Sosyal Medyanın Tüketici Davranışları Üzerindeki Rolü: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma

Hızla gelişen teknoloji ve internet kullanımının yaygınlaşması sosyal medyayı vazgeçilmez hale getirmiştir. Ticari işletmeler son yıllarda sosyal medyayı ürün veya hizmet tanıtımı, reklam ve karşılıklı iletişim gibi faaliyetlerde etkin bir şekilde kullanmaktadır. Sosyal medya platformları üzerinden kullanıcıların yaptığı olumlu veya olumsuz yorumlar tüketici davranışlarını etkilemektedir. Bu çalışma sosyal medyanın bir devlet üniversitesinde öğrenim gören öğrencilerin tüketici davranışları üzerindeki etkilerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Katılımcılar aynı üniversitedeki farklı fakülte ve meslek yüksekokullarında öğrenim gören 412 öğrenciden oluşmaktadır. Veriler “Sosyal Medyanın Tüketici Tutumları Üzerindeki Etkisi” anketi kullanılarak toplanmıştır. Araştırmanın sonucunda, sosyal medyanın tüketici davranışları üzerinde etkisinin olduğu, işletmelerin tüketicilerin davranışlarını etkilemek için sosyal medyayı yoğun şekilde kullandığı, katılımcıların sosyal medyada yer alan reklamlardan etkilendiği ve ürün/hizmet satın alma sürecinde sosyal medyadan etkilendikleri gözlemlenmiştir. Bu kapsamda, sosyal medyanın katılımcılar ve tüketiciler üzerindeki etkisi doğrultusunda sonuç ve öneriler oluşturulmuştur.

The Role of Social Media on Consumer Behavior: A Study on University Students

Rapidly developing technology and widespread use of the internet have made social media indispensable. In recent years, commercial enterprises have been using social media effectively in activities such as product or service promotion, advertising and mutual communication. Positive or negative comments made by users through social media platforms affect consumer behavior. This study was conducted to investigate the effects of social media on consumer behavior of students studying at a public university. The participants consist of 412 students from different faculties and vocational schools of the same university. Data were collected using the “Impact of Social Media on Consumer Attitudes” questionnaire. As a result of the research, it has been observed that social media has an impact on consumer behavior, businesses use social media extensively to influence the behavior of consumers, participants are influenced by advertisements in social media and they are influenced by social media in the product / service purchase process. In this context, results and recommendations were created in line with the impact of social media on participants and consumers.

Keywords:

Social Media Consumer Behavior, Consumer Attitudes,

PDF

___

Akgün, Ö. V. (2008). Modern alışveriş merkezlerinin tüketici davranışları üzerindeki etkisi ve Konya ilinde bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (219199).

Akkaya, S. (2012). İnternetteki tüketici yorumlarının tüketici satın alma davranışlarına etkisi: İstanbul Sultanbeyli'de görev yapan öğretmenler üzerinde bir araştırma çalışması (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (317093).

Aksoğan, M. ve Çalış-Duman, M. (2019, Ocak). Tüketici Davranışlarında Sosyal Medyanın Rolü; Malatya Turgut Özal Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Zeugma II. Uluslararası Multidisipliner Çalışmalar Kongresinde sunulan bildiri, Gaziantep. Erişim adresi: https://ade5c1ec-11c6-4961-9cc9-94f73a1acdd5.filesusr.com/ugd/ 614b1f_75773cf50e91486eb1cc7d2bc135c68f.pdf

Aksoğan, M. ve Çalış-Duman, M. (2020). A research on academician opinions on distance education in the COVID-19 process. MTU Journal of Engineering and Natural Sciences, Special Issue, 38-49. doi: 10.46572/nat.2020.10

Akyüz, A. (2013). Sosyal medyada müşteri etkileşimi ve firmalar açısından önemi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2), 5-22. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iibfdkastamonu/issue/29239/ 313053

Altunışık, R., Özdemir, Ş. ve Torlak, Ö. (2002). Modern pazarlama. İstanbul: Değişim Yayınları.

Aytan, C. ve Telci, E. E. (2014). Markaların sosyal medya kullanımının tüketici davranışı üzerindeki etkileri. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 4(4), 1-15. Erişim adresi: http://www.tojdac.org/tojdac/ VOLUME4-ISSUE4_files/tojdac_v04i401.pdf

Barutçu, S. ve Tomas, M. (2013). Sürdürülebilir sosyal medya pazarlaması ve sosyal medya pazarlaması etkinliğinin ölçümü. Journal of Internet Applications and Management, 4(1), 5-24. doi: 10.5505/iuyd.2013.69188

Bayer, H. ve Aksoğan, M. (2020). Micro field study regarding university students’ online shopping behaviours. Bucak İşletme Fakültesi Dergisi, 3(2), 176-191. doi: 10.38057/bifd.754611

Bozkurt, İ. (2005). İletişim odaklı pazarlama: Tüketiciden müşteri yaratmak (2. Baskı). İstanbul: MediaCat Akademi.

