'Ankara popülasyonunda" mine hipoplazisi ve boyuna büyüme arasındaki ilişki

Mine hipoplaziieri üzerine yapılan çalışmalar genellikle hastalığın epidemiyoiojisi ya da yaşam biçimiyle ilişkilendirme gibi sınırlı konulardır. Yaşayan bireylerde hastalığın sonuçlarına ilişkin çalışmalar son derece azdır. Bu çalışmada hipoplazi, fizyolojik stres göstergelerinden biri olarak kabul edilmiştir. Bu göstergeden yola çıkarak hipoplazinin çocuk ve bebeklerin boyuna büyümesi üzerine etkileri çalışılmıştır. Örnekiem. Ankara İlinde bulunan Hacettepe Üniversitesi Hastahanesi. Dr. Sami Ulus Çocuk Hastahanesi ve Zekai Tahir Burak Hastalıanesi'ne, Anandolu'nun çeşitli şehirlerinden gelen veyahut Ankara'da yaşayan ve herhangi başka bir sağlık nedeniyle başvuran bireyler arasından seçilmiştir. 400 bebek ve çocuğun dişleri mak-roskopik olarak incelenmiş, bebek ve çocukların boylan antropometrik esaslara uygun olarak ölçülmüştür. Hipoplazinin belirlenmesinde FDI indeksinin 4. Tipinden yararlanılmıştır. Süt dişlerini henüz çıkarmamış olan bebekler örnekleın grubuna dahil edilmemiştir. Bu nedenle ör-nekleın grubu 176'sı kız. 190'ı erkek çocuk olmak üzere toplam 366 bireyden oluşmaktadır.Boyuna büyümede cinsiyet önemli bir değişken olduğu için istatistiksel analiz bu doğrultuda yapılmıştır. Ancak daha güvenilir istatistiksel sonuçlara ulaşabilmek için cinsiyet farkı gözetmeksizin genel olarak da analiz edilmişlerdir. Ayrıca, bebek ve çocuklar yaşlarına göre de gruplara ayrılmıştır. Anadolu'nun çeşitli yerlerinden gelen ve Ankara'daki Hastanelere başvuranlar arasından seçilen örnekiem, "Ankara Popülasyonu" olarak adlandırılmıştır. Bu gruptaki erkek ve kız çocuklarının yaş gruplarına göre boyları ölçülmüş ve büyüme eğrileri çıkartılmıştır. Boyları ulusal ve uluslararası standartlarla karşılaştırılmışım Ayrıca hipoplazisi olan ve olmayan, kız ve erkek çocukları belirlenmiş, hipoplazisi olan çocuklardaki boyuna büyüme ile hipoplazisi olmayanların arasında farklılık cinsiyet esas alınarak belirlenmeye çalışılmıştır. Hipopitazİsi olan ve olmayan kız ve erkek çocukları boy uzunluklarına göre gruplanarak incelenmiştir. Sonuç olarak genel grupta ve erkek çocuklarında 10-11 yaş aralığında hipoplazisi olanların, olmayanlardan daha kısa oldukları gözlemlenmiştir. Bu gözlemin istatistiksel olarak anlamlı olduğu ortaya çıkmıştır (p< 0.05). Grup içerisindeki çeşitliliğin fazla olması ve/veya örneklem verilerinin yetersiz olması sebepleriyle diğer yaş gruplarında gözlemlenen farklılıklar anlamlı bulunmamıştır. Bu nedenle, hipoplazisi olan çocukların boyuna biiyüme açısından diğer çocuklardan geri kalmadıkları sonucuna varılabilir. Çocuk ve bebeklerde boyuna biiyüme bakımından geri kalma durumunda, fizyolojik stres tek başına yeterli bir faktör değildir.

