Çağdaş Sanatta Yazı Seramik Malzemenin Plastik Dili Üzerinden Bir Değerlendirme

MÖ yaklaşık 3000’lerde Sümerler tarafından geliştirilen yazı, bir bellek yardımcısı ve iletişim aracıdır. Tarihsel olayların belgelenmesinde, edebi metinlerin, mitlerin, dini ilahilerin bu güne ve geleceğe aktarılmasında önem taşır. 20. Yüzyılın başlarında yazı edebiyatın alanından sızarak, Kübist ve Dadaist sanatçıların çalışmalarında plastik yapıyı zenginleştiren görsel bir imgeye dönüşmüştür. Yüzyılın ikinci yarısında ise izleyicinin estetik deneyimden ziyade, zihinsel bir sorgulama sürecine yönlendirildiği kavramsal çalışmalarda başat bir öge olarak öne çıkmaktadır. Joseph Kosuth, Lawrence Weiner’ın çalışmalarında sanatsal temsilin yerini alan metin, geçtiğimiz yüzyılın sanatında bir kırılma oluşturmuştur. Bu kırılmanın etkisi resimden heykele, performanstan seramik sanatına değin yayılır. Üretimlerinde seramik malzemenin dilini ve tarihsel bağlamını kullanan Patrick King, Jeanne Opgenhaffen, Marianne Requena gibi sanatçıların çalışmalarında yazıyı hem plastik bir unsur, hem de dilsel bir ifade aracı olarak karşımıza çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Çağdaş Sanat, Yazı ve Sanat, Metin, Çağdaş Seramik

Inscriptions in Contemporary Art: An Evaluation on The Plastic Language of Ceramic Works

Inscription developed by the Sumerians around 3000 BC is a helper for memory, and a thinking and communication tool. It is important for transferring historical events, myths and religious hymns to the future. At the beginning of the 20th century, inscriptions became a visual image that enriched the plastic structure in the works of Cubist and Dadaist artists. In the second half of the 20th century in the conceptual studies where the audience is directed to a process of mental inquiry rather than aesthetic experience, it stands out as a dominant element. In the conceptual works of Joseph Kosuth, Lawrence Weiner, and of Cengiz Cekil, ‘text’ replaces of artistic representation. Artists such as Patric King, Jeanne Opgenhaffen and Marianne Requena use the plastic language and historical context of ceramic material in their works, and in these kind of works, text and inscription appear as a plastic element and a visual image.

Keywords:

