Yayla Turizmi Açısından Bir İnceleme: Kürtün Yaylaları (Gümüşhane)

Geleneksel anlamda yaylalar, yaz aylarında hayvan otlatmak veya tarımsal faaliyetlerde bulunmak amacıyla gidilen geçici kırsal yerleşmelerdir. Son dönemlerde ise yaylalar biraz şekil değiştirerek hem hayvan otlatmak hem de dinlenmek amacıyla gidilen yazlık sayfiye yerlerine dönüşmüştür. Hatta sadece sayfiye amaçlı kullanılan çok sayıda yayla bulunmaktadır. Yaylacılık faaliyetleri ülkemizde en çok, Karadeniz ve Akdeniz bölgelerinde yapılmaktadır. Karadeniz Bölgesi’nde yaylalara daha çok turizm ve hayvancılık amaçlı, Akdeniz Bölgesi’nde ise yazın sahil kuşağının bunaltıcı sıcağından kurtulma, turizm ve hayvancılık amaçlı olarak çıkılmaktadır. Alternatif turizm türleri arasında ekoturizm önemli yer tutmaktadır. Ekoturizm faaliyetleri arasında ise yayla turizminin özel bir önemi bulunmaktadır. Gümüşhane, Doğu Karadeniz Bölümü’nde geleneksel olarak yaylacılığın yaygın olarak yapıldığı yörelerimiz arasındadır. İlde özellikle Kürtün ilçesinde yer alan onlarca yayladan bazıları son dönemde turizm fonksiyonu da kazanmaya başlamıştır. Çalışmada bu yaylalardan Kadırga, Kazıkbeli, Erikbeli ve Güvende yaylalarının artan turizm potansiyellerine dikkat çekilerek, mevcut sorunlar ve çözüm önerilerinin tartışılması amaçlanmıştır. Çalışma hazırlanırken arazi incelemeleri dışında, sahaya ait 1/25.000 ölçekli topografya haritalarından, yarı yapılandırılmış görüşme tekniğinden faydalanılmıştır. İnceleme alanı ile ilgili bazı verilere ise CBS teknikleri kullanılarak ulaşılmıştır. Çalışmaya konu olan yaylalar, sahip olduğu uygun iklim özellikleri, üstün peyzaj değerleri, kırsal ögelerin ağırlık kazandığı geleneksel hayat biçimi ve dağcılık/tırmanışlar, atlı doğa gezisi, trekking, yamaç paraşütü, flora/fauna incelemesi, jeep safari vb. doğa sporlarına uygun alanları ile yayla turizmine son derece elverişlidir.
Anahtar Kelimeler:

Kürtün, Yayla, Turizm

An investigation on higland tourism: Kürtün highlands (Gümüşhane)

In the traditional sense, the highlands are temporary rural settlements in the summer, with the aim of grazing animals or engaging in agricultural activities. In recent times, the highlands have changed a little shape and have been transformed into summer cottages where both animals are grazed and animals are rested. There are even a number of highlands used for recreate oneself. Transhumance activities are performed mostly in the Black Sea and Mediterranean regions in our country. In the Black Sea Region, the highlands are mostly used for tourism and animal husbandry purposes, and in the Mediterranean Region, for the summer seaside, to get rid of the suffocating heat of the coastal zone, tourism and animal husbandry. Ecotourism is gaining increasing importance among alternative tourism types in recent years. Highland tourism is one of the most demanded among ecotourism activities. Gümüşhane is among the regions where traditional transhumance is common in the Eastern Black Sea Region. In the province, some of the dozens of plateaus in the district of Kürtün have recently started to gain tourism function. In this study, it is aimed to discuss the current problems and solution proposals by drawing attention to the increasing tourism potential of Kadırga, Kazıkbeli, Erikbeli and Güvende highlands. In addition to field surveys, 1 / 25.000 scale topography maps and semi-structured interview technique were used. Some data related to the study area were obtained by using GIS techniques. Kürtün highlands, suitable climatic features, superior landscape values, traditional life style and rural climbing, mountain climbing / climbing, horse-drawn nature trip, trekking, paragliding, flora / fauna review, jeep safari and so on.

___

Aydın, Ö. ve Alemdağ Lakot E. (2014). Karadeniz Geleneksel Mimarisinde Sürdürülebilir Malzemeler; Ahşap Ve Taş. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 7 Sayı: 35.

Çalık, İ.-Kaya, F. vd. (2013). Gümüşhane İli Turizm Potansiyeli. İstanbul: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları.

Dalgın, T.-Atak, O.-Çeken H. (2016). Festivallerin Bir Kırsal Turizm Çekiciliği Olarak Önemi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt: 9, Sayı: 47.

Doğanay, H. 2001. Türkiye Turizm Coğrafyası. 3. Baskı, Çizgi Kitabevi Yayınları, Konya.

Doğaner, S. 2001. Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay Kitabevi, İstanbul.

Doğu, A.F., Çiçek, İ., Gürgen, G., Tunçel, H., Somuncu, M. 1994. Göller (Hunut) Dağında Buzul Şekilleri Yaylalar ve Turizm, Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3:193-218, Ankara.

Ekşioğlu, A. G. (2019). Kürtün İlçesinin Ekoturizm Potansiyeli, Gümüşhane. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gümüşhane.

Gümüşhane Valiliği. (1994). Gümüşhane İli Turizm Envanteri ve Turizm Geliştirme Planı. Gümüşhane: Gümüşhane Valiliği Yayınları.

Gümüşhane Valiliği. (2013). Gümüşhane Gezi Rehberi. İstanbul: Gümüşhane Valiliği Yayınları:8. http://www.kurtun.gov.tr. Erişim Tarihi: 10.6.2019

Özgüç, N. (1998). Turizm Coğrafyası Özellikler ve Bölgeler. İstanbul: Çantay Kitapevi.

Somuncu, M., Akpınar, N., Kurum, E., Çabuk Kaya, N., Özelçi Eceral, T. 2010. Gümüşhane İli Yaylalarındaki Arazi Kullanımı ve İşlev Değişiminin Değerlendirilmesi: Kazıkbeli ve Alistire Yaylaları Örneği, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 2(2):107-127.

Ünlü, Y. S. (2004). Yayla Turizmi. TÜR-SAB Ar-Ge Departmanı.

Zaman, M. (2010). Doğu Karadeniz Kıyı Dağlarında Dağ ve Yayla Turizmi. Erzurum: Atatürk Üniversitesi Yayınları.

Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi-Cover
  • ISSN: 1309-7423
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Yayıncı: Gümüşhane Üniversitesi