The relationship between enamel hypoplasia and growth of height in "Ankara population"

Subjects of the studies on enamel hypoplasia are generally limited to the epidemiology of the disease or its relation to life standards. Studies about the consequences of hypoplasia on living individuals are rare. In this study, hypoplasia has been considered as one of the physiological stress indicators. By taking this indicator as the starting point of this study, die effects of hypoplasia on the growth of the height of infants and children have been examined. The sampling group is chosen among the individuals who applied to Hacettepe University Hospital. Dr. Sami Ulus Children Hospital and Zckai Tahir Burak Hospital for any health reasons in Ankara. The teeth of 400 infants and children were examined macroscopically and the height of these children was measured by taking anthropometric groundwork into consideration. In order to determine hypoplasia 411' type of FDl index is used. The infants who have not cut their first tooth yet have not been included in the sampling group. The sampling group, therefore, consisted of 176 girls and 190 boys; 366 children in total.As gender is an important variable in growth of height, statistical analysis was carried out accordingly. However, in order to obtain mote reliable statistical results, a general group that consisted of both genders was also analyzed. Similarly, the infants and children were grouped according to their ages. The heights of girls and boys are measured and their growth curves are calculated. These are compared with the national and international standards. Also children who have hypoplasia and who do not are identified to determine'the differences between both sexes on growth of height.Both girls and boys who have or do not have hypoplasia were grouped and examined according to their height. Consequently, it is observed that the children in the general group and children in boys group who are 10-11 years old and have hypoplasia are shorter than the children who do not have hypoplasia. This difference has been found to be statistically significant (p< 0.05). The differences observed İn other age groups have not been found significant since the sampling range was insufficient for the groups or the variations within the group were high. Therefore, it can be concluded that the children who have hypoplasia are not behind other children regarding the growth of height. Inadequate growth of height among children and infants cannot be explained only by physiological stress.

PDF

___

Acheson, R.M., Blanco. R.A., Canosa, C. ve Salamon, J. B. (1974). Height, weight, and lines of arrested growth in young Guatemalan children. American Journal of Physical Anthropology, 40, 39-48.
Bektaş, Y. ve Akın, G. (2005). Ankara'da üst sosyoekonomik düzey 10-17 yaş grubu çocuklarının boy ve ağırlık değerleri. Ankara Üniversitesi Dil vc Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 45(1), 97-113.
Binbaşıoğlu, C.O. (1939). Ankara'da İlkokul çocuklarının beden gelişimi üzerine bilince leme. Ankara: Sanat Basımevi.
Blakey, M.L., Leslie T.E. ve Reidy, J.R (1994). Frequency and choronological distribution of dental enamel hypoplasia in ensalved African Americans: A test of the weaning hypothesis. American Journal of Physical Anthropology, 95, 371-383.
Bostancı, E.Y. (1954). Ankara'da Türk okul çağlarında boy büyümesi üzerine bir araştırma. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 12 (1-2), 41-75.
Bruce, L. ve Lieberman, L. S. (1987). Nutritional anthropometry and dietary intake of children from the Las Cuevas region of Dominican Republic. Archivos Latinoamericanos de Nutricion, 37, 250-258.
Buikstra, J. ve Cook, D. (1980). Paleopathology: An American account. Annual Review of Anthropology, 9, 433-470.
Btiyükkarakaya, A.M. (2011). Eski insan topluluklarında stres göstergelerinin incelenmesi: İkiztepe ve Tas masör örnekleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi).Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara
Clark, G.A. (1981). The paleoepidemİology of Harris lines in Dickson Mmund infant child populations, and tibial growth. American Journal of Physical Anthropology, 54. 209.
Clarke, S.K. (1980). Early childhood morbidity trends in prehistoric population. Human Biology, 52, 78-85.
Çınar, N. (1939). Ankara, Devrim İlkokul talebelerinden 433 kız ve erkek çocuk üzerinde antropometrik bir tetkik ve neticeleri. Türk Antropoloji Mecmuası, 19-22, 67-77.
Dobncy, K.M, ve Ervynck, A. (2000). Interpreting developmental stress in archaeological pigs; The chronology of linear enamel hypoplasia. Journal of Archaeological Science, 27, 597-607.