Chung, C. ve Austria, K. (2010). Social Media Gratification and Attitude toward Social Media Marketing Messages: A Study of the Effect of Social Media Marketing Messages on Online Shopping Value. Proceedings of the 2010 Northeast Business & Economics Association, Montclair State University, New Jersey. Erişim adresi: http://eds.b. ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=26903619-8f9d-46f0-941e-2a65f4fe8c3%40pdc-vsessmgr02

Çağlıyan, V., Işıklar, Z. E. ve Hassan, S. A. (2016). Üniversite öğrencilerinin satın alma davranışlarında sosyal medya reklamlarının etkisi: Selçuk Üniversitesi’nde bir araştırma. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, 11, 43-56. Erişim adresi: http://sosyoteknik.selcuk.edu.tr/sustad/article/view/63/53

Durmaz, Y., Bahar, R. ve Kurtlar, M. (2011). Kişisel faktörlerin tüketici satın alma davranışlarına etkisi üzerine bir araştırma. Akademik Yaklaşımlar Dergisi. 2(1), 114-133. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayd/issue/3325/46151

Engel, J.F., Blackwell, R.D. ve Miniard, P.W. (1995). Consumer behaviour (8. Ed). Fort Worth, Texas, USA: Dryen Press.

Genç, Y. E. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal medya kullanımı ve bunun satın alma davranışlarına etkisi (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (421662).

Gillin, P. (2009). Secrets of social media marketing: hoe to use online conversations andconsumer communities to turbo-charge your business! California, USA: Quill Driver Books.

İşlek, M. S. (2012). Sosyal medyanın tüketici davranışlarına etkileri: Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (320279).

Karabulut, A. T. (2019). Sosyal medya kullanımının tüketicilerin satın alma davranışı üzerine etkisi: Üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (582719).

Karasar, N. (2008) Bilimsel araştırma yöntemi (18. Baskı). Ankara: Nobel Yayınevi.

Keskin, S. ve Baş, M. (2015). Sosyal medyanın tüketici davranışları üzerine etkisinin belirlenmesi. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(3), 51-69. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/gaziuiibfd/issue/28305/ 300777

Kıranoğlu, O. (2018). Sosyal medyada yapılan yorumların tüketici satın alma niyeti üzerindeki etkisi: Bartın ili uygulaması (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (510138).

Öge, Ö. İ. (2018). Sosyal medyanın tüketici davranışları üzerine etkisi ve Ankara ilinde bir uygulama (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (532553).

Önen, V. (2019). Tüketici motivasyonları ile sosyal medyanın tüketici davranışına etkisinin satın alma niyetine etkisinin hava yolu yolcu taşımacılığında incelemesi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 11(3), 1866-1882. doi: 10.20491/isarder.2019.711

Özcan, B. ve Akıncı, Z. (2017). Sosyal medyanın üniversite öğrencilerinin tüketici davranışları üzerinde etkisi: Turizm Fakültesi örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 8(18), 141-154. doi: 10.21076/vizyoner.298013

Özsungur, F. ve Güven, S. (2017). Tüketici davranışlarını etkileyen sosyal faktörler ve aile. International Journal Of Eurasian Education and Culture. 2(3), 127-142. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/398449

Ryan, D. ve Jones, C. (2009). Understanding digital marketing: marketing strategies for engaging the digital generation. London, UK: Kogan Page Limited.

Sarıtaş, A. ve Karagöz, Ş. (2017). Sosyal medya kullanımının tüketici davranışlarına etkisi: Üniversite öğrencileri örneği. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum Eğitim Bilimleri ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(17), 359-374. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/egitimvetoplum/issue/35909/402827

Sayın, A. A., Armağan, M. V. ve Karakulle, İ. (2017). Sosyal medyanın tüketici davranışları etkileri üzerine üniversite öğrencilerine yönelik bir araştırma. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 46, 437-452 doi: 10.16992/ASOS.12302

Seyrek, İ. H. ve Yılmaz E. S. (2016). Tüketicilerin satın alma kararlarında sosyal paylaşım sitelerinin etkisi, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 37, 43-62. doi: 10.16992/ASOS.11716

Söyleyici, G. T. ve Bozkurt, Ö. Ç. (2017). Sosyal medya ve tüketici davranışları ilişkisi: Türkiye’deki sosyal medya kullanıcıları üzerine bir araştırma. Kesit Akademi Dergisi, 3(9), 36-54. doi: 10.18020/kesit.1200

Tajvidi, R. ve Karami, A. (2017). The effect of social media on firm performance. Computers in Human Behavior 30, 1-10. doi: 10.1016/j.chb.2017.09.026

Terkan, R. (2014). Sosyal medya ve pazarlama: Tüketicide kalite yansıması. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 6(1), 57-71. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/oybd/issue/16343/171146

We Are Social (2019). Erişim adresi: https://wearesocial.com/global-digital-report-2019

We Are Social (2020). Erişim adresi: https://wearesocial.com/digital-2020

Weber, L. (2009). Marketing to the social web: How digital customer communities build business (2. Ed). New Jersey, USA: John Wiley & Sons Inc, Hoboken.

Yanar, K. (2017). Sosyal medyanın satın alma öncesi ve sonrası tüketici davranışına etkisi (Yüksek lisans tezi). Ulusal tez merkezi veri tabanından erişildi (483233).

Yıldız, Y. (2014). Tüketici davranışları üzerinde sosyal medya etkileri: Apple ve Samsung örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 5-15. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iibfdkastamonu /issue/29241/313113