Savunma Sanayinin Gelişiminin İhracat-İthalat Dengesi Üzerindeki Etkileri
Ülkemiz, jeopolitik konumu gereği ekonomik ve askerî riskler altında bulunmaktadır. Tarihçemize bakıldığında da savunma sanayine önem verilmesi gereken bir konumda olduğumuz anlaşılmaktadır. Savunma sanayinin gelişimi kavramına bakıldığında ise iç ve dış kaynaklardan ihtiyaçların karşılanması ile gelişim sağlandığı görülmektedir. Savunma sanayindeki gelişmelerin tanımlanmasında literatürde alınan patentler ve istihdam oranı gibi değişkenler temel alınmaktadır. Bu değişkenleri tanımlayan ölçüm değerlerinden biri savunma harcamaları olup harcamaların, savunma ihtiyaçlarının iç veya dış kaynaklardan karşılanması için yapılıyor olması durumuna göre ekonomik büyümeye etkileri farklı olabilmektedir. Bu çalışmada, farklı zamanlarda literatürde yer alan araştırmalar derlenerek savunma sanayinin gelişimi için yapılan harcamaların önemli bir makroekonomik değişken olan ihracat-ithalat dengesi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Farklı dönemlerde yapılan araştırmalarda savunma sanayi için yapılan harcamaların, savunma sanayinde teknolojik düzey arttıkça hem kısa, hem de uzun vadede ihracat-ithalat dengesinde ihracat yönünde olumlu etki yaptığı gözlenmiştir. Dolayısı ile savunma sanayi yerelleştikçe dış ticaret hacminde ithalatın payı gittikçe düşmektedir.
Anahtar Kelimeler:
Savunma Sanayi, Savunma Harcamaları, İhracat-İthalat Dengesi, Cari Açık, Teknolojik Düzey
The Effects of Defence Industry Development on Export-Import Balance
Our country is under economic and military risks due to its geopolitical position. Due to our history, it is understood that we are in a position to give importance to defence industry. When the concept of developments in defence industry is examined, it is seen that development could be provided by meeting the needs from internal or external sources. In defining the developments in the defence industry, variables such as patents and employment rate are taken as basis in the literature. One of the measurement values defining these variables is defence expenditures, and the effects of the expenditures on economic growth may be different depending on whether the defence needs are met by internal or external sources. In this study, the effects of the expenditures made for the development of the defence industry on the export-import balance, which is an important macroeconomic variable, have been investigated. In the researches carried out at different periods, it was observed that the expenditures made for the defence industry had a positive effect on the export-import balance in both short and long term as the technological level in the defence industry increased. Therefore, as the defence industry is localized, the share of imports in foreign trade volume is decreasing.
Keywords:
Defence Industry, Defence Spending, Export-Import Balance, Current Account Deficit, Technological Level,
___
- ASLAN, M. Hanifi, Hizmet Ekonomisi, Alfa Yayınevi, İstanbul, 1998.
- BITZINGER, Richard A., “Chapter 3: Towards a Brave New Arms Industry?”, The Adelphi Papers, 2003, 43:356, 63-79.
- BULUTOĞLU, Kenan, Kamu Ekonomisine Giriş, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1988.
- BULUTOĞLU, Kenan, Kamu Ekonomisine Giriş, Demokraside Devletin Ekonomik Kuramı, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2003.
- Maliye Bakanlığı Bütçe Mali Kontrol Genel Müdürlüğü, Savunma ve Güvenlik Hizmetleri (1924-1993), Eylül, Ankara, 1993.
- SAUNDERS, Peter, “Recent Trends in the Size and Growth of Government in OECD Countries”, Social Policy Research Centre, UNSW, 1992.
- TROTT, Paul, Innovation Management and New Product Development, 3. Baskı, Prentice Hall, New York, 2012.
- AIZENMAN, Joshua ve Reuven GLICK, “Military Expenditure, Threats, and Growth”, Journal of International Trade & Economic Development, 2006, Vol: 15 No:2, 129-155.