Duray, M.S. (1996). Dental indicators of stress and reduced age at death in prehistoric native Americans. American Journal of Physical Anthropology, 99, 275-286.
Duyar, İ. (1999). Türkiye fiziksel büyüme araştırmaları bibliyografyası. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Dergisi, 39, 103-129.
Duyar, İ. (2010). Growth studies in Turkey (1917-2007): An anthropological perspective. Eurasian Journal of Anthropology, 1(2), 59-78.
Federation Dcntaire International (FDI). (1982)" An epidemiological index of developmental defects of dental enamel (DDE). International Dented Journal. 32,159-167.
Floyd, B. (2007). Focused life history data and linear enamel hypoplasia to help explain intergenerational variation in relative leg length within Taiwanese families. American Journal of Human Biology, 19, 358-375.
Floyd, B. veLittleton, J. (2005). Linear enamel hypoplasia and growth in an Avustalian Aborginal community: Not so small, but not so healthy either. Annals of Human Biology, 33(4), 424-443.
Gibbon, V. E., Gallagher, A. ve Huffman, T. N. (2012). Bioarchaeological analysis of iron age human skeletons from Zambia. International Journal of Osteoarchaeology, Published Online in Wiley Online Library D01:10. 1002/oa 2231. http:// onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/oa.2231/pdf, 6 Mart 2012.
Gindhart, P. S. (1973). Growth standart for the Tibia and Radius in children aged one mounth through eighteen years. American Journal of Physical Anthropology, 39, 41-48.
Goodman, A. H., Armelagos , G. J. ve. Rose, J. D. (1980). Enamel hypoplasia as indicators of stress in three prehistoric population from Illinois. Human Biology, 52,515-528.
Goodman, A. H. ve Clark , G. A. (1981). Harris lines as indicators of stress in prehistoric Illinois populations. Biocultural adaptation comprehensive approaches to skeletal analysis. University of Massachusetts Department of Anthropology Research Reports, 2, 35-46.
Goodman, A.H., Martin, D.L., Armelagos, G.J. ve Clarke, G. (1984). Indications of stress from bone and teeth. M.N Cohen ve GJ Armelagos (Eds.). Paleopathology at the origins of agriculture içinde (ss.271-305). London: Academic Press.
Goodman. A. H. veRose.J.C. (1990).Assessement of systemic physiological perturbations from dental enamei hypoplasias and associated histological stuructures. Yearbook of Physical Anthropology, 33, 59-110.
Goodman. A.H. ve Rose, J.C.( 1991). Dental enamel hypoplasias as indicators of nutritional status. M.A.Kelley ve C.S. Larsen (Ed.). Advances in dental anthropology içinde (ss.7-19). New York: Willey-Liss.
Gökçül, N. (1939). Ankara. İsmetpaşa İlkokul talebelerinde 433 kız ve erkek Türk çocuğu üzerinde antropometrik araştırmalar ve neticeleri. Türk Antropoloji Mecmuası, 19-22. 36-46.
Guatelli-Steinberg, D. (2001). What can developmental defects of enamel reveal about physiological stress in nonhuman primates?. Evalutionaiy Anthropology, 10, 138-151.
Gültekin, T. (1999). Ankara'da düşük sosyoekonomik düzeydeki 7-17 yaş grubu okul çağı çocuklarında deri kıvrımı kalınlığı değerleri. Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi, Dil Tarih ve Coğrafya Fakültesi, Antropoloji Böl ti mü, Ankara.
Hutchinson, D.L. ve Larsen, C. S. (1988). Determiııa'tion of stress episode duration from linear enamel hypoplasias: A case study from St. Catherines Island Georgia. Human Biology, 60, 93-110.
Kayış, B. (1939). İlkokul öğrencilerinin boyutsal ölçülerinin saptanması. Ankara: TÜBİTAK Rapor No: h 128,
King, T., Humphrey, L. T. ve Hillson, S. (2005). Linear enamel hypoplasia as indicators of systemic physiological stress: Evidence from two known age-at-death populations from post-medieval London. American Journal of Physical Anthropology,128, 547-559.
