İran'ın Nükleer teknoloji politikası ve Türkiye için yaratacağı sonuçlar

İran sahip olduğu kaynaklar ve radikal yönetim biçimi nedeniyle Ortadoğu’nun en tartışmalı ülkelerinden biridir. 1980’lerin ortasından itibaren İran ABD ve diğer Batı ülkeleri tarafından nükleer silah üretmeye çalışmakla suçlanmakta ve bu nedenle ABD tarafından bölge ve dünya barışı için bir tehdit olarak değerlendirilmektedir. İran, nükleer teknolojisini geçmişte Batı’dan transfer etmiş olmasına rağmen bu suçlamanın gerçek nedeni İran’ın Batı tarafından tam olarak kontrol edilemeyen bir ülke olmasından kaynaklanmaktadır. Bir bölge ülkesi olarak, Türkiye, bu çatışmada anahtar ülke olma konumundadır ve Türkiye nükleer teknoloji konusunda İran’a koşullu destek vermektedir. Türkiye İran’ı doğrudan bir tehdit olarak algılamamasına rağmen, İran’ın nükleer politikası bölgedeki dengeleri Türkiye aleyhine bozacaktır. Ayrıca İran üzerindeki uluslararası baskı nedeniyle de Türkiye-İran ilişkileri hassas bir zemin üzerinde ilerlemektedir. Bu makale İran’ın nükleer politikasının tarihsel geçmişini inceleyerek Türkiye için sonuçlarını değerlendirmektedir.

Iran's Nuclear technology policy and the consequences for Turkey

Iran is the one of the most speculative country of the Middle East because of its strategic resources and radical government. Since mid 1980’s, Iran has been accused of producing nuclear weapons by the USA and other Western countries and has been evaluated as a threat against the peace of the region and the world by the USA. Although Iran had transferred its nuclear technology from West, real reason of this accusation stems from the fact that Iran is a country which cannot be controlled completely by the West. Turkey, as a region country, is a key country in this conflict and Turkey gives a stipulated support to Iran about its nuclear technology. Although Turkey does not perceive Iran as a direct threat, Iran’s nuclear policy will corrupt the balance in the region against Turkey. Additionally, the relations between Turkey and Iran proceed on a delicate ground. This essay evaluates the consequences of Iran’s nuclear policy for Turkey by examining its historical background.

