KEMİK İLİĞİ NAKLİNİN ADLİ DNA KİMLİKLENDİRME ÜZERİNE ETKİSİ

Suç olaylarının aydınlatılması için olay yerinden elde edilen biyolojik kalıntılardan DNA profilinin elde edilmesi ve adli DNA kimliklendirme analizi ile çok sayıda olay çözümlenebilmektedir. Ancak iki veya daha fazla farklı DNA’ya sahip kimerik şahısların varlığı, bu tür analizleri zorlaştırmaktadır. Olay yerinden elde edilen örneklerde iki kişiye ait DNA elde edilmesi olayın niteliği bakımından adli biyoloji uzmanlarına şaşırtıcı gelmemektedir. Ancak mukayese amaçlı alınan referans örneklerde bu karışıma rastlamak, nadir ama gözden kaçırılmaması gereken bir husustur. Bazen mukayese örnekleri, karışım olarak değil de tamamen farklı bir DNA profiline sahip olabilmektedir. Bu durumda şüpheli şahıs olayla irtibatlı olsa dahi yanlış dışlama yapmak mümkün olabilmektedir. Bu ve benzeri istisnaları atlamamak için mukayese edilen şahısların tıbbi geçmişlerinin bilinmesi gereklidir. Bu derlemede; adli DNA kimliklendirme yapılmadan önce mağdur/şüpheli şahsın, genetik yapısını etkileyebilecek hususların var olup olmadığının mutlaka sorgulanması gerekliliği vurgulanmaktadır. Günümüzde tıbbın ve teknolojinin hızla gelişmesiyle gerek kimerik gerekse mozaik DNA farklılıklarına daha sık rastlanmaktadır. Tüp bebek uygulamaları, döllenmiş yumurta nakli ile zigotların füzyonunda anomali görülme olasılığı, DNA farklılıklarına yol açmakla birlikte, zaman zaman doğal yollarla oluşan kimerizme de rastlanmaktadır. Sonuç olarak, kan / kemik iliği nakli yapılmış şahısların, donöre ait DNA profili taşımaları nedeniyle tıbbi geçmişinin bilinmesi adli soruşturmalara doğru yön verecektir.

Anahtar Kelimeler:

DNA Profili, STR (Kısa Tandem Tekrarlar), Kimerizm, Adli Kimliklendirme, Kemik İliği Nakli.

