Muhasebe Meslek Mensuplarının Etik İdeoloji ve Adalet Yaklaşımı: İstanbul Örneği

Muhasebe meslek mensuplarının, mesleki faaliyetlerini yerine getirirken, kişisel tutumları, inançları, davranışları, kültürel özellikleri, sosyal statüleri, gelir düzeyleri, adalet ve etik anlayışları finansal ve finansal olmayan bilginin güvenilirliğinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda, bu çalışmanın amacı, İstanbul ilinde faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının etik ideoloji ve adalet yaklaşımlarını idealizm ve görecilik boyutları çerçevesinde ölçmektir. Bu amacı yerine getirirken Forsyth (1980)’nin geliştirdiği Etik Durum Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın bulguları, araştırmaya katılan muhasebe meslek mensuplarının idealizm seviyelerinin yüksek ve görecilik seviyelerinin düşük olduğunu göstermiştir. Göreciliğin düşük ve idealizmin yüksek olması durumu, muhasebe meslek mensuplarının başkalarına zarar verecek davranışlarından kaçınan ve diğer bireylerin refahını önemseyen bireyler olduklarını göstermektedir. Bu durum ayrıca muhasebe meslek mensuplarının etik davranışlara hassasiyet gösterdiklerini ve etik dışı davranışlardan kaçınma eğiliminde oldukları yönünde kanıtlar sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Muhasebe, Muhasebe Meslek Mensubu, Etik İdeoloji, Accounting, Accountant professional, Ethical Idealogy

Ethical Ideology and Justice Approach of Professional Accountants: The Case of İstanbul

Personal attitudes, beliefs, behaviours, cultural characteristics, social status, income levels, justice, and ethical perception of professional accountants play an essential role in the reliability of financial and non-financial information. In this context, the aim of this study is to measure the ethical ideology and justice approaches of professional accountants operating in Istanbul within the framework of idealism and relativism dimensions. While fulfilling this purpose, the ethical status scale developed by Forsyth (1980) was used. The findings of the study showed that the levels of idealism and low levels of relativism of the accountants participating in the research were high. The fact that relativism is low and idealism is high indicates that professional accountants are individuals who avoid behaviours that will harm others and care about the welfare of other individuals. This situation also provides evidence that professional accountants are sensitive to ethical behaviors and tend to avoid unethical behaviors.

Keywords:

Accounting, Accountant professional, Ethical Idealogy,

PDF

___

Akbey, K. C. & Çil Koçyiğit, S. (2022). Bağımsız olarak faaliyet gösteren muhasebe meslek mensuplarının etik algılarına ilişkin bir araştırma: Ankara ili örneği. Yönetim Bilimleri Dergisi, 20 (46), 915-944. DOI: 10.35408/comuybd.1062960.
Cevizci, A. (2022). Uygulamalı Etik. Say Yayınları: İstanbul.
Çiçek, H., Canbaz, S., & Keskin, A. (2013). Muhasebe meslek mensuplarının meslek etiğine bakış açıları: Kırklareli ilinde bir araştırma. TSMMMO Sosyal Bilimler Dergisi.
Fidan, M. E., & Subaşı, Ş. (2014). Muhasebe meslek mensubu adaylarının etik algıları: İstanbul ili örneği. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (64), 111-130.
Forsyth, D. R. (1980). A taxonomy of ethical ideologies. Journal of Personality and Social psychology, 39(1), 175.
Forsyth, D. R., O’boyle, E. H., & McDaniel, M. A. (2008). East meets west: A meta-analytic investigation of cultural variations in idealism and relativism. Journal of Business Ethics, 83, 813-833.
Hofstede, G.: 1980, Culture’s Consequences: International Differences in Work-Related Values (Sage, Newbury Park, CA).
Ismail, S., & Mohd Ghazali, N. A. (2011). Ethical ideology and ethical judgments of accounting practitioners in Malaysia. Gadjah Mada International Journal of Business, 13(2), 107-123.
Ismail, S. (2014), Effect of ethical ideologies on ethical judgment of future accountants: Malaysian evidence, Asian Review of Accounting, Vol. 22 No. 2, pp. 145-158. https://doi.org/10.1108/ARA-08-2013-0052
Kaya, N., & Yanık, R. (2011). Muhasebe meslek ahlaki, etik ve müşteri tatmini ilişkisi. Ekev Akademi Dergisi, 15(49), 293-306.
Karagöz, Y. (2019). İstatistiksel analizler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
Kline, P.(1994).An easy guide to factor analysis. NewYork: Routledge