Türkiye’de Yetenek Yönetimi Çalışmalarındaki Gelişmeler: Lisansüstü Tezlere Yönelik Bir Analiz (2007-2019

İşletmeler içinde bulundukları yoğun rekabet ortamından kurtulabilmek ve ortalamanın üzerinde kar elde etmek için stratejik yönetim unsurlarını kullanmaktadırlar. İşletmelerin sürdürülebilir bir şekilde yüksek getiri elde edebilmesi için farklılaşma stratejilerini de uygulaması gerekmektedir. Sektör içerisinde farklılaşmanın sağlanabilmesi için gerekli olan ise işletmenin taklit edilemeyen, nadir bulunan ve kendine has olan özelliklerini geliştirmesi sayesinde sürdürülebilir karlılığı oluşturmasıdır. Bu özelliklerin odak noktasında ise insan kaynağı gelmektedir. İşletmenin temel yetkinliğini sağlamada insan kaynağının yetenekleri büyük bir önem kazanmıştır. Bunu yapabilmek için yetenek yönetimi uygulamaları uygulanmalı ve stratejik amaçlar doğrultusunda insan kaynakları geliştirilmelidir. Yetenek yönetimi, işe alım sürecinden başlayarak yetenekli bireylerin işletmeye girmesini sağlamakta ve işletmenin daha önceden belirlenmiş olan stratejik yönetimine uygun olarak kilit noktalarda yetenekli insan kaynağının oluşmasını sağlamaktadır. Yetenek yönetimi sayesinde işletmenin stratejik yönetim uygulamalarının sürdürülebilirliği sağlanabilmektedir. Yetenek yönetimi ile işletmenin stratejik yönetim uygulamaları koordineli bir yapı oluşturduğunda işletmenin gelecekte ihtiyacı olan yetenekleri de karşılanabilmektedir. Çalışmanın temel amacı, yetenek yönetimi konusuna yönelik ilginin durumunu ve oluşan gelişmeleri belirleyebilmektir. Bu kapsamda yetenek yönetimi konusunda yazılmış olan ve Ulusal Tez Merkezi (YÖKTEZ) ana sayfasında yayınlanan lisansüstü tezlerin hazırlandığı yılların dağılımı, hangi üniversite ve enstitüde hazırlandığı, hangi konulara odaklandığı, hangi yöntemlerin kullanıldığı ve örneklem sayısı kriterleri yönleri ile kıyaslaması MAXQDA 2020 nitel analiz programı kullanılarak yapılmıştır. Bu çalışma çerçevesinde yetenek yönetimi konusundaki yönelim ortaya konmaya çalışılmıştır. Çalışmada, 2007-2019 yılları arasında hazırlanmış olan toplamda 68 yüksek lisans tezi ve doktora tezi araştırma kapsamına alınmıştır. Çalışmada elde edilen bulgulara göre, yetenek yönetimi kavramı evrimsel bir gelişim göstererek üç farklı dönem ortaya çıkmıştır. Birinci dönemde yetenek yönetiminin kavramsal gelişimine yönelik çalışmalar yer alırken ikinci ve üçüncü dönemde ise iş tatmini, çalışan performansı ve işten ayrılma niyeti gibi çalışan odaklı konuların yanında örgütsel bağlılık, örgütsel yenilik ve sürdürülebilir rekabet üstünlüğü gibi örgütsel konular ile ilişkilendirilmiştir.

Developments in Talent Management Studies in Türkiye: Analysis of Graduate Thesis (2007- 2019)

Businesses use strategic management elements in order to get rid of the intense competition environment they are in and to earn above-average profits. In order for businesses to achieve high returns in a sustainable way, they also need to implement differentiation strategies. What is necessary to achieve differentiation within the sector is to create sustainable profitability by developing the inimitable, rare and unique features of the enterprise. The focus of these features is the human resource. The capabilities of human resources have gained great importance in providing the basic competence of the enterprise. In order to do this, talent management practices should be applied and human resources should be developed in line with strategic objectives. Talent management, starting from the recruitment process, enables talented individuals to enter the enterprise and ensures the formation of talented human resources at key points in accordance with the strategic management of the enterprise. Thanks to talent management, the sustainability of the strategic management practices of the enterprise can be ensured. When talent management and strategic management practices of the enterprise create a coordinated structure, the talents that the enterprise needs in the future can be met. The main purpose of the study is to determine the state of interest and developments in talent management. In this context, the distribution of the postgraduate theses written on talent management and published on the home page of the National Thesis Center (YÖKTEZ), the distribution of the years in which they were prepared, which subjects they focused on, which methods were used and the criteria for the number of samples were compared using the MAXQDA 2020 qualitative analysis program. . Within the framework of this study, the orientation on talent management has been tried to be revealed. In the study, a total of 68 master's theses and doctoral theses, which were prepared between 2007-2019, were included in the research. According to the findings obtained in the study, the concept of talent management showed an evolutionary development and three different periods emerged. In the first period, studies on the conceptual development of talent management took place, while in the second and third periods, it was associated with employee-oriented issues such as job satisfaction, employee performance and turnover intention, as well as organizational issues such as organizational commitment, organizational innovation and sustainable competitive advantage.