PDF

___

Kitaplar:
AMIN, Samir. (1997), Capitalism in the Age of Globalization, New York, TED Book.
CEVDET, Ahmet. (1977), Ahmet Cevdet Paşa Tarihi, İstanbul, Bedir Yayınevi
DAVUDOĞLU, Ahmet. (2001), Stratejik Derinlik, İstanbul, Küre Yayıncılık
GERGES, Fawaz. (2001), Amerika ve Siyasal İslam, (çev.A.E.Dağ), İstanbul: Anka Yayınları.
HUNTINGTON, Samuel P. (2001), Medeniyetler Çatışması, (der. Murat Yılmaz), Ankara, Vadi Yayınları.
MEARSHEIMER, John J. Stephen Walt, (2009), İsrail Lobisi ve Amerikan Dış Politikası, (çev.Hasan Kösebalaban), Küre Yayınları, İstanbul
SAID, Edward, (2000), Haberlerin Ağında İslam, İstanbul, Babil Yayınları
SARAY, Mehmet. (1999), Türk- İran İlişkileri, Ankara, Atatürk Araştırmaları Merkezi.
WOODWARD, Bob. (2003), Bush At War, London, Simon & Schuster Ltd. Makaleler:
BAGHAT, Gawdat. (2006), “Nuclear Proliferation: The Islamic republic of Iran”, Iranian Studies,39:3, London: Routledge Pub.
BALCI, Kerim. (2006), “ABD’nin Asya’daki Yeni Müttefiki”, Ak- siyon Haber Dergisi, cilt:10, sayı:589
BAYIR, Emre. (2003)“Reform Yapmayan Reformcuların Anatomisi”, Stratejik Analiz, sayı 33.
BLANK Stephan. (2004), “The Greater Middle East and It’s Strategic Profile”, War in The Gardens of Babylon, (ed. Bülent Aras), İstanbul: Tasam Publication.
DICKEY Christopher and Dehghanpisheh. (2006), “Devoted and Defiant”, Newsweek, February, New York,
FOLLATH, Erich ve Susanne Koelbl. (2008), “Is A.Q. Khan a ‘Patriot’ or the ‘Godfather of Proliferation’?”, Der Spiegel On line, http://www.spiegel.de/international/world/0,1518,571252,00.html, (Erişim tarihi: 31.10.2011).
GAFFNEY, Mark. (2004), “Will Iran Be Next?”, War in The Gardens of Babylon, (ed.Bülent Aras), İstanbul, Tasam Publication.
GELP, Bernard A. (2011), , “Caspian Oil and Gas: Production and Prospect”, CRS Report For Congress, http://fpc.state.gov/documents/ organization/74906.pdf, (Erişim tarihi: 30.10.2011).
GORDON, Michael, R. (2011), “Papers from Iraqi Archive Reveal Conspiratorial Mind-Set of Hussein” The New York Times, http://www.nytimes.com/2011/10/26/world/middleeast/archive-offers- rare-glimpse-inside-mind-of-saddam-hussein.html?pagewanted= all, (Erişim tarihi: 31.10.2111).
KAMALOV, İlyas. (2006). ?Şanghay Ekseni, NATO’yu Dengeleyebilir mi?”, Stratejik Analiz, 6:69, Ankara.
KESKİN, Arif, (2006), “Devrim İçinde Yeni bir Devrim Arayışı: Ahmedinecat ve Radikal Muhafazakar Akım”, Stratejik Analiz.
KOHEN, Sami,(2006), “ABD ile Stratejik Farklılık”,www.milliyet. com.tr, (Erişim tarihi: 21.03.2006).
LEFFLER, Melvyn P. (2003), “9/11 Past and Future of American Foreign Policy”, International Affair, 79:5.
SAVAGE, Charlie and Scott Shane, (2011), Iranian Accused of a Plot to Kill Saudis’ U.S Envoy”, The New York Times, http://www.nytimes.com/2011/10/12/us/us-accuses-iranians-ofplotting- to-kill-saudi-envoy.html?scp=1&sq=Plot%20aga inst%20saudi&st=cse, (Erişim tarihi: 31.10.2011).
URAS, Güngör,(2006), “İran’ın Nükleer Santral, Silah Macerası”, www.milliyet.com.tr (Erişim tarihi: 25.03.2006).
WALDMAN, Amy, (2001), “In Iran, an Angry Generation Longs For Job, More Freedom and Power”, http://www.iran-press-service. com/articles_2001/dec_2001/nyt_iran_81201.htm, (Erişim tarihi: 30.10.2011).
YURTERİ, Kemal,(2006), “Ankara’da İran Raporu”, www.milliyet. com.tr, (Erişim tarihi:03.03.2006).
ZARARSIZ, Sema, (2005), “Uranyum”, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu, http://w3.gazi.edu.tr/~enyilmaz/uranyum.pdf, (Erişim tarihi: 25.03.2012). İnternet Kaynakları:
Arms Control Web Page, “Arms Control and Proliferation Profile:
Iran”, http://www.armscontrol.org/factsheets/iranprofile, (Erişim tarihi: 31.10.2011).
Global Security Web Page, (2011), ‘A.Q. Khan’, http://www.globalsecurity. org/wmd/world/pakistan/khan.htm, (Erişim tarihi: 03.11.2011).
IAEA, (2003), “Implementation of NPT Safeguards Agreement in The Islamic Republic of Iran”, IAEA, http://www.iaea.org/Publications/ Documents/Board/2003/gov2003-40.pdf. (Erişim tarihi: 03.11.2011).
“İranoloji”,(2006),www.irankulturevi.com (Erişim tarihi: 06.03.2006)
“İran’ın hedefi 20 nükleer santral daha”, (2006), USAK Stratejik Gündem, http://www.usakgundem.com/haber/2955/iranin-hedefi- 20-n%C3%BCkleer-santral-daha.html, (Erişim tarihi: 31.10.2011).
“İran’dan Türkiye’ye Ağır Suçlama”, (2011), Hürriyet Planet, http://www.hurriyet.com.tr/planet/18577298.asp (Erişim tarihi: 03.11.2011).
Nation Master Web Page, (2011), http://www.nationmaster.com/country/ ir-iran/ene-energy, (Erişim Tarihi: 30.10.2011).
ORSAM, (2001), “Bölge Devletlerin Perspektifinde Afganistan”,
ORSAM Avrasya Stratejileri, Rapor: 82, http://www. orsam. org.tr/tr/truploads/yazilar/dosyalar/20111028_orsam82afganistan. pdf, (Erişim tarihi: 31.10.2011).
SETA,( 2011), “ İran İsrail ve Türkiye’de Nükleer Tesisler, http://www.setav.org/ups/dosya/23957.pdf, s.6, (Erişim Tarihi: 29.12.2011).
UN Web Page, “UN Security Council Resolutions 1696”, http://www.un.org/Docs/sc/unsc_resolutions06.htm, (Erişim tarihi: 03.11.2011).
U.S. Department of State Web Page, “State sponsor of terrorism”, http://www.state.gov/s/ct/c14151.htm, (Erişim tarihi: 02.11.2011).

ISSN: 1305-4740
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2005
Yayıncı: Millî Savunma Üniversitesi Atatürk Stratejik Araştırmalar ve Lisansüstü Eğitim Enstitüsü