Lacruz, R.S.,. Rozzi, F. R. ve. Bromage, T. G. (2005). Dental enamel hypoplasia, age at death and weaning in the toung child. South African Journal of Science, 101, 567-570.
Lanphear, M. K. (1990). Frequency and distribution of enamel hypoplasias in a historic skeletal sample. American Journal of Physical Anthropology, 81, 35-43.
Larsen, C.S. (1991). Stress and deprivation during the years of growth and development and adulthood. C. S. Larsen (Ed.). Bioarchaeology: Interpreting Behavior from the Human Skeleton içinde (ss-6-61). UK. Cambridge, Cambridge University Press.
Liebe-Harkort, C. (2010). Cribra orbitalia, sinusitis and linear enamel hypoplasia in Swedish Roman iron age adults and subadults. international Journal of Osteoarcluieology, Published Online in Wiley Online Library, DOI: 10.1002/ oa.1209. http://onlinelibraiywiley.com/doi/10.1002/oa.1209/pdf, 4 Ekim 2010.
Lukacs, J. R. (1991). Lokalized enamel hypoplasia of human deciduous canine Tteth: pre valance and pattern of expression in rural Pakistan. Human Biology, 62, 513-522.
Lukacs, J. R., Walimbe, S. R. ve Floyd, B. (2001). Epidemiology of enamel hypoplasia in deciduous teeth: Explaning variation in prevalence in Western India. American Journal of Physical Anthropology, 13, 788-807.
Magennis, A.L. (1990). Growth velocity as a factor influencing the formation of transverse lines. American Journal of Physical Anthropology, 81, 262
Malville, N.J. (1997). Enamel hypoplasia in ancestral puebloan populations from Southwestern Colorado: 1. Permanent dentition. American Journal of Physical Anthropology, 102, 351-367.
Mareslı, M. (1955). Linear growth of long bone of extremities from infancy through adolesence. American Journal of Diseases of Children, 89, 725-742.
Martin, D.L., Goodman, A.H. ve Armelagos. G. J. (1985). Skeletal pathologies as indicators of quality and of diet. R.l. Jr Gilbert vc J.H. Mielke (Eds.), The analysis of Prehistoric diets içinde (ss. 27-40). Orlando,USA,: Academic Press.
McEvan, J. M., Mays, S. ve Blake, G. M. (2005). The relationship of bone mineral density and other growth parameters to stress indicators in a Medieval Juvenile population. International Journal of Osteoarchaeology, 15, 155-163.
Mensforth, R.P. (1985). Relative tibia long bone growth in the Libbcn and Bt-5 prehistoric skeletal populations. American Journal of Physical Anthropology, 68, 247-262,
Moggi-Ceehi, J., Paccıani, E. vc Cisternas, P. (1994). Enarnel hypoplasia and age at weanning in 19the century Florance, Italy. American Journal of Physical Anthropology, 93, 299-306.
Nashed. S. ve Bertaıı, M, (1968), Growth nacl physical development of primary school children in Etimesgut, Turkey. The Turkish Journal of Pediatrics. 10, 101-115.
Neiburger, E.J. (1990). Enamel hypoplasias: Poor indicators of dietary stress. American Journal of Physical Anthropology, 82, 231-233.
Neyzi, O ve Ertuğrul, T. (1989). Pediatri. Ankara: Nobel Tıp Kitabevi.
Neyzi, O., ve diğerleri (2008). Türk çocuklarında vücut ağırlığı, boy uzunluğu, baş çevresi ve vücut kitle indeksi referans değerleri. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi, 51, 1-14.
Niven, L.B. (2002). Enamel hypoplasia in bison: Paieoccological implications for modelling hunter-gatherer procurement and processing on the northwestern plains. Archaeozoologica, 11, 101-112.