- ALTUN, Nurullah, “Savunma Harcamaları Düzeyinin Belirlenmesi: Teorik Bir Tartışma”, Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2017, Vol: 5 No:2, 273-285.
- CANBAY, Şerif ve Derya MERCAN, “Savunma Harcamalarının Ekonomik Büyüme ve Cari İşlemler Dengesine Etkisi: Türkiye Örneği”, Journal of Emerging Economies and Policy, 2017, Vol: 2 No:2, 86-104.
- ERDOĞAN, Seyfettin ve Hilal BOZKURT, “Türkiye’de Cari Açığın Belirleyicileri: MGARCH Modelleri ile Bir İnceleme”, Maliye Finans Yazıları, 2009, Vol: 23, 135-172.
- GİRAY, Filiz, “Savunma Harcamalari ve Ekonomik Büyüme”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2004, Vol: 5 No: 1, 181-199.
- HAYWARD, Keith, “The Globalisation of Defence Industries”, Survival, 2001, Vol.43 No:2, 115-132.
- KARAGÖL, Erdal, “Defence expenditures and external debt in Turkey”, Defence and Peace Economics, 2005, Vol: 16, 117-125.
- KURÇ, Çağlar and Stephanie G. Neuman, “Defence industries in the 21st century: a comparative analysis”, Defence Studies, 2017, Vol: 17 No:3, 219-227.
- SEZGİN, Selami, "An empirical note on external debt and defence expenditures in Turkey." Defence and Peace Economics, 2004, Vol: 15 No: 2, 199-203.
- ŞİŞMAN, Deniz, “Küreselleşme, Kriz ve Savunma Sanayi”, Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2017, Vol: 39 No:1, 223-237.
- THOMPSON, Earl A., “Taxation and National Defense”, The Journal of Political Economy, 1974, Vol: 82 No:4, 755-782.
- UYSAL, Özgür ve Recep KÖK, “Ordu Ar-Ge Harcamalarının Ordunun Milli Gelirden Aldığı Paya Oranının Savunma Sanayi Patentlerine Etkileri”, Sanayii Şurası, 2013, Vol: 3, 20-33. http://www.sanayisurasi.gov.tr/pdfs/ordu-ar-ge-harcamalarinin-ordunun-milli-gelirden-aldigi-paya-oraninin-savunma-sanayi-patentlerine-etkileri.pdf, (Erişim Tarihi: 10.09.2018)
- YAZICI, Resül, “Türkiye’deki KİT’lerin Özelleştirme Tecrübelerinden Varlık Fonu Kurulmasına Bakış”, Journal of Strategic Research in Social Science, 2017, Vol: 3 No:3, 89-100.
- Savunma Sanayi ve İmalatçılar Derneği Resmi İnternet Sayfası, “Savunma Sanayi İhracat Kanunu Çalışmaları”, http://www.sasad.org.tr/uploaded/Savunma-Sanayii-Ihracat-Kanunu-Calismalari.pdf (Erişim Tarihi: 14.09.2018)
- Savunma Sanayi ve İmalatçılar Derneği Resmi İnternet Sayfası, “Savunma ve Havacılık Sanayi Performans Raporu 2016 & 2017”, http://www.sasad.org.tr/uploaded/Sasad-Performans-Raporu-2016.pdf, http://www.sasad.org.tr/uploaded/Sasad-Performans-Raporu-2017.pdf (Erişim Tarihi: 14.09.2018)
- Savunma Sanayi ve İmalatçılar Derneği Resmi İnternet Sayfası, “Sektörün Sürdürülebilirliği ve Rekabetçiliğin Geliştirilmesi”, http://www.sasad.org.tr/uploaded/Sektorun-Surdurulebilirligi-ve-Rekabetciliginin-Gelistirilmesi.pdf (Erişim Tarihi: 10.09.2018)
- ISSN: 1305-4740
- Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
- Başlangıç: 2005
- Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü