Sürdürülebilirlik Çerçevesinde Türkiye’deki Orman ve Orman Ürünleri Sertifikasyonu

Bu çalışma, sürdürülebilir orman yönetimi kapsamında orman ve orman ürünleri sertifikasyon sistemlerinin genel değerlendirmesi ile Türkiye’deki sertifikasyon çalışmalarının durumunu karşılaştırmalı olarak ele almayı amaçlamıştır. Bulgular, Dünya genelinde en yaygın Orman Yönetimi Sertifikasyon (FM) sisteminin PEFC (Programme for the Endorsement of Forest Certification), en yaygın Gözetim Zinciri Sertifikasyon (CoC) sisteminin ise FSC (Forest Stewardship Council) olduğunu göstermiştir. Diğer yandan, orman alanlarının sertifikalandırılmasında çifte sertifikalandırmanın gelişen bir eğilim olduğu görülmüştür. Türkiye’de sertifikalı orman alanlarının toplam orman alanına oranı %28 düzeyine ulaşmıştır. Ülkemizde özellikle kâğıt ve kâğıt ürünleri sektöründeki işletmelerin sertifikasyona ilgisinin en yüksek düzeyde gerçekleştiği, bu sektörü ağaç, ağaç ürünleri ve mantar imalatı faaliyet alanındaki işletmelerin izlediği görülmüştür. FSC sertifikasyon sistemi, CoC sertifikasyonunda %89, FM sertifikasyonunda ise %100 oranında tercih edilirlik ile öne çıkmıştır. Sonuçlar, ülkemizde orman ve orman ürünleri sertifikasyonun gelişim hızının gelişmiş ülkeler düzeyinde olmadığını ve sertifikasyonun gelişiminde orman ürünleri endüstrisi alt sektörleri düzeyinde önemli farklılıklar bulunduğunu göstermiştir.

ISRC000_Forest and Forest Products Certification in Turkey in the scope of Sustainability

This study aims to approach by comparing the state of certification work in Turkey and the overall assessment of forestry and forest products certification status within sustainable forest management. Findings have shown that the most common Forest Management Certification (FM) system is PEFC, across the world and the most common Chain of Custody Certification (CoC) system is FSC. On the other hand, double certification has been observed to be a growing trend in the certification of forest areas. The ratio of certified forests to the total forest area has reached to 28% level in Turkey. In our country, the certification interest of the enterprises especially in the paper and paper products sector was the highest, and this sector was observed to be followed by the enterprises from wood and wood products and fungi production sector. The FSC certification system distinguishes with a preference rate of 89% in CoC certification and 100% in FM certification. Results have shown that the growth rate of forest and forest products certification in our country is not in the level of the develop countries and there are significant differences in the development of certification at the sub-sectors levels of forest products industry.

Keywords:

Sustainability, Forest Certification, Forest Products Industry Forest Enterprises,

PDF

___

Akyol, A. (2004). Türkiye'de sürdürülebilir orman kaynakları yönetimi, ilkeleri, göstergeleri ve uygulamalar. Yüksek lisans tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Isparta.

Akyol, A., & Üçok, G. (2008). Sertifikasyon kavramı ve ülkemiz ormancılığında durum. VI Ulusal Orman Fakülteleri Kongresi, Düzce, Türkiye, 301-310.

Ayan, S., Öztürk, S., & Yiğit, N. (2007). Karadeniz Bölgesi milli parklarının Pan Parks sertifikasyon sistemine uygunlukları, 38. ICANAS Uluslararası Asya ve Kuzey Afrika Çalışmaları Kongresi, Ankara, Türkiye, 105-129.

Başkent, E. Z. ve Türker, M. F. (2003). Ormancılıkta sertifikalandırma ile ilgili değerlendirmeler. İÜ Orman Fakültesi Dergisi, Seri: B, 52-53(1-2), 41-54.

Bozloğan, R. (2010). Sürdürülebilir gelişme düşüncesinin tarihsel arka planı. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, 0(50), 1011-1028.

Dölarslan, E. Ş. (2007). Avrupa’da ormanların korunması bakanlar konferansı sürecinin sürdürülebilir orman yönetimi anlayışı. Süleyman Demirel Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, A(2), 159-174.