Odendaal, T. F., Chinsamy, A. ve Lee-Thorp, J. (2004). High prevalence of enamel hypoplasia in an early pliosene giraffid (Sivatherium Hendeyi) from South Africa. Journal of Vertebrate Paleontology, 24(1), 235-244.
Oyamada, J.ve diğerleri (2008). Pathology of deciduous teeth in the samurai and commoner children of early modern Japan. Anthropological Science, 116 (1), 9-15.
Pekcan, G, (1983). 10-12 Yaş grubu ilkokul çocuklarının beslenme ve sağlık durumları üzerine bir araştırma. Beslenme ve Diyet Dergisi, 12, 43-56.
Prader.A., Tanner J.M. ve Von Harnack, G. A. (1963). Catch-up growth following illness or starvation. Journal of Pediatrics. 62, 646-659.
Prince, A. (1996). EnfcksiyoneJ hastalıklar. Behrman R. E. ve R.M. Kliegmen (Eds.). Essentials of Pediatrics içinde (ss. 35-39). Nobel Tip Kitabevleri.
Rathbun, T. A. (1987). Health and disease at a South Carolina plantation 1840-1870. American Journal of Physical Anthropology, 74, 239-253.
Robb, J., Bigazzi, R„ Lazzarini,L., Scarsini, C. ve Sonego, F. (2001). Social status and biological status: A comparsion of grave goods and skeletal idicators from pontencagnano. American Journal of Physical Anthropology, 115, 213-222.
Schultz, M. ve diğerleri (1998). Enamel hypoplasias in archaeological skeletal remains. Alt, W. K. Friedrich W. Rösing, M. Teschler-Nicola (Eds.), Dental an tropology içinde (s. 147) . New York: Prospects Springer Wien.
Starling A. P. ve Stock, J. T. (2007). Dental indicators of heal t and stress in early Eagyptian and Nubian agriculturalists: A difficult transition and gradual recovery. American Journal of Physical Anthropology, 134, 520-528.
Tanner. J.M., Harrison, G.A.. Pilbeam D.R. ve. Baker. R'T. (1988). The human growth curve. Human biology içinde (ss. 339-361). Oxford, Oxford University Press.
Temple, D.H. (2008). What can variation in stature reveal about enviromental differences between prehistoric Jomon foragers? Understanding the impact of systemic stress on developmental stability. American Journal of Human Biology, 20, 431-439.
Tershakoveç,A.M. veStallings, V. A. (1996). Çocukta beslenme ve beslenme bozuklukları. R. E. Behrman ve R.M. Kliegman (Eds.), Essentials of pediatrics içinde (ss. 21-41 . Ankara: Nobel Tip Kitabevleri.
Upex, B„ Balasse, M., Tresset,A., Arbuckfe, B. ve Dobney, K. (2012). Protocol for recording enamel hypoplasia in modem and archaeological caprine populations. International Journal of Osteoarchaeology, Published online in Wiley Online Library, DOI: I0.1002/oa.2227. http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/ oa.2227/pdf, 24 Ocak 2012
Vercellotti G., Stout,S. D., Boano, R. ve Sciulli, P.W. (2011). Introapopulation variation in stature and body proporsion: Social status and sex differences in an Italian medieval population (Trino Vereellese, VC). American Journal of Physical Anthropology, 145, 203-214.
Weitz, C.A. ve Garruto, R. M. (2004). Growth of han migrants at hight altitute in central Asia. American Journal of Human Biology, 16, 405-419.
Wit, J.M., W. Kiess, P. Mullis (2011). Genetic evalution of short stature. Best-Practice & Research Clinical Endocrinology & Metabolism, 25, 1-17.
Wood, L. (1996). Frequency and chronological distribution of linear enamel hypoplasia in North American colonial skeletal sample. American Journal of Physical Anthropology, 100, 247-259.
Zhou, L. ve Corruccini, R.S. (1998). Enamel hypoplasias related to famine stress in living Chinese. American Journal of Physical Anthropology, 10, 723-733.