PDF

___

Allouche, M. H. (2008, 3). Genetic identification of decomposed cadavers using nails as DNA source. Forensic Sci. Int. Genet, s. 46-49, doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.fsigen.2008.07.008.
Altuncul, H. F. (2012). Kemik İliği Transplantasyonu Yapılmış Kişilerde Genetik Kimliklendirme. Türkiye Klinikleri, s. 805-808.
Arcabascio, C. (2007). Chimeras: Double the DNA—Double the fun for crime scene investigators, prosecutors and attorneys? Acron Law Review, s. 435-464.
Arslan, Z. H. (2020, Aralık). Kemik İliği Nakli DNA'mızı Değiştirir Mi? Adli Bilimler Dergisi, s. 31-33.
Aruna, N. P. (2006). 46, XX/46, XY chimerism-A case report. J Anat Soc India., s. 55(1).
Bayes-Genis A, B. B. (2005). Identification of male cardiomyocytes of extracardiac origin in the hearts of women with male progeny. J Heart Lung Transpl., s. 2179–2183. Biyotıp ajansı ve biyoetik yasası. (2023). www.agence-biomedecine.fr adresinden alındı.
Bond, J. v. (2008, 53). The value of DNA material recovered from crime scenes. J Forensic Sci, s. 797-801, doi:http://dx.doi.org/10.1111/j.1556-4029.2008.00746.x.
Butler, J. (2005). Forensic DNA Typing: Biology, Technology and Genetics of STR Marker. USA: Elsevier Academic Press.
C.Cutler, J. A. (2005). An over view of hematopoietic stem cell transplantation. Clin Chest Med, s. 517-527.
Castella, V. D. (2009,). One person with two DNA profiles: a(nother) case of mosaicism or chimerism. Int. J. Leg. Med., s. 427-430, doi:http://dx.doi.org/10.1007/s00414-009-0331-1.
Costa, J. M. (2001). First-trimester fetal sex determination in maternal serum using real-time PCR. Prenat Diagn., s. 1070-1074.
Dawe, G. T.-C. (2007, 1(1):). Cell migration from baby to mother. Cell Adh. Cell Mig, s. 19-27.
Draper, N. C. (2018). Fertilization and Early Embryonic Errors BT — Chimerism: A Clinical Guide,. Springer International Publishing, s. 3-17, doi:http://dx.doi.org/10.1007/978-3-319-89866-7_1.
Elena, S. A. (2019, 302). Forensic implications of the presence of chimerism after hematopoieticstem cell transplantation. Forensic Science International, s. 1-7.
F. Khan, A. A. (2004, 34 doi:http://dx.doi.org/10.1038/sj.bmt.1704525). Significance of chimerism in hematopoietic stem cell transplantation: new variations on an old theme. Bone Marrow Transplant, s. 1-12.
Fan, H. C. (2007, 5(1)). A brief review of Short Tandem Repeat Mutation. Genomics, Proteomics and Bioinformatics, s. 7-14. Federal Halk Sağlığı Merkezi, İsviçre. (2023). Organ, doku ve hücrelerin nakli: www.bag.admin.ch/transplantation adresinden alındı.
Fourney, R. (2002). Forensic reality and the practical experience of DNA typing update. Canada (CA): National DNA Data Bank of Canada. İsviçre Kanser Araştırmaları Grubu. (2023). www.sakk.ch adresinden alındı.
Khan, F. A. (2004). Significance of chimerism in hematopoieticstem cell transplantation: new variations on an old theme,. Bone Marrow Transplant., s. 1-12, doi:http://dx.doi.org/10.1038/sj.bmt.1704525.
Klintschar, M. S. (2004). Persisting fetal microchimerism does not interfere with forensic Y-chromosome typing. J Forensic Sci Int, s. 151–154.
Li, Y. X. (2014). DNA profiling in peripheral blood, buccal swabs, hair follicles and semen from a patient following allogeneic hematopoietic stem cells transplantation. Biomed. Rep, s. 804-808, doi:http://dx.doi.org/10.3892/br.2014.332.
Milde, A. K.-B.-T.-J. (1999). DNA typing in cases of blood chimerism. Int J Legal Med, s. 333–335.
Nilsson, M. S. (2006). Sensitive forensic analysis using the Pyrosequencing technology. International Congress Series, (s. 625-627,1288).
Pearce, L. L. (2008, 42). Mixed donor chimaerism in recipient fingernails following reduced-intensity conditioning haematopoietic SCT,. Bone Marrow Transplant, s. 361-362, doi:http://dx.doi.org/10.1038/bmt.2008.176.
Picard, C. C. (2023, January). New methods for the quantification of mixed chimerism in transplantation. Frontiers in Immunology, s. 1-16, DOI 10.3389/fimmu.2023.1023116.
Pope, S. C. (2006). The effect of bone marrow transplants on DNA profiles; a case example. Sci. Justice, s. 231-237, doi:http://dx.doi.org/10.1016/S1355-0306(06)71603-3.
Rao, L. S. (2008). Y chromosome microchimerism in female peripheral blood. Reprod BioMed Online, s. 575–578.
Renjith, G. P. (2013). The impact of chimerism in DNA-based forensic sex determination analysis. Malays J Med Sci., s. 76-80.
Santurtún, A. R. (2017). Genetic DNA profile in urine and hair follicles from patients who have undergone allogeneic hematopoietic stem cell transplantation,. Sci Justice, s. 336-340, doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.scijus.2017.05.003.
Seo, Y. U. (2012, 14). STR and mitochondrial DNA SNP typing of a bone marrow transplant recipient after death in a fire. Leg. Med, s. 331-335, doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.legalmed.2012.06.001.
Serra, A. L.-R. (2018). Genetic anomaly and clinical history and its implication in paternity analysis. Aust. J. Forensic Sci., s. 90-96, doi:http://dx.doi.org/10.1080/00450618.2016.1194475.
Thiede, C. (2004). Diagnostic chimerism analysis after allogeneic stem cell transplantation: new methods and markers. Am. J. Pharmacogenomics, s. 177-187.
Tögel, F. W. (2007). Adult bone marrow-derived stem cells for organ regeneration and repair. Dev. Dyn., s. 3321-3331, doi:http://dx.doi.org/10.1002/dvdy.21258.
Tran, S. P. (2003). Differentiation of human bone marrow-derived cells into buccal epithelial cells in vivo: a molecular analytical study. Lancet, s. 1084-1088, doi:http://dx.doi.org/10.1016/S0140-6736(03)12894-2.
Tripura, C. P. (2013). Applications of human hematopoietic stem cells isolated and expanded from different tissues in regenerative medicine. Regen. Med. 8, s. 783-795, doi:http://dx.doi.org/10.2217/rme.13.75.
Von, W. B.-T. (2007). What do the X and Y chromosomes tell us about sex and gender in forensic case analysis? J Forensic Leg Med., s. 27-30.
Walasek, M. v. (2012). Hematopoietic stem cell expansion:challenges and opportunities. Ann. N. Y. Acad. Sci., s. 138-150, doi:http://dx.doi.org/10.1111/j.1749-6632.2012.06549.x.
Yu, N. K. (2002). Disputed maternity leading to identification of tetragametic chimerism. N. Engl. J. Med, s. 1545-1552, doi:http://dx.doi.org/10.1056/NEJMoa013452.
Zeybek, V. A. (2016, 46). DNA profiling in blood, buccal swabs, and hair follicles of transplantation patients. Turkish Journal of Medical Sciences, s. 1177-1181, doi:10.3906/sag-1501-103.
Zhou, Y. L. (2011). DNA profiling in blood, buccal swabs and hair follicles of patients after allogeneic peripheral blood stem cells transplantation. Leg. Med, s. 47-51, doi:http://dx.doi.org/10.1016/j.legalmed.2010.09.005.