___

  • Altunoğlu, A. E., Atay, H., & Terlemez, B. (2015). İnsan Kaynakları Bakış Açısından Yetenek Yönetimi:Bankacılık Sektörü Uygulama Örneği. Marmara Üniversitesi İ.İ.B. Dergisi, XXXVII (I), 47-70.
  • Altuntuğ, N. (2009). Rekabet Üstünlüğünün Sürdürülmesinde Yeteneklerin Rolü: Yetenek Yönetim Yaklaşımı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 14 (3), 445-460.
  • Alziari, L. (2017). A chief HR officer’s perspective On Talent Management. Journal of Organizational Effectiveness: People and Performance , 4 (4), 379-383.
  • Armstrong, M. (2017). Armstrong'un Stratejik İnsan Kaynaklaı Yönetimi El Kitabı. (Y. D. Gürol, & E. Gemici, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık.
  • Bayık, H., (2015). Diyanet İşleri Başkanlığında Yetenek Yönetiminin Çalışan Performansına Etkisi: Yedi Bölge Örneği, Türk Hava Kurumu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
  • Bethke-Langenegger, P., Mahler, P., & Staffelbach, B. (2011). Effectiveness of talent management strategies. European Journal of International Management , 5 (5), 524-539.
  • Boz, H, (2019). Türkiye’de Yetenek Yönetimi: 2008-2018 Döneminde Yayımlanan Akademik Makaleler Bağlamında Bir Analiz. Avrasya Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 7(20), 289-327.
  • Collings, D. G., Scullion, H., & Vaiman, V. (2011). European perspectives on talent management. European Journal of International Management , 5 (5), 453-462.
  • Çelik, M., & Zaim, A. H. (2011). Yetenek Yönetimi Yaklaşımı. İstanbul Ticaret Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi , 10 (20), 33-38.
  • Demirel, Y., & Savaş, Y. (2017). Nepotizmin Yenilik ve Yetenek Yönetimi Üzerine Etkisi. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi , 6 (1).
  • Doğan, S., & Demiral, Ö. (2008). İnsan Kaynakları Yönetiminde Çalışanların Kendilerine Doğru Yolculuk Yöntemi: Yetenek Yönetimi. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , 17 (3), 145-166.
  • Dries, N. (2013). The psychology of talent management: A review and research agenda. Human Resource Management Review , 23 (4), 286-289.
  • Erdoğan, İ. (1999). İşletmelerde Kişi Değerlemede Psikoteknik. İstanbul: İstanbul Üniversitesi, İşletme Fakültesi Yayınları.
  • Göktaş, P., & Çetinceli, K. (2017). Bankacılık sektöründe insan kaynakları yönetimi açısından yetenek yönetimi. International Journal of Social Sciences and Education Research , 3 (2), 720-733.
  • Klifman, S. (2009). Talent Management In A Multigenerational Workforce. Tilburg: Tİlburg University, Master Thesis.
  • Kurtuluş, K. (2010). Araştırma Yöntemleri. Ankara: Türkmen Kitabevi.
  • Lewis, R. E., & Heckman, R. J. (2006). Talent management: A critical review. Human resource management review , 16 (2), 139-154.
  • Liu, D. (2021). Quantitative analysis of enterprises’ talent management based on logistic model. In Journal of Physics: Conference Series , 1774, 1-7.
  • Martínez-Morán, P. C., Fernández-Rico Urgoiti, J. M., Díez, F., & Solabarrieta, J. (2021). The Digital Transformation of the Talent Management Process: A Spanish Business Case. Sustainability , 13 (4), 1-16.
  • Sayılar, Y. (2005). İnsan Kaynakları Yönetimi Alanında Kuram Ve Araştırmanın Gelişimi Stratejik Olan Ve Olmayan Perspektiflerden Bir İnceleme. Yönetim Bilimleri Dergisi , 45-64.
  • Schiemann, W. A. (2014). From talent management to talent optimization. Journal of World Business , 49 (2), 281-288.
  • Schuler, R. S., Jackson, S. E., & Tarique, I. (2011). Global talent management and global talent challenges: Strategic opportunities for IHRM. Journal of world business , 46 (4), 506-516.
  • Tansley, C. (2011). What do we mean by the term "talent" in talent management? Industrial and Commercial Training , 43 (5), 266-274.
  • TDK. (2018). Türk Dil Kurumu. 03 08, 2018 tarihinde Büyük Türkçe Sözlük: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5aa132967d8ea3.37739790 adresinden alındı
  • Üsdiken, B., & Wastı, S. A. (2002). Türkiye’de Akademik bir İnceleme Alanı Olarak Personel veya İnsan Kaynakları:1972- 1999. Amme İdaresi Dergisi , 35 (3), 1-37.
  • Vaiman, V., Scullion, H., & Collings, D. (2012). Talent management decision making. Management Decision. , 50 (5), 925- 941.
  • www.wise.tv. (2019). 07 03, 2019 tarihinde Yetenek Yönetimi Nedir? Neden Önemli?: https://wise.tv/blog/yetenek- yonetimi-nedir-neden-onemli.html adresinden alındı
  • Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınevi.