Hasta Bakım Yükü: Alzheimer Hastalarına Bakım Verenler Arasında Bir Çalışma
Alzheimer hastalığı, genellikle 65 yaş üstü bireylerde görülen, kısaca beyin dokularında oluşan tahribat ile kişinin özellikle bilincinde her geçen gün kötüleşen bir tablo sonucu kaybına neden olan nörolojik bir hastalıktır. Alzheimer hastaları, hastalıkları ilerledikçe hayatlarını yalnız başlarına yürütemedikleri için yakınlarına hasta bakımında büyük sorumluluklar düşmektedir ve bu durum, hasta yakınlarını olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, Alzheimer hastalarına bakım veren yakınlarının yaşadıkları hasta bakım verme yükünü tespit etmektir. Bakım yükünü belirlemek için Zarit Bakıcı Yük Ölçeği kullanılmıştır. Bu ölçekle bakım veren hasta yakınlarının, ‘Ruhsal Gerginlik ve Özel Yaşamın Bozulması’, ‘Sinirlilik ve Kısıtlanmışlık’, ‘Toplumsal İlişkilerde Bozulma’, ‘Ekonomik Yük’ ve ‘Bağımlılık’ alt boyutlarında karşı karşıya kaldıkları bakım yükü değerlendirilmektedir. Çalışma amacına yönelik veriler, hazırlanan anketler aracılığı ile araştırmacılar tarafından gönüllü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden hasta yakınları ile gerçekleştirilen yüz yüze görüşmelerle toplanmıştır. Çalışma sonunda, hasta yakınlarının yaklaşık 1/3’ünde bakım verme yükü çok az veya hafif olarak bulunmuştur. Ayrıca hasta yakınları kendilerini eski hayatlarına oranla daha izole, daha sinirli, daha kısıtlanmış ve maddi anlamda da sıkıntı yaşadıklarını belirtmişlerdir.
___
- 1. Akpınar B. (2009) Alzheimer Hastalığı Olan Bireye Bakım Verenlerin Cinsiyetinin
Bakım Veren Yükü Üzerine Etkisi. T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi Sağlık Bilimleri
Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
2. Akyar İ. ve Akdemir N. (2009) Alzheimer Hastalarına Bakım Verenlerin Yaşadıkları
Güçlükler. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Hemşirelik Dergisi, 32-
49.
3. Almberg B., Jansson W., Grafström M. and Windblad B. (1998) Differences Between
and Within Genders in Caregiving Strain: A Comparison Between Caregivers of
Demented and Non-caregivers of Non-demented Elderly People. Journal of Advanced
Nursing 28(4): 849-858.
4. Alzheimer Society of Canada (2013) Progression Late Stages Toronto: Alzheimer
Society of Canada.
5. Baumgarten M., Battista R. N., Infante-Rivard C., Hanley J. A., Becker R., Bilker W. B.
and Gauthier S. (1997) Use of Physician Services Among Family Caregivers of Elderly
Persons with Dementia. Journal of Clinical Epidemiology 50(11): 1265-1272.
6. Chumbler N., Grimm J., Cody M. and Beck C. (2003) Gender, Kinship and Caregiver
Burden: The Case of Community-Dwelling, Memory-Impaired Seniors. International
Journal of Geriatric Psychiatry 18(8): 722-732.
7. Clyburn L. D., Stones M. J., Hadjistavropoulos T. and Tuokko H. (2000) Predicting
Caregiver Burden and Depression in Alzheimer’s Disease. Journal of Gerontolog
55(1): 2-13.
8. Coen R. F., Swanwick G. R. J., O’Boyle C. A. and Coakley D. (1997) Behaviour
Disturbance and Other Predictors of Carer Burden in Alzheimer’s Disease.
International Journal of Geriatric Psychiatry 12(3): 331-336.
9. Croog S. H., Burleson J. A., Sudilovsky A. and Baume R. M. (2006) Spouse Caregivers
of Alzheimer Patients: Problem Responses to Caregiver Burden. Aging & Mental
Health 10(2): 87-100
10. Erbay E. (2013). Alzheimerlı Hasta Yakını Olmak. Akademik Geriatri Dergisi 5(2):
57-63.
11. Etters L., Goodall D. and Harrison B. E. (2008) Caregiver Burden Among Dementia
Patient Caregivers: A Review of the Literature. Journal of the American Academy of
Nurse Practitioners 20(8): 423-428.
12. Gallicchio L., Siddiqi N., Langenberg P. and Baumgarten M. (2002) Gender
Differences in Berden and Depression Among Informal Caregivers of Demented Elders
in the Community. International Journal of Geriatric Psychiatry 17(2): 154-163.
13. Georges J., Jansen S., Jackson J., Meyrieux A., Sadowska A. and Selmes M. (2008)
Alzheimer’s Disease in Real Life – The Dementia Carer’s Survey. International
Journal of Geriatric Psychiatry 23(5): 546-551.
14. Jönsson L., Jönhagen M. E., Kilander L., Soininen H., Hallikainen M., Waldemar G.,
Nygaard H., Andereasen N., Winblad B. and Wimo A. (2006) Determinants of Costs of
Care for Patients with Alzheimer’s Disease. International Journal of Geriatric
Psychiatry 21(5): 449-459.
15. Kasuya R. T., Polgar-Bailey P., and Takeuchi R. (2000) Caregiver Burden and Burnout
A Guide For Primary Care Physicians. Postgraduate Medicine 108(7): 119-123.
16. Kasper J. D., Freedman V. A. and Spillman B. C. (2014) Disability and Care Needs of
Older Americans by Dementia Status: An Analysis of the 2011 National Health
and Aging Trends Study. Washington D.C.: U.S. Department of Health and Human
Services Assistant Secretary for Planning and Evaluation Office of Disability, Aging
and Long-Term Care Policy.
17. Korkut Y. ve Berk Ö. S. (2009) Alzheimer Hastalarına ve Sağlıklı Yaşlılara Bakım
Veren Kadın Yakınlarda Bakım Verme Tarzı, Problem Çözme Stratejileri, Öfke
Tarzları ve Sağlık Durumunun İncelenmesi. Türk Geriatri Dergis, 12(1): 1-12.
18. Mayo Clinic (2015, 11 24). Alzheimer's Stages: How the Disease Progresses.
http://www.mayoclinic.org/alzheimers-stages/art-20048448?pg=2 (Erişim Tarihi:
04.01.2016)
19. Özer N., Yurttaş A., and Akyıl Ç. R. (2012) Psychometric Evaluation of the Turkish
Version of the Zarit Burden Interview (ZBI) in Family Caregivers of Inpatients in
Medical and Surgical Clinics. Journal of Transcultural Nursing 23(1): 65-71.
20. Özlü A., Yıldız M. and Aker T. (2009) Zarit Bakıcı Yük Ölçeğinin Şizofreni Hasta
Yakınlarında Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. Nöropsikiyatri Arşivi 46(Özel
sayı): 38-42.
21. Pang F. C., Chow T. W., Cummings J. L., Leung V. Y., Chiu H. K., Lam L. W., Chen
Q. L., Tai C. T., Chen L. W., Wang S. J. and Fuh J. L. (2002) Effect of
Neuropsychiatric Symptoms of Alzheimer's Disease on Chinese and American
Caregivers. International Journal of Geriatric Psychiatry 17(1): 29-34.
22. Papastavrou E., Kalokerinou A., Papacostas S. S., Tsangari H. and Sourtzi P. (2007)
Caring for a Relative with Dementia: Family Caregiver Burden. Journal of Advenced
Nursing 58(5): 446-457.
23. Seltzer B., Vasterling J. J., Yoder J. and Thompson K. A. (1997) Awareness of Deficit
in Alzheimer’s Discare: Relation to Caregiver Burden. The Gerontologist 37(1): 20-24.
24. Sezer C. ve Memiş L. (2001) Alzheimer Hastalığı Histopatolojisi. Demans Dergisi, 42-
49.
25. Takano M. and Arai H. (2005) Gender Differences and Caregivers' Burden in Early-
Onset Alzheimer's Disease. Psychogeriatrics 5(3): 73-77.
26. Tanji H., Ootsuki M., Matsui T., Maruyama M., Nemoto M., Seki T., Iwasaki K., Arai
H. and Sasaki H. (2005) Dementia Caregivers’ Burdens and Use Of Public Services.
Geriatrics and Gerontology International 5(2): 94-98.
27. Thompson R. L., Lewis S. L., Murphy M. R., Hale J. M., Backwell P. H., Acton G. J.,
Clough D. H., Patrick G. J. and Bonner P. N. (2004) Are There Sex Differences in
Emotional and Biological Responses in Spousal Caregivers of Patients with Alzheimer's
Disease. Biological Research for Nursing 5(4): 319-330.
28. Tornatore J. and Grant L. (2002) Burden Among Family Caregivers of Persons with
Alzheimer's Disease in Nursing Homes. The Gerontologist 42(4): 497-506.
29. U.S. Senate Select Committee on Aging (1988) Exploding the Myths: Caregiving in
America. Washington D.C.: U.S. Government Printing Office.
30. Yalçın E., Yalçın M. B., Dikici, M. F. ve Şahin M. E. (2005) Alzheimer Hastasıyla
Yaşamak. Türkiye Aile Hekimliği Dergisi 9(4): 167-173.
31. Zarit S. H., Reever K. E. and Bach-Peterson J. (1980) Relatives of the Impaired Elderly:
Correlates of Feelings of Burden. The Gerontologist 20(6): 649-655.