Durusoy, İ. (2002). Sertifikalandırma ve Türkiye ormancılığında gerekliliği, olabilirliği, uygulanması sürecinde karşılaşılması muhtemel darboğazların ve fırsatların irdelenmesi. Yüksek lisans tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.

Ergün, T. ve Çobanoğlu, N. (2012). Sürdürülebilir kalkınma ve çevre etiği. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1), 97-123.

FSC. (2020). Forest stewardship council. [available online at: https://fsc.org/en/about-us/25-years-of-fsc], Retrieved on November 13, 2020.

Gados, A. I. (2011). Institutional consumer preferences for forest stewardship council certified paper. Master of science in Agricultural and Resource Economics, University of Alberta, Department of Rural Economy, Canada.

Gan, J. (2005). Forest certification costs and global forest product markets and trade: a general equilibrium analysis. Canadian Journal of Forest Research, 35(7), 1731-1743.

Gönel, F. D. (2002). Globalleşen Dünyada (nasıl bir) sürdürülebilir kalkınma. Birikim Dergisi, 158, 72-80.

Güven, A., & Demirci, Ö. F. (2019). Doğal kaynakların devamlılığında çevre yönetiminin önemi. 3. Uluslararası UNİDOKAP Karadeniz sempozyumu “Sürdürülebilir tarım ve çevre”, Tokat, Türkiye, 368-374.

Komut, O. (2016). Türkiye’de ormancılık ve orman ürünleri endüstrisinde sertifikasyon: Sektörel durum ve farkındalık çözümlemesi. Doktora tezi, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Artvin.

OGM. (2006). Kavram notu, sürdürülebilir orman yönetim kriter ve göstergeler. OGM Strateji Geliştirme Dairesi, Ankara, 10 s.

OGM, (2020). Orman Genel Müdürlüğü 2019 idare faaliyet raporu. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı, Strateji Geliştirme Dairesi Başkanlığı Ankara, 98 s.

Özmehmet, E. (2008). Dünyada ve Türkiye’de sürdürülebilir kalkınma yaklaşımları. Journal of Yaşar University, 3(12), 1-23.

PEFC. (2020). Programme for the endorsement of forest certification, [available online at: https://www.pefc.org/discover-pefc/what-is-pefc], Retrieved on November 13, 2020.

Ruckelshaus, W. D. (1989). Toward a Sustainable World. Scientific American, 261(3), 66-175.

Shoji, Y., Nakao, N., Ueda, Y., Kakizawa, H. ve Hirai, T. (2014). Preferences for certified forest products in Japan: A case study on interior materials. Forest Policy and Economics, 43(2014), 1-9.

Şener, F. N. (2009). Sürdürülebilir orman yönetiminde sertifikasyon ve akreditasyon kavramları. II. Ormancılıkta Sosyo-ekonomik Sorunlar Kongresi, Isparta, Türkiye, 371-377.

T.C. Resmi Gazete (1999). Türk Akreditasyon Kurumu Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun. Türkiye Cumhuriyeti Resmi Gazete, Kanun No: 4457, Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 4.11.1999, Sayı: 23866.

Toprak, D. (2006). Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde çevre politikaları ve mali araçlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(4), 146-169.

Tuppura, A., Puumalainen, K. ve Toppinen, A. (2015). Forest certification and ISO 14001: current state and motivation in forest companies. Business Strategy and the Environment. 1, 1-14.

Türker, M. F., Barlı, Ö. ve Ayyıldız, H. (2009). Türkiye ormancılık teşkilatında işletme kültürünü belirlemeye yönelik bir araştırma, Erzurum: Ormancılık ve Tabiatı Koruma Vakfı Yayını.

UNECE/FAO. (2020). UNECE/FAO forest products annual market review 2018-2019. [available online at: http://www.unece.org/fileadmin/DAM/timber/ publications/ SP48.pdf], Retrieved on November 4, 2020.

Urungu, A. (2010). Sürdürülebilir kalkınma: Uygulamalı antropolojinin eylem alanı. Antropoloji Dergisi, 24, 133-164.