SARYA'NIN GÜLLERİ / ROSES OF GÜLSARYA

KARAHANÖzetMakalemizin konusı.tnu oluşturan Gülsarya kilimlerinin adını ilk defa Saryaisminde bir bayanın dokuduğu kilimden aldığı sanılmaktadır. Bu dokumaların anaunsurunu üzerlerinde taşıdıkları elibelinde ya da Sarya Gülü motiflerioluştunnaktadır. Motifler renklerin de yardımıyla yamuk dörtgen şekillerioluşturacak şekilde kompoze edilmiştir.Kilimlerde yün ve ağırlıklı olarak doğal boyalar kullanılmaktadır. Lacivert,kahverengi, siyah, kınnızı , beyaz ana renklerin yanında yeşil, sarı, mavi, bordogibi diğer renkler de bulunmaktadır. Kilimler taban, divan, yolluk, sofra, yastık gibiçeşitlere ayrılmaktadır.Elibelinde ya da Sarya Gü1ü denilen motifler kilimlerin tamamındagörülmektedir. Fakat b motiflerin sıralınışı kilimlere kimlik kazandırmaktadır.Gülsarya kilimlerinde elibelindenin yanında, örümcek, koçbaşı, yıldız, kurağzı,deve ayağı, keçi ayağı, beştaş, tarak motifleri de bulunmaktadır.Kilim zeminini çevreleyen bordurlerin sayısı genelolarak bir tanedir. Eskikilimlerde uzun ve kısa kenarlarda yer alan motifler değişirken, yeni kilimlerde heriki kenarda aynı motifler tekrar edilmektedir.Teknolojiye yenik düşen pek çok el sanatı ürüiılerine baktığımızda, Van'dakikilim örneklerinden Gülsaryaların gelenekselolarak yaşatılmaya çalışıldığınıgörmekteyiz. Bu durumun devam edebilmesi için dokuyuculara desenleri vekompozisyonları bozulmamış örneklerin verilmesi yöresel değerlerinkorunmasında buyük etken olacaktır.Anahtar Kelimeler: Van, Renk, Kilim, BordUr:Çift Kanat, Sarya Motifi Abstractlt is assumed that the subject of our article, Gülsarya Kilims, has fırst takenits n.ame after th kilims woven by a woman called Sarya.Sarya Rose and hand-on waist motifs comprise the main features of thesekilims. The motifs were composed in a way to form irregular rectangular patternswith the help ~f colours.Wool and heavily natural dyes are used in the kilims. Besides main coloursdark blue, brown, black, red and white, other colours such as green, yellow, blueand claret red were also used. The kilims are in various types; floor, sofa, runnertableeloth and pillow kilims.Hands-on-waist and Sarya Rose motifs are seen in all of the kilims. Vet, theorder of the motifs give the kilims an identity. Iri Gülsarya kilims besides hand-onwaistmotif, motifs called spider, rams's head, star, wolfs mouth, camel-Ieg, goatleg, fıve-stones, and comb are also seen.'The number ofborders surrounding the kilim background is generailyone. Inthe old kilims, while the motifs on the long and short sides change, the same motifsare repeated on both sides in the n~w ones.Looking at the products of many hand-crafts, weakened by technologicaladvances, we see that Gülsarya, of the kilim examples from Van is being helped tosurvive In order to continue the productiop of these kilims it is vital to giveweavers origina! examples of patterns and composition of kilims to protect theloca! values of the region.Key Words: Van, Colour, Kilim (pileless carpet), Border, Both Side, SaryaMotifs
Anahtar Kelimeler:

-