlamı ve ifadeleri görülmektedir.

The fantastic through realism in balzac’s the cursed child

Beginning with the Renaissance and continuing through the Age of Enlightenment in the 18th century artistic and technical developments that affected the society occurred. New life styles and perceptions appeared and thus social structure rapidly changed. Despite this, the idea of modernism that is brought by the industrial revolution led the individual to a new search for understanding and naming. Man’s desire to reflect and express the events that he is directly or indirectly involved in, undoubtedly, is his most natural need. Therefore, fantastic literature emerged as a reaction against the ethics and rules of a period that evaluates and questions things through reason and science, and that denies the presence of miracles and the supernatural. Influenced by the philosophy of Aristotle and Plato, the Western man began to question the universe, man-society relation from a new perspective to find the essence of what is perceived and to reveal it. In other words, in the basis of fantastic literature lies the disturbed consciousness that started with the Enlightenment and was heightened by the 19th century positivism. Fantastic literature is a different way of expressing the worry and anxiety caused by the dangers of the inhabited world, disturbance and fear caused by the uncanny. In this context, traditional narrative forms and literature could not comply with these and thus fantastic literature emerges. It is seen that romanticism and realism are the predominant movements in the early fantastic literature. It is undeniable that fantasy and romanticism privilege human sensitivity and bring forth the extremities. The co-existence of the fantastic and romantic seems logical, however, it is unusual to see the realist writers’ interest in the supernatural. Balzac, who is accepted to be a realist writer, tries to present the panorama of his age and its people under the title of Human Comedy. Symbolising the system of desires and the wish to mingle realism and the fantastic have their basis in that. In this respect, fantastic elements are dispersed in Human Comedy. The characters seem ordinary people, however, they have devilish and angelic qualities within themselves and they possess extraordinary powers. As they foresee the future, the novel at times gains a fantastic quality. Thus, the fantastic completely affects Balzac’s process of writing and reveals his desire to demystify the mysteries of daily life and to reach absolute knowledge. Balzac has various ways of presenting the fantastic, and the meaning and expression of the fantastic are visible on the metaphysical level of Human Comedy.

___

  • Androgyne. 11 Mai 2011. 16 Mayıs 2011 tarihinde http://fr.wikipedia.org adresinden erişildi.
  • Balzac, H. de (1925). La comédie humaine, Etudes philosophiques II. Paris: Louis Conard.
  • Caillois, R. (1977). Article « Fantastique », Encyclopédia universalis (art. 9-277), CD-ROM, Paris.
  • Castex, P-G. (1951). Le conte fantastique en France. Paris: Librairie José Corti.
  • Grivel, C. (t.y.). Enfant maudit. 16 Mayıs 2011 tarihinde http://www.v1.paris.fr adresinden erişildi.
  • Lagarde, A. et Michard, L. (1969). XIX Siècle. Paris: Collection Littéraire Bordas.
  • Lovecraft, H. P. (1969). Epouvante et surnaturel en littérature. Paris: Christian Bourgois Editeur.
  • Malrieu, J. (1992). Le fantastique. Paris: Hachette.
  • Milner, M. (2007). Le diable dans la littérature française. Paris: José Corti. Picon, G. (1962). Balzac par lui-même. Paris: Seuil.
  • Roman noir. 2 Avril 2011. 16 Mayıs 2011 tarihinde http://fr.wikipedia.org adresinden erişildi.
  • Todorov, T. (1970). Introduction à la littérature fantastique. Paris: Editions du Seuil.
  • Vax, L. (1960). L’art et la littérature fantastiques. Paris: Presses Universitaires de France.
  • Vax, L. (1964). La Séduction de l’etrange. Paris: Presses Universitaires de France.