Contemporary Art Inscription, Inscription and Art, Text, Contemporary Ceramic,

PDF

___

Ağatekin, E. (2013). Aşkın damakta kalan tadı. [Blog yazısı]. Erişim adresi: https://www.behance.net/gallery/ 12103437/The-Flavor-of-Love-Remaining-on-the-Palate
Altınyıldız Artun, N., & Artun, A. (2018). Dada klavuz 1913-1923 Münih, Zürih, Berlin, Paris. İstanbul: İletişim Yayınları.
Altunok, Ö. (2015, 10 Kasım). Cengiz Çekil: Sanat yazanların ilgilendiği sanatçılardan değilim galiba... Radikal. Erişim adresi: http://www.radikal.com.tr/kultur/cengiz-cekil-sanat-yazanlarin-ilgilendigi-sanatcilardan-degilim-galiba-1469813/
Art. (2009). Art of the Islamic world Erişim adresi: https://www.brooklynmuseum.org/opencollection/objects/ 125958
Başar, S. (2018). Çağdaş sanatta eleştirel bir dil olarak ironi ve seramik sanatındaki yansımaları. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi, 41, 154-165. doi: https://doi.org/10.32547/ataunigsed. 454525
Biennale Internationale De La Ceramique. (t.y.). Marianne Requena. Erişim adresi: http://www.biennale-ceramique.com/2016/ceramistes/requena_marianne.html
Bulut, L. (1994). Kabartma Desenli Samsat Ortaçağ Seramikleri. Ege Üniversitesi Sanat Tarihi Dergisi, Sayı: VII, s.1-18.
Cengiz Çekil MOMA’da. (2011, 5 Nisan). NTV Haber Bülteni. Erişim adresi: https://www.ntv.com.tr/turkiye/ cengiz-cekil-momada,yKEba53MmU-y64bSnuZPDQ
Charleston, R. (1977). World ceramics: an illustrated history. New York: Hamilyn Publishing.
Chiarini, S. (2018). The so-called nonsense inscriptions on ancient greek vases between paideia and paidia. Boston: Leiden Brill.
Clare, L. (2019). Göbekli Tepe. [Blog yazısı]. Erişim adresi: http://webcache.googleusercontent.com/search?q= cache:XJHCRC8W5EcJ:http://sanliurfamuzesi.gov.tr/TR-178663/gobeklitepe.html%2Bgöbekli+tepe+ tarihi&safe=active&hl=tr&gbv=2&ct=clnk
Georges, J. (2010). Yazı insanlığın belleği. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
Giray, K. (2001). Ergin İnan. İstanbul: İş Bankası Yayınları.
Graber, O. (1988). İslam sanatının oluşumu. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
Kataoka, M. (2012). Acording what?. D. Horowithz (Ed.), Ai Weiwei (s.8-22) içinde. Hong Kong: Prestel Publishing.
Kleiner, F. S. (2010). Gardner's art through the ages: the western perspective (Wadswarth cengage learning). Boston: Clark Baxter.
Madra, B. (2012). Joseph Kosuth. [Blog yazısı]. Erişim adresi: http://www.beralmadra.net/exhibitions/joseph-kosuth/
Okur, E. (2007). Seramik sanatında bir tasarım ögesi olarak yazının kullanımı (Sanatta Yeterlik Tezi). Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir. YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 211492).
Peterson, T. G., & Mathews, P. (2008). Sanat tarihinin feminist eleştirisi. A. Antmen (Ed.), Sanat cinsiyet: sanat tarihi ve feminist eleştiri (s. 13-75) içinde. İstanbul: İletişim Yayınları.
Schvalberg, S. (2019). Les Corps De Colette Biquand. Erişim adresi: https://paragone.hypotheses.org/4631 Scott, P. (2001). Painted clay. London: A & C Black Publishers.
Stokstad, M. (1995). Art history. New York: Harry N. Abrahams Publishing.
Strawczynski, N. (1998). L'inscription comme élément décomposition. Mètis. Anthropologie des mondes grecs anciens, 13, 107-121.
Voutiras, E. (2007). The Introduction of The Alphabet. A.-F. C. A.-Ph Christidēs (Ed.), in A history of ancient Greek: from the beginnings to late antiquity (p. 266-277). New York: Cambrigh University Press.
Watson, O. (2004). Ceramics from islamic lands. London: A&Black Publishes.
Görsel 1. Eyck, J.V (Sanatçı). (1434), Arnolfini’nin evlenmesi, [Yağlı boya]. Erişim adresi: https://www. tarihlisanat.com/ jan-van-eyck-arnolfini-nin-evlenmesi/
Görsel 2. Françoise vazosu. (İş). (MÖ 570-560), [Seramik]. Erişim adresi: https://www.florenceinferno. com/wp-content/uploads/2014/04/aiace_carrying_-the-body_of_achille.jpg, https://www.ascsa.edu.gr/ uploads/media/hesperia/hesperia.80.3.0491.pdf
Görsel 3. Lüsterli tabak. (İş). (13. Yüzyıl) Tebriz, 8.6 x 33cm, [Seramik]. Brooklyn Müzesi. Erişim adresi: https://www.brooklynmuseum.org/opencollection/objects/125958
Görsel 4. Braque, G. (Sanatçı). Violin and pipe (1913), [Yağlı boya]. Erişim adresi: https://mymodernmet.com/ collage-art-collage/
Görsel 5. Hausman, R., (Sanatçı). (1919), [Kolaj]. Erişim adresi: https://www.google.com/search?q=Raoul+ hausman+art&safe=active&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwiX16nqsTjAhWMp4sKHWduCeUQ_AUIESgB&biw=1062&bih=519#imgdii=9hVJll2jNf3W3M:&imgrc=v-drI6586KiTEM:
Görsel 6. Kosuth, J., (Sanatçı). (2012), Uyanma. Erişim adresi: http://www.beralmadra.net/exhibitions/joseph-kosuth/ Görsel 7. Çekil, C., (Sanatçı). (1976), Günce. Erişim adresi: https://www.flickr.com/photos/saltonline/ 37353815394/in/photolist
Görsel 8. Weiwei, A., (Sanatçı). (1997), Coca Cola logolu kap, [Seramik]. Erişim adresi: http://www. chipstone.org/article.php/479/Ceramics-in-America-2011/Mind-Mud:-Ai-Weiwei%27s-Conceptual-Ceramics
Görsel 9. Opgenhaffen, J. (Sanatçı). (1995), Kayıp cennet, [Seramik]. Kaynak: Schot, P. Painted Clay, A & C Black Publishers, s.160
Görsel 10. King, P., (Sanatçı). (1993-95), Saraybosna, [Seramik]. Erişim adresi: https://www.ceramics-online. ch/patrick-king/gallery/
Görsel 11. King, P., (Sanatçı). (1993-95), Saraybosna, detay, [Seramik]. Erişim adresi: https://www.ceramics-online.ch/patrick-king/gallery/
Görsel 12. Requena, M., (Sanatçı). (1990), [Seramik]. Erişim: http://biennale-ceramique.com/2016/ceramistes/ requena_marianne.html
Görsel 13. Kahraman, D., (Sanatçı). Bulut geçti I, [Seramik]. Erişim adresi: https://www.behance.net/ duygukahraman
Görsel 14. Kahraman, D., (Sanatçı). Bulut geçti II, [Seramik]. Erişim adresi: https://www.behance.net/ duygukahraman
Görsel 15. Biquand, C. (Sanatçı). [Seramik]. Erişim adresi: https://www.google.com/search?safe=active&tbm= isch&sa=1&ei=gmBEXcGLMMqYacTzqNAJ&q=colette+biquand+ceramic&oq=+Colette+Biquand&gs_l=img.1.1.35i39l2.48688.48688..50823...0.0..0.139.139.0j1......0....1..gws-wiz
Görsel 16. Biquand, C. (Sanatçı). [Seramik]. Erişim adresi: https://www.google.com/search?safe=active&tbm= isch&sa=1&ei=gmBEXcGLMMqYacTzqNAJ&q=colette+biquand+ceramic&oq=+Colette+Biquand&gs_l=img.1.1.35i39l2.48688.48688..50823...0.0..0.139.139.0j1......0....1..gws-wiz
Görsel 17. Başar, S. (Sanatçı). Dilovası üzerine yeni bir okuma önerisi II), [Kağıt katkılı porselen]. Safiye Başar koleksiyonu.
Görsel 18. Ağatekin, E. (Sanatçı). [Porselen]. Erişim adresi: https://www.behance.net/gallery/12103437/The-Flavr-of-Love-Remaining-on